گروه دیپلماتیک - همشهری آنلاین: جنگ داخلی سودان که از آوریل ۲۰۲۳ آغاز شد، اکنون به یکی از مرگبارترین بحرانهای جهان تبدیل شده است؛ جنگی میان نیروهای پشتیبانی سریع (RSF) و ارتش سودان (SAF) که میلیونها نفر را آواره کرده و فجایع گستردهای از جمله کشتار جمعی، آزار جنسی و شکنجه بهجا گذاشته است.
در این میان، نقش امارات متحده عربی به عنوان حامی اصلی نیروهای پشتیبانی سریع توجه جهانیان را جلب کرده و حتی این کشور در دیوان بینالمللی دادگستری به همدستی در نسلکشی متهم شده است. ابوظبی با اهداف اقتصادی، ژئوپلیتیک و امنیت غذایی در شرق آفریقا، بهویژه در دارفور، در این بحران عمیقاً دخالت دارد.
وضعیت کلی سودان
- آغاز جنگ داخلی: آوریل سال ۲۰۲۳
- طرفها: نیروهای پشتیبانی سریع در مقابل ارتش سودان
- تلفات: هزاران کشته
- آوارگان: حدود ۱۳ میلیون نفر
- فاجعه انسانی: ناامنی غذایی شدید برای ۲۵ میلیون نفر
- سقوط آخرین سنگر ارتش سودان در غرب (الفاشر): اکتبر ۲۰۲۵
درباره نیروهای درگیر
نیروهای پشتیبانی سریع
- ریشه در شبهنظامیان جنجَوید دهه ۲۰۰۰
- فرمانده: محمد حمدان دگالو (حمِدتی)
- ثروت تخمینی حمدتی: حدود ۷ میلیارد دلار
- متهم به نسلکشی، اعدامهای میدانی، تجاوز، شکنجه
- حمایت نظامی و لجستیکی گسترده از سوی امارات
ارتش سودان (SAF)
- فرمانده: عبدالفتاح البرهان
- قدرت سنتی در شرق سودان
- متهم به بمبارانهای بیهدف و نقض حقوق بشر
نقش امارات
- تأمین تسلیحات پیشرفته شامل پهپاد و مهمات چینی
- استفاده از پایگاههای امارات در دارفور و بوصاصو (سومالی)
- انتقال شبهنظامیان خارجی (کلمبیاییها)
- کشف گذرنامههای اماراتی در عملیات RSF
- تلاش برای دور زدن تحریم تسلیحاتی
انگیزههای ابوظبی
اقتصادی
- دسترسی به معادن طلا و منابع طبیعی سودان
- سرمایهگذاری در کشاورزی (بیش از ۵۰ هزار هکتار)
- منافع بندری و تجاری در دریای سرخ
ژئوپلیتیک
- رقابت با غرب و بازیگران منطقهای
- گسترش نفوذ در شاخ آفریقا و ساحل دریای سرخ
امنیت غذایی
- تبدیل سودان به مرکز تأمین غذا برای خلیج فارس
سیاسی ـ ایدئولوژیک
- مخالفت با ارتش سودان بهدلیل ارتباط تاریخی با اسلام سیاسی
واکنش جهانی
- شکایت سودان از امارات در دیوان بینالمللی دادگستری
- فشار دیپلماتیک امارات بر لندن و دیگر دولتها
- نشست لندن ۲۰۲۵: شکست در ایجاد سازوکار صلح
- طرح صلح ۲۰۲۵ با حمایت ترامپ، مصر، عربستان و امارات
تارنمای میدل ایست آی مینویسد: امارات با ترکیبی از انگیزههای اقتصادی، امنیتی و ژئوپلیتیک وارد جنگ سودان شده است. حمایت نظامی این کشور از نیروهای پشتیبانی سریع، ابوظبی را در مرکز یکی از پیچیدهترین و خونینترین بحرانهای عصر حاضر قرار داده و اتهامات سنگین بینالمللی علیه آن شکل گرفته است؛ اما در غیاب فشار جهانی مؤثر، نقش ابوظبی همچنان تعیینکننده باقی مانده است.