نخستین صدقه موقوفه در اسلام زمینهای «مخیریق» است که آنها را با وصیت در اختیار رسول خدا (ص) قرار داد و پیامبر (ص) آنها را وقف کرد.
مخیریق ریاست قبیله بنى قینقاع را در اختیار داشت، این مرد ثروت زیاد و باغهاى فراوانى داشت، وى پس از اینکه از خدمت حضرت رسول صلى اللَّه علیه و آله برگشت به قوم خود گفت: اگر میدانید این پیغمبر براستى مبعوث شده اکنون برویم به او ایمان بیاوریم و به هر دو کتاب معتقد گردیم ولى بنی قینقاع از وى اطاعت نکردند.
مخیریق ظاهرا یهودی بود تا اینکه در زمان جنگ احد به یهودیان گفت: شما میدانید یاری دادن محمد بر شما لازم است، پس برخیزید و او را یاری دهید؛ آنها گفتند، اى مخیریق، امروز روز شنبه است، طبق عقیده خودمان چگونه امروز میتوانیم بجنگیم؟ مخیریق گفت: من مىروم و شما خود دانید؛ سپس اسلحه خود را به دوش گرفت و برای یاری پیامبر به سمت احد حرکت کرد.
مخیریق قبل از حرکت، به خویشانش چنین وصیت کرد: اگر من امروز کشته شدم، دارایی من در اختیار محمد (ص) خواهد بود تا بنا بر رهنمود خدا، در هر راهی که صلاح میداند صرف کند؛ هنگامی که جنگ شروع شد، با دشمنان پیامبر جنگید و کشته شد. بعد از کشته شدن مخیریق، پیامبر (ص) فرمود: مخیریق بهترین یهود بود.
بعد از کشته شدن مخیریق آن هفت باغ از همان تاریخ یعنی از سال سوم هجرت به ملک رسول خدا (ص) درآمد و آن حضرت نیز در آن تصرف کردند و کارگران پیامبر اکرم (ص) باغها را اداره میکردند، تا سال هفتم هجرت کار بدین قرار گذشت و در همان سال آن حضرت باغها را وقف کردند.
این باغها وقف خاص یعنی وقف بر فاطمه (س) دختر پیغمبر (ص) بود، امام سجاد (ع) فرموده: پس از درگذشت رسول خدا (ص) عباس با فاطمه (س) در تصرف حوائط سبعه مخاصمه کرده امیرالمؤمنین و دیگر کسان گواهی دادند که حوائط بر فاطمه (س) وقف است؛ حضرت فاطمه (س) هنگام شهادت وصیتنامهای در مورد این باغها تنظیم و تولیت این وقف را که شرعاً در دست او بود به امیرالمؤمنین و حسنین (ع) واگذار کرد، متن این وصیتنامه به نقل از امام باقر (ع) در کتاب وسائل الشیعه آمده است.
- منبع: ایکنا