همشهری آنلاین: چهارمین همایش امام خمینی (ره) و سیاست خارجی با محوریت عدالت در سیاست، روابط و نظام بین‌الملل، در دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه با حضور جمعی از اندیشمندان و صاحب‌نظران داخلی و خارجی آغاز کار کرد

به گزارش ایسنا، نوریان،دبیر چهارمین همایش امام خمینی (ره) و سیاست خارجی ـ در مراسم افتتاحیه‌ی این همایش، با تبریک سالروز تولد حضرت فاطمه (س)، گفت: دستیابی به عدالت از آرمان‌های دیرزمان بشری بوده است و استقرار عدالت در جوامع بشری از اصول همه‌ی ادیان الهی به‌خصوص اسلام بوده است که در اجرا و تحقق آن دولتمردان اختلاف‌نظر دارند.

وی ادامه داد: چه بسیار جنگ‌ها به منظور استقرار عدالت برپا شده و چه جنگ‌ها و همکاری‌های وسیعی برای صلح و استقرار عدالت صورت پذیرفته است. تحقق عدالت با معضلات پیچیده‌ای روبه‌رو است.

نوریان با بیان این که دفتر مطالعات برای برگزاری همایش جایگاه عدالت در سیاست، روابط و نظام بین‌الملل در اسفند ماه سال 88 فراخوانی منتشر کرد که بعد از این فراخوان 70 مقاله از سوی اندیشمندان و 35 مقاله خارجی به همایش ارسال شد.

امنیت قابل تقسیم نیست یا برای همه است یا برای هیچ‌کس

یک عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: امنیت قابل تقسیم نیست یا برای همه است یا برای هیچ‌کس.

آیت‌الله حائری شیرازی، در مراسم افتتاحیه چهارمین همایش بین‌المللی امام خمینی (ره) و سیاست خارجی گفت: در مسائل انسانی باید انسان را تعریف کرد تا بتوان مدخلی داشته و بعد از آن عدالت را بتوان تعریف کرد. اگر کسی خودش را مواظبت کرده و به حقوق دیگران تجاوز نکند می‌توانیم به او بگوییم متمدن. اگر کسی مواظب ادبش نباشد نمی‌توانیم جلوی تجاوز وی را بگیریم و می‌گوییم این فرد وحشی است.

وی در ادامه اظهاراتش با استناد به آیات قرآن مجید گفت: دو نوع انسان وجود دارد؛ اولین گروه انسان‌هایی هستند که اگر بیش‌ترین امانت را به آن‌ها بدهیم باز هم به ما باز می‌گردانند اما گروه دوم انسان‌هایی هستند که اگر کم‌ترین امانت را نیز به آن‌ها بدهیم و بر آن‌ها مسلط نباشیم به ما بر نمی‌گردانند. این تفاوت بسیار مهم در روابط بشر و بشریت است.

‌حائری شیرازی در ادامه با بیان این که امنیت جزو ضرورت‌های جامعه انسانی است، گفت: همه نسبت به امنیت اعتقاد مشترک داریم اما امنیت دو رکن دارد که یک رکن آن در عالم مطرح است و آن داشتن قدرت بازدارنده است و همه اهل عالم این معنی امنیت را پذیرفته‌اند؛ اما کسانی که فقط این رکن امنیت مبنی بر داشتن قدرت بازدارنده را قبول کرده در واقع به بیراهه می‌روند. زیرا این امنیت سراب است.

این عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: بشر سال‌هاست که به دنبال امنیت، به دنبال سراب قدرت‌بازدارنده می‌رود. هرچه علم پیشرفت کرده است به همان میزان، میزان امنیت کاهش یافته است. در واقع اکنون با موشک‌های قاره پیما و کلاهک هسته‌یی می‌خواهیم امنیت را تامین کنیم. در واقع زیر سایه قدرت هسته‌یی می‌خواهیم امنیت داشته باشیم اما اگر کسی توانست با آب شور تشنگی خود را برطرف کند این معنی امنیت نیز می‌توان امنیت‌آور باشد. در واقع ما از امنیت دور شده‌ایم. زیرا دیگران را بازداشته‌ایم اما راه بازداشتن خود را گم کرده‌ایم.

حائری با بیان این که امنیت با یاد خدا به دست می‌آید، گفت: انسان با به به‌دست آوردن و به خاطر یادآوردن مالک بزرگی مانند خدا، ‌حسابرس بزرگ و قاضی بزرگ می‌تواند امنیت داشته باشد.

او در ادامه اظهاراتش با اشاره به این که اساس دور شدن انسان‌ها از امنیت حق وتو است، گفت: شما با قرار دادن حق وتو برای پنج قدرت در واقع خود را خواهید کشت. در واقع آن روز که این قدرت را به آن‌ها دادید به سمت نظام متکی به قدرت ثابت با نظام ترازویی رفته‌اید.

این عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: به هیچ وجه زندگی ترازویی را قبول نکنید؛ هر کس بر روی ترازو برود یا باید بخورد و یا خورده خواهد شد. این نظام در عرب قبل از اسلام نیز وجود داشت. در واقع در نظام ترازویی هر کس ظلم نکند به آن ظلم خواهد شد. این نظام، ‌نظام آدم‌خواری و جهان‌خواری است.

وی در ادامه اظهاراتش به داستان هابیل و قابیل اشاره و اضافه کرد: امنیت قابل تقسیم نیست یا برای همه است یا برای هیچ‌کس. یعنی شما در سازمان ملل براساس نظام ترازویی عمل کردید؛ شما اگر می‌خواهید یک جامعه زیبا داشته باشید زیبایی‌ها را از ترازو به زمین گذاشته تا قدرت برای هر دو طرف ثابت باشد. سازمان ملل در واقع باید ترازویی برای ابرقدرت‌ها باشد نه ابرقدرت‌ها ترازویی برای سازمان ملل که این نظام متاسفانه اکنون حاکم است که باید اصلاح شود. در واقع قوی نباید حق داشته باشد که به ضعیف ظلم کند و ضعیف از به دست آوردن حق خود محروم باشد.

حائری شیرازی اضافه کرد: اگرچه در عالم بردگی را لغو کردیم اما باید بپذیریم که دولت سالاری یک نظام مدرن برده‌داری است. اکنون نظام سرمایه‌داری نیز یک نظام برده‌داری مدرن است که باید اصلاح شود.

نقش ظالمانه وتو، شورای امنیت را متزلزل کرده است

مدیرکل دفتر مطالعات سیاسی و بین‌الملل وزارت خارجه گفت: اکنون شورای امنیت با وجود نقش ظالمانه حق وتو، متزلزل شده و این حق نشانه بی‌عدالتی است.

دکتر مصطفی دولت‌یار نیز در افتتاحیه چهارمین همایش بین‌المللی امام خمینی(ره) و سیاست خارجی با بیان این که عنوان این همایش عدالت در روابط بین‌المللی است، افزود: عدالت یکی از مفاهیم بلند اسلامی و انسانی است که بنیاد انسانی با آن رقم خورده است. عدالت بنیان ملک ملکوت الهی است؛ خلقت و جهان هستی بر پایه عدل و قسط است. پیامبر گرامی نیز هدفش رهنمود به سوی خدا از طریق برپایی عدالت بوده است.

مدیرکل دفتر سیاسی و بین‌الملل وزارت خارجه اضافه کرد: یکی از اصول و مبانی دینی ما در اسلام مرهون عدالت است؛ اکنون مشکل اصلی جهان و بشریت برقراری عدالت و استمرار مبانی آن است. متاسفانه ساختار موجود در جهان بر پایه عدالت برپا نشده است و در روابط بین‌المللی جامعه بشری نمونه‌های فراوانی از نابرابری و ستم وجود دارد.

وی در تشریح هدف از برگزاری این همایش گفت: عدالت و روابط بین‌الملل به درد اصلی جامعه بشری و سازمان‌های بشری می‌پردازد. مشکل بی‌عدالتی موجب رنج‌های بسیاری شده است که مورد بررسی قرار می‌گیرد.

دولتیار در ادامه با اشاره به حمله رژیم صهیونیستی به کاروان آزادی گفت: ظلم و ستم‌هایی که در روزهای اخیر برای انسان‌های نیکوکار و مردم مظلوم فلسطین در زندان بزرگ غزه اتفاق می‌افتد، آخرین نمونه بی‌عدالتی و باز شدن دمل چرک رژیم صهیونیستی است که در آن ناله‌های فلسطینی‌ها بی‌اثر بوده و تنها آن را جریح‌تر می‌کند. جوامع بین‌المللی به دلیل نفوذ قدرت‌های بزرگ به‌خصوص آمریکا کم‌تر توان مبارزه دارند.

او در ادامه با اشاره به وظیفه شورای امنیت گفت: اکنون شورای امنیت با داشتن نقش ظالمانه وتو متزلزل شده که این نشانه بی‌عدالتی است.


مشارکت دادن مردم در امور، از مهم‌ترین شاخصه‌های موجود در حکمرانی امام (ره) است

رییس کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران گفت: امام (ره) همواره بر مردمی بودن حکومت، مشروعیت و مقبولیت آن از سوی مردم اهمیت ویژه‌ای داده و وظیفه‌ی دولت را مصلحت عمومی دانسته است.

مرتضی طلایی در "چهارمین همایش بین‌المللی امام خمینی (ره) و سیاست خارجی با محوریت عدالت در سیاست، روابط و نظام بین‌الملل" درباره‌ عدالت و حکمرانی شایسته در اندیشه امام خمینی (ره) گفت: مهم‌ترین شاخصه‌های موجود در حکمرانی امام خمینی (ره) عبارت است از مشارکت دادن مردم در امور جامعه و واگذاری امور مردم به مردم، شفافیت امور ملزم به پاسخگویی حکومت، به رسمیت شناختن امور واگذار شده به مردم، عدالت در زمینه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، تقویت سرمایه‌های اجتماعی ، که امام (ره) به این موارد توجه کافی داشته است.

وی در ادامه با اشاره به اندیشه‌های امام (ره) گفت: امام (ره) همواره به واگذاری امور مردم به مردم، کنار کشیدن دولت از تصدی‌ها و مسائل دیگر اعتقاد داشتند که این موضوعات بیانگر اعتقاد ایشان به حکمرانی مطلوب است.

رییس کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران ادامه داد: همان‌گونه که نهاد حکومت برای اسلام اهمیت والایی دارد، ایجاد حکومت اسلامی نیز به عنوان هدف شناخته شده است. درواقع امام (ره) در میان اندیشمندان جهان به عنوان یکی از رهبران اسلامی شناخته شده و نامی است ماندنی که به اهمیت مساله‌ محبوبیت حکومت پرداخته است. درواقع حکومت اسلامی جایگاه بسیار مهم در پیشبرد حفظ دین و مقتضیات آن دارد. به همین دلیل امام (ره) در روش سیاسی خود توجه زیادی به آن کرده است و بر دو رکن اصلی تاکید کرده است که اولین رکن، تکیه بر رای مردم و دیگری اطاعت‌پذیری از قوانین بشری و اسلامی است که همواره در عمده مبارزات خود در دوران ستمشاهی نیز به این دو محور اشاره کرده بود.

وی اضافه کرد: شکل حکومت بیانگر ساختار کلی حکومت است که می‌تواند به صورت فردی، دموکراسی، پارلمانی، پادشاهی و غیره باشد. در دین اسلام نیز دو بعد از حکومت از نوع و محتوا بر اساس مقتضیات آن اشاره شده است که امام (ره) نیز با ایجاد حکومت اسلامی، نوع و بیان حکومت را تشکیل داده و با ایجاد جمهوری اسلامی، نوعی از حکومت اسلامی را بر اساس تعابیر شکل حکومت به وجود آورده است. در واقع بر اساس نوع حکومت، ایجاد حکومت اسلامی مهم بوده و جمهوری اسلامی در واقع نوعی از حکومت بوده که متکی بر آرای مردم مسلمان ایران است.

طلایی با بیان این‌که در زمان امام خمینی (ره) پیوند رهبر و مردم مثال‌زدنی است، گفت: درواقع امام خمینی به پیوند رهبر و مردم اهمیت ویژه‌ای قائل بوده و از هرآن‌چه که باعث کاهش سطح روابط میان این دو می‌شد پرهیز کرد که در طول 10 سال رهبری ایشان این مساله کاملا مشهود بود.

وی ادامه داد: حکومت شایسته، حکومتی است که خدمتگزار، حافظ مصلحت عمومی، پیرو علم و دانش بوده و به‌کارگیری عدل، انتقادپذیری و مشورت با مردم را در سرلوحه‌ خود قرار داده است. هم‌چنین یک نفر باید عادل، مجری احکام اسلامی بوده و حکومت وی باید غیرتحمیلی باشد.

رییس کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران در ادامه اظهاراتش با بیان این‌که اندیشه‌های امام (ره) به اعماق ساختارهای جامعه ایرانی نفوذ کرده است، گفت که در این‌باره می‌توان به اصل 44 و فرمان امام (ره) برای تشکیل شورای شهر اشاره کرد. امیدواریم با وجود ویژگی‌های همدلی و همبستگی در میان مردم و حضور تنوع جغرافیایی و فرهنگی، اعتماد به نفس با گذشت 31 سال باز هم روز به روز شاهد توسعه‌ی اسلامی در کشور باشیم.

ارائه 30 سخنرانی تخصصی

همچنین بر اساس ایسکانیوز به دبیرخانه چهارمین همایش بین المللی امام خمینی(ره) وسیاست خارجی " جایگاه عدالت در سیاست، روابط و نظام بین الملل" که روز 12 خرداد 1389 همزمان با بیست و یکمین سالگرد ارتحال بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امورخارجه برگزار شد،32 مقاله تخصصی از 12 کشور جهان شامل، آلمان، آمریکا، انگلستان، بحرین، پاکستان، تاجیکستان، ترکیه، چک، رومانی، سوریه، نروژ و هند و بیش از 70 مقاله به زبان فارسی از طرف اساتید، دانشجویان و پژوهشگران ایرانی علاقمند همایش واصل شده که  در مجموع 30 مقاله از آنها در همایش ارائه شده  است.

این همایش علاوه بر مراسم  افتتاحیه کار خود را در قالب 5 جلسه تخصصی  با محورهای: مفهوم عدالت در حوزه سیاست، مفهوم عدالت درحوزه روابط بین الملل، بنیادهای نظری عدالت، نگاه اسلام به عدالت در روابط بین الملل، ارتباط عدالت با منافع ملی، نقش عدالت در امنیت بین الملل، نقش سازمان های بین الملی در برقراری عدالت، عدالت و زمامداری شایسته، عدالت در اقتصاد و تجارت بین الملل ادامه داد.