اين در حالي بود كه پيام رهبر معظم انقلاب به اين همايش كه درواقع تلنگر جدي به روساي سه قوه بود همايش را تحتالشعاع قرار داد. اما با اين حال روساي قوا و مقامات عاليرتبه اقتصادي و سياسي در اين زمينه سخن راندند و هشدار دادند و درنهايت تمبر باطل كردند. فصل مشترك سخنان همه حاضران نگراني از گسترش فساد بود اما آنچه در اين گردهمايي بيش از پيش باعث نگراني شد و ميشود كليگويي و نگاه سليقهاي مسئولان و اختلاف نظر در ميان آنها پيرامون تعريف فساد، شاخصهاي آن و چگونگي مبارزه با آن بود. سايه مستدام سياست بر همايش هم كه بماند.
2-آنچه از اظهارات مقامات اقتصادي در همايش ديروز بر ميآيد اين است كه همه از وضعيت كنوني فساد در كشور ناراضي هستند اما اقدام عملي و جدي براي مقابله با آن وجود ندارد. واقعيت اين است كه با وجود برجسته بودن مسئله مبارزه با فساد در مجموعه حاكميتي كشور و وجود عزم جدي در ميان مسئولان، هنوز اجماعي در كشور بر سر نحوه مبارزه وجود ندارد و چه بسا اين مقوله مانند ساير مقولات گرفتار پديده شوم سياسيكاري و سياستبازي شده است. اين مسئله به جاي اينكه تحديدكننده فساد باشد تحريككننده و مشوق آن است.
3-ماجراي فساد 12هزار ميليارد توماني كه اخيرا فاش شده و موضعگيري متفاوت مسئولان در قبال آن مويد اين نظر است كه هنوز براي مبارزه با فساد همدلي و هماهنگي ميان دستگاههاي مختلف وجود ندارد. از سوي ديگر بهنظر ميرسد كه دستگاهها براي مبارزه با فساد دچار محدوديتهاي مختلفي هستند كه روند حركتي آنها را در اين مسير دچار كندي و چه بسا انحراف كند. ترس از بروز برخي نگرانيهاي عمومي در سطح جامعه و برهم خوردن نظم اجتماعي و اقتصادي ناشي از افشاي يك پرونده فساد در اين راستا قابل توجه است. شايد به همين دليل است كه مسئولان در افشاي پرونده فساد 12هزار ميلياردي با تأخير و صرفا به كليگويي بدون اشاره به عوامل آن بسنده كرده و حتي از اطلاعرساني زودهنگام آن نيز گلايه ميشود.
4-واقعيت اين است كه فساد روزبهروز ابعاد جديدو پيچيدهاي بهخود ميگيرد اما در عين حال بايد اذعان كرد كه به همان اندازه شيوههاي مبارزه با آن در كشورهاي مختلف هم سختتر و جديتر ميشود. در واقع بسترهاي فساد در همه جوامع و اقتصادها وجود دارد اما آنچه باعث ميشود روند جهاني مبارزه با فساد بيشتر شود عزم و اراده جدي متوليان و بهرهگيري از ابزارهاي مدرن و پيشرفته براي مقابله با آن است. تجربه گسترش دولت الكترونيك و مديريت هوشمند اقتصادي در اين راستا قابل توجه است.
5-مبارزه با فساد استثناپذير و خودي و غيرخودي ندارد. فساد، فساد است از ناحيه هركس، نهاد يا مؤسسهاي كه صورت ميگيرد. ملاحظهكاري و رعايت حال افراد و نهادهاي دولتي و غيردولتي آفت بزرگ مبارزه با فساد است كه بايد از بين برود. مبارزه با فساد سخت، پيچيده و پرهزينه است. بايد تلاش كرد در مبارزه با فساد، فسادي صورت نگيرد وگرنه اين بزرگترين فساد است و از سوي ديگر نبايد در دام تشريفات افتاد بلكه بايد از مرحله برگزاري همايش و سمينار به اقدام بيملاحظه و عملي رسيد.