این جشنواره با برپایی 4 نشست تخصصی با محور پژوهش و مدیریت شهری همراه است.
در نشست روز دوم همایش، با حضور کارشناسان، موضوعاتی چون «ساختار ارائه خدمات سلامت در شهر»، «معرفی ابزار سنجش عدالت در سلامت شهر»، «پروژه جامعه ایمن در تهران (منطقه 22)» و «شیوع اختلالات روانی در شهر تهران» مورد بحث قرار گرفت.
کمیته مطالعات راهبردی بهداشت و سلامت شهری یکی از کمیته‌های مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران است که با برگزاری این نشست به بررسی تعیین نیازها و اولویت‌های مطالعاتی و پژوهشی پرداخته است.
مدل‌سازی و آزمون برنامه‌های سلامت شهری در محلات مختلف تهران یکی از اهداف ویژه این کمیته است و البته با تاکید بر شعار سازمان بهداشت جهانی با محوریت آینده‌ای مطمئن با سرمایه‌گذاری در سلامت. با توجه به این که بحث تحقق سلامت یکی از اولویت‌های دستور کار شهرداری است، کمیته راهبردی سلامت هم سعی دارد تا مجموعه اقداماتی را که در حوزه سلامت شهری می‌تواند به‌کار گرفته شود در حوزه کار خودش قرار دهد.
در همین راستا، قائم مقام سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران از تشکیل کمیسیون سلامت در شهرداری تهران و طرح جامع سلامت در سازمان فرهنگی هنری خبر داد. مجید سرسنگی گفت: شهرداری تهران با در نظر داشتن 4 بعد سلامت (جسمانی، روحی ـ روانی، اجتماعی و معنوی)، ساماندهی موضوع سلامت در مدیریت شهری و نیز هماهنگی بیشتر بین ارگان‌هایی که با محوریت سلامت فعالیت می‌کنند، «کمیسیون سلامت» را تشکیل داده است .
سرسنگی با اعلام حمایت از کانون‌ها و انجمن‌های فعال در حوزه سلامت، افزود: در این طرح سازمان‌های غیردولتی و کانون‌هایی که در حوزه سلامت فعالیت می‌کنند، مورد حمایت قرار می‌گیرند و با ایجاد اهداف مشترک از منظر فرهنگی، حمایت ویژه‌ای از این کانون‌ها می‌شود.
به گفته وی حضور در مراکز عمومی مانند مطب‌ها، بیمارستان‌ها، درمانگاه‌های شهر و فرهنگ‌سازی در زمینه سلامت از فعالیت‌های دیگر این سازمان در طرح جامع سلامت است.
همچنین، نامدار صداقت، مدیر کل دفتر مطالعات اجتماعی شهرداری تهران نیز با اشاره به این که دفتر مطالعات اجتماعی شهر تهران یکی از مراکز پژوهشی شهرداری تهران است گفت: از عمده‌ترین اقدامات این مرکز جمع‌آوری اطلاعات مختلف بخصوص در زمینه سلامت است.
در حال حاضر نیز 40 نفر از استادان دانشگاه‌ها در مجموعه ما در حال فعالیت هستند و در قالب 7 گروه سلامت، خانواده، زنان، آسیب‌های اجتماعی، الگوی مصرف و سبک زندگی
طرح‌های پژوهشی خود را دنبال می‌کنند.
صداقت ضمن بیان این که در این زمینه 700 مقاله پژوهشی منتشر شده است، افزود: امروز با همکاری اداره کل سلامت شهرداری تهران طرح جامع سلامت تدوین شده و مراحل ارائه به شهردار تهران را پشت سر می‌گذارد و این در حالی است که حوزه‌های مختلف سلامت در این طرح وجود دارد. وی در ادامه توضیح داد: خوشبختانه این طرح کارشناسان مختلفی دارد از جمله رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس که البته طرح جامع سلامت را بسیار قوی ارزیابی کرده است.
محمد‌تقی امان‌پور، رییس مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران نیز با تاکید بر این که این اولین باری است که مدیریت شهری تهران چنین فعالیتی را تجربه می‌کند، توضیح داد: البته ما زمان زیادی برای اجرای این طرح نوپا نداشتیم و فعلا تصمیم گرفتیم که فعالیت خود را در شهر تهران محدود بکنیم.
لازم به ذکر است،منشور علمی طرح جامع سلامت روز 17 آذر توسط شهردار تهران به همه زیر‌مجموعه‌های این سازمان ابلاغ شد.
در همین راستا و به منظور پوشش‌دادن به نیاز‌های مردم پژوهش‌های مختلفی انجام خواهد شد به طوری که 3 درصد اعتبارات شهرداری به این امر اختصاص پیدا خواهد کرد.
نقش پژوهش در ارتقای سلامت
در نشست عصر یکشنبه، دکتر حسین ملک‌افضلی، استاد و محقق دانشگاه علوم‌پزشکی تهران، رییس انستیتوتحقیقاتی بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران و معاون پژوهشی پیشین وزارت بهداشت، با اشاره به اینکه متاسفانه در سال‌های گذشته در همه دنیا آنطور که باید، تحقیقات در خدمت سلامت در مفهوم واقعی نبوده، به همشهری گفت: در اوایل سال 1990 کارشناسان دنیا متوجه شدند که 90 درصد بودجه سلامت برای 10 درصد از بیماری‌ها و مشکلاتی بوده که جهان گرفتار آنها بوده است.
به عقیده وی همین نشان می‌دهد که در بحث پژوهش برای سلامت یک نوع بی‌عدالتی بین‌المللی حاکم است.
دکتر ملک‌افضلی ضمن توضیح این که حدود 120 میلیارد دلار اعتبار در سال برای پژوهش در امر سلامت در نظر گرفته می‌شود ولی فقط 10 درصد آن مربوط به مشکلاتی می‌شود که 90درصد بار مشکلات و بیماری‌ها در جامعه را به خود اختصاص داده‌اند، گفت: عمده این هزینه‌ها در کارخانه‌های فروش دارو است و البته مشتریان آن فقط کسانی هستند که می‌توانند از این امکانات استفاده کنند و این نشان می‌دهد که پژوهش در امر نیاز‌های دارویی چقدر دچار بحران است.
«پژوهش باید به بهای از بین بردن بی‌عدالتی بوده و حالت تعادل داشته باشد. این بعد از پژوهش بخصوص در کشورهای جهان سوم و از جمله کشور ما باید شدیدا مورد توجه قرار گیرد.» رییس انستیتو تحقیقاتی بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید بر این مطلب ادامه داد: متاسفانه شرایط و حوزه مدیریت و محیط دانشگاه‌ها، ما را به سوی این تحقیقات سوق نمی‌دهد و صرفا جنبه علمی محض دارد به طوری که علاوه بر نقاط محروم شهری، روستاها نیز مورد غفلت واقع شده‌اند.
به عقیده وی امروز با توجه به مشکلات بهداشتی کشور، برنامه‌های سلامت‌محور ما باید در شهرهای بزرگ و در حاشیه‌شهرها متمرکز شود چون محروم‌ترین قشر مردم در این مناطق سکونت دارند.
سلامت شهری و چالش‌های پیش‌رو
«ما باید ضمن اینکه فقر و بیماری‌های مختلف را در جوامع شهری ببینیم، ناآگاهی‌هایی را هم که این بیماری‌ها ناشی از آنها هستند ، مورد توجه قرار دهیم.» در این مراسم دکتر ربابه شیخ‌الاسلام، بنیانگذار دفتر بهبود تغذیه در معاونت سلامت وزارت بهداشت هم ضمن بیان این مطلب اظهار داشت: در حال حاضر فشار خون بالا بیشترین عامل مرگ در جوامع محسوب می‌شود.
دخانیات، کلسترول بالا و کم‌وزنی در رده‌های بعدی هستند و این در حالی است که خیلی از این عوامل به تغذیه مربوط می شود . حال آن که توجه و پژوهش در زمینه این بیماری‌ها آنقدر که باید، در برنامه‌های سلامت قرار نگرفته‌اند.
به گفته وی آنچه که بسیار مهم است این است که نگاه ما به پیشگیری باید تغییر کند و تمرکز بر روی آن از دوران جنینی شروع شود.دکتر شیخ‌الاسلام با اشاره به اینکه ما همیشه بیماری‌های غیر‌واگیر را در سنین بالا می‌بینیم، ادامه داد: باید بدانیم که عوامل خطر از همان دوران جنینی وجود دارند.
با این حال این عوامل خطر در جوامع ما در حال افزایش هستند در حالیکه ما حتی بر‌آورد اقتصادی هم از آنها نداریم و نمی‌دانیم رقم ریالی این عوامل ضرر زیادی را به نظام مالی کشور می‌زند.
وی با بیان این که در حال حاضر 5 درصد از خانواده‌های ما کمتر از 70 درصد نیاز‌های تغذیه‌ای و انرژی کافی را می‌گیرند و همچنین 70 درصد کودکان زیر 2 سال مناطق جنوبی کشور کمبود روی دارند، خاطرنشان کرد: این نشان می‌دهد که علاوه بر این که ما به در اختیار گذاشتن ریز‌مغذی‌ها بی‌توجه هستیم، هیچگاه پژوهش‌های خود را روی آموزش مردم متمرکز نکرده و آنها را در این پژوهش‌ها دخیل نکردیم و هنوز نمی‌دانیم که درصد بالایی از موفقیت در امر پژوهش نیازمند آموزش و همراهی خود مردم است.