همشهری آنلاین - محمد ملاحسینی: عبدالله کوثری، مترجم، ویراستار و شاعر ایرانی در سال ۱۳۲۵ در شهر همدان پا به عرصه گیتی نهاد.

وی که ادبیات آمریکای لاتین را از انگلیسی به فارسی ترجمه می‌کند، دوره دبستان و دبیرستان را در زادگاه خود گذراند. سپس در رشته اقتصاد دانشگاه ملی (دانشگاه شهید بهشتی کنونی) مشغول به تحصیل شد.

کوثری در هنگام تحصیلات دانشگاهی شعر می‌سرود و سروده‌هایش را در سبک نو در هفته‌نامه خوشه به سردبیری احمد شاملو، و در ماه نامه‌ نگین به سردبیری دکتر محمود عنایت منتشر می‌کرد.

وی همچنین در شب‌های شعر خوشه در کنار شاعرانی چون شاملو، اخوان ثالث، مصدق، نصرت رحمانی٬ م. آزاد و دیگران شعرهای خود را می‌خواند.

این مترجم توانا پس از پایان آموزش دانشگاهی رهسپار لندن ‌شد و پس از بازگشت گام در راه ترجمه کارهای داستانی نویسندگان آمریکای لاتین گذاشت.

کوثری بیش از 50 کتاب در دو حوزه ادبیات و اقتصاد ترجمه کرده و همواره ترجمه‌هایش به اندیشه‌های نویسندگان وفادار بوده است.

وی می‌کوشد که با زبانی مناسب آن‌ها را به خواننده منتقل کند. عبدالله کوثری از جمله مترجمانی است که ادبیات امریکای لاتین را ترجمه کرده و در شناساندن این ادبیات به اهل فرهنگ ایران، تلاش فراوانی کرده است.

کتابهای «جنگ آخر زمان» و «خاطرات‌ پس‌ از مرگ‌« ترجمه عبدالله کوثری، به ترتیب در دورهای هیجدهم و بیست و دوم انتخاب کتاب سال جمهوری اسلامی ایران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ،به عنوان کتاب سال برگزیده شده‌اند.

برخی از آثار عبدالله کوثری:

  • آئورا (ترجمه): کارلوس فوئنتس، نشر نی، 94 صفحه، 1386
  • آدام اسمیت: د.د. رافائل، نشر طرح نو
  • آنتوان بلوایه (ترجمه): پل نیزان، نشر توس
  • الکساندر پوشکین (ترجمه): جی تامس شا، نشر نسل قلم
  • تراژدی اورستیا (ترجمه): آیسخلوس، نشر تجربه
  • جنگ آخر زمان (ترجمه): ماریو بارگاس یوسا؛ نشر آگه، ۱۳۷۷
  • خاطرات‌ پس‌ از مرگ(ترجمه): ‌ماشادو دِ‌ آسیس، نشر مروارید، ۱۳۸۲
  • داستان‌های‌ برزیلی قرن‌ ۱۹(ترجمه): ماشادو دِ‌ آسیس
  • خودم با دیگران(ترجمه): کارلوس فوئنتس، نشر قطره
  • روانکاو و داستان‌های‌ دیگر(ترجمه): ماشادو دِ‌ آسیس، نشر لوح‌ فکر، ۱۳۸۲
  • شکسپیر(ترجمه): جرمین گریر، نشر طرح نو
  • کارلوس فوئنتس (ترجمه): لانین. آ. گیورگو، نشر نسل قلم
  • پوست انداختن(ترجمه): کارلوس فوئنتس، انتشارات آگاه
  • گرینگوی پیر(ترجمه): کارلوس فوئنتس، انتشارات طرح نو
  • خوان رامون خیمنس(ترجمه): هاواردتی یانگ، انتشارات کهکشان
  • استاد شیشه‌‌ای (ترجمه): میکل سروانتس، انتشارات تجربه
  • الکساندر نبسوک(ترجمه): جرالد پیروگ، انتشارات کهکشان
  • باریس پاسترناک (ترجمه): گی دومالاک، انتشارات کهکشان
  • داستان‌های آمریکای لاتین(ترجمه): روبرتو گونسالس اچه وریا، نشر نی
  • دنی دیدرو(ترجمه): گیتامی، انتشارات کهکشان
  • سروانتس(ترجمه): دبلیو بروس، انتشارات اشاره
  • شارل بودلر(ترجمه): جاناتان آراک، انتشارات کهشکان
  • مرگ در آند(ترجمه): ماریو بارگاس یوسا، انتشارات آگاه

مجموعه شعر:

  • گزیده شعرها، انتشارات آگاه / این مجموعه در سال ۱۳۷۷ به چاپ رسید. شعرهای آن در سال‌های ۱۳۴۶ تا ۱۳۷۳ سروده شده و کتاب با مقدمه‌ای از زندگینامه خودنوشت شاعر آغاز می‌شود و سپس ۴۳ قطعه شعر نو در آن عرضه شده است.

عبدالله کوثری از آن دسته مترجمانی است که به اصول و متون ترجمه آگاهی کامل دارد و با رعایت اصل امانتداری در حفظ و گسترش ادبیات ملت‌های مختلف سعی و تلاشی وافر کرده است.

آثاری که عبدالله کوثری به اهالی کتاب شناسانده، آثاری عظیم و با ارزش است و نقش او بخصوص در شناخت ادبیات آمریکای لاتین بسیار مهم و انکارناپذیر بوده است.

وقتی نام عبدالله کوثری به عنوان مترجم بر کتابی می نشیند، بی شک می توان آن کتاب را با لذت و آرامش بیشتری خواند.
علاقه به ادبیات از کودکی در او موج می‌زد، اما کنجکاوی و علاقه و عشق به علوم انسانی او را بر آن داشت تا در دانشگاه، رشته اقتصاد را انتخاب کند وی تا زمانی که اقتصاد می‌خواند، هنوز عاشق ادبیات بود و همین انگیزه باعث شد آهسته آهسته گام در وادی ترجمه نهد. خواندن اقتصاد هم البته به او کمک کرد تا در این زمینه بیش از 10 اثر ترجمه داشته باشد، که در نوع خود آثار بی همتایی هستند.

وی بعد از مدتی به ویراستاری پرداخت و برای مدت کوتاهی به لندن رفت، بعد از مراجعت تمام توان خود را روی ترجمه گذاشت.

پیش از عبدالله کوثری، مترجمان بسیاری چون «ذبیح الله صفا»، «نجف دریابندری»، «رضا سیدحسینی» و «ابوالحسن نجفی» بسیاری از آثار طراز اول دنیا را ترجمه کرده بودند و به همین دلیل ادبیات آمریکای لاتین آثار دست ناخورده‌ای داشت که او آن ها را گزینش و ترجمه کرد.

آشنایی عبدالله کوثری با ادبیات آمریکای لاتین به اواخر دهه ۴۰ یعنی زمان ترجمه «انفجار در کلیسای جامع» کارپانیته ـ نخستین کسی که آثارش ترجمه شد ـ باز می‌گردد.

بعد از آن، کاری از «آستوریاس» به نام «آقای رئیس جمهور» بود که هر دو این نویسندگان از آغازگران رئالیسم جادویی بودند. بعد از این ها در دهه پنجاه کارهای بورخس و مارکز شناخته شدند.

وی معتقد است: «در ادبیات کسی نمی‌تواند خود را در حیطه خاصی محدود کند؛ به ویژه این که ادبیات جهان بسیار وسیع است.»
عبدالله کوثری به ترجمه آثار کلاسیک روس و انگلیس هم علاقه‌مند بوده، اما با توجه به این که نویسندگان آمریکای لاتین در رمان‌های جدید ـ غیر از قالب رئالیسم جادویی ـ قالب و زبان خاصی داشته‌اند او با دقت و صرف زمان بیشتری به این کار تن داده است تا آثار جاودان و درخور تأملی از خود به جای بگذارد.

عبدالله کوثری همچنین معتقد است: «ادبیات اروپا از دهه ۷۰ و ۸۰ به بعد ادبیات پویایی نیست. در ایالات متحده در دهه ۷۰ و ۸۰ «همینگوی»، «فاکنر» و «جان اشتان بک» نداریم و یک باره ادبیاتی از سرزمین استعداد زده و فقیر به پا می‌خیزد و جهان را خیره می‌کند. تجربه جدید آنها در شیوه بیان و هم در تعریف انسان باعث شد هم در ایران و هم در جهان این ادبیات به عنوان پویاترین ادبیات معاصر شناخته شود.»

وی درباره شناخت مترجم از اثری که ترجمه می‌کند، معتقد است: «مترجمان سراغ اثری می روند که نویسنده اش را نمی‌شناسند، پس نمی توانند زبان و نوع بیان آن نویسنده را خوب از کار درآورند. از طرف دیگر بعضی‌ها تسلط کافی بر زبان فارسی ندارند و زمانی که به سراغ ترجمه می روند حاصل، خوب نخواهد بود.»

کوثری در زمینه مشکلات ترجمه و بحران ترجمه معتقد است: «اصولاً در زمینه علوم انسانی و ادبیات فارسی نمی توانیم راه حل مناسبی ارائه کنیم. اگر دولت وارد عمل شود و از چاپ کتاب هایی با ترجمه بد جلوگیری کند بسیار عالی است، اما در این شرایط ناشران باید فیلترگذاری کنند. در ترجمه چیزی به نام اصل داریم؛ یعنی مترجم متن خود را از روی متن دیگری می نویسد و اگر کسی اهل نظر باشد، می تواند تشخیص بدهد، ترجمه غلط است.»

عبدالله کوثری بسیار اهل مطالعه است و دوستداران ادبیات را نیز به این امر تشویق می‌کند. از نظر او فعالیت ادبی فعالیتی بی تردید ارجمند است.

یکی از پیشنهادهای عبدالله کوثری برای پیشرفت فن ترجمه در ایران، نقد ترجمه است. او معتقد است با پذیرفتن نقد ترجمه و داشتن نقد ترجمه در مسیر پیشرفت گام هایی برداشته می شود که بسیار مفید خواهد بود.

  • کنستانسیا (ترجمه): کارلوس فوئنتس، نشر ماهی، 1389، 136 صفحه
  • عیش مدام (ترجمه): ماریو بارگاس یوسا، نشر نیلوفر، 255 صفحه، 1385
  • خاطرات پس از مرگ براس کوباس

نمایشنامه؛ آیسخولوس (مجموعه آثار، جلد گالینگور)

داستان کوتاه؛ داستان‌های کوتاه آمریکای لاتین

اشعار:

از پنجره به شهر هرم‏ها، انتشارات دنیا، ۱۳۵۲

ترجمه‏‌ها:

  • گزیدۀ شعرهای جورج سفریس، انتشارات مروارید، ۱۳۹۰
  • گفتگو در کاتدرال، ماریو بارگاس یوسا، نشر لوح فکر
  • جنگ آخرالزمان، ماریو بارگاس یوسا، انتشارات آگاه
  • چرا ادبیات؟، ماریو بارگاس یوسا، نشر لوح فکر
  • سور بز، ماریو بارگاس یوسا، نشر علم
  • ریشه‌های رومانتیسم، آیزایا برلین، نشر ماهی
  • اورستیا(تریلوژی)، آیسخولوس، نشر تجربه، ۱۳۷۶

جوایز:

  • ۱۳۸۶ - جایزه روزی روزگاری، درسال ۱۳۷۹جایزهٔ کتاب سال برای ترجمهٔ جنگ آخر زمان اثر ماریو بارگاس یوسا و درسال ۱۳۸۳همین جایزه برای ترجمه خاطرات پس از مرگ براس کوباس و روانکاو اثر ماشادو د آسیس لوح تقدیر.
  • ۱۳۸۹ جایزه بهترین مطلب ترجمه‌ای چاپ شده در «نگاه نو» در سال ۸۹ - به انتخاب خوانندگان این مجله - به خاطر برگردان مصاحبه‌ای با «ماریو وارگاس یوسا» برنده جایزه ادبی نوبل در سال ۲۰۱۰ که با عنوان «سرخوشی و کمال» در شماره ۸۷ «نگاه نو» چاپ شده بود.
منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها