همشهری آنلاین - زهرا بلندی: از آن روز تا حالا دبیر کانون محیط زیست است و تمام تلاشش را به کار گرفته تا به روشهای مختلف اهالی محله را هم در حفظ طبیعت همراهی کند. پس از سالها فعالیت در این زمینه و اجرای برنامههای محیط زیستی متنوع اکنون در منطقه۱۹ به عنوان قدیمیترین دبیر کانون محیط زیست شناخته میشود.
خواندنیهای بیشتر را اینجا دنبال کنید
خانه محیط زیست با طبیعت گرهام زد
«رحیمه ترکاشوندی»، اکنون و در ۳۸سالگی، هم دبیر کانون محیط زیست محله شکوفه است و هم دبیر خانه محیط زیست منطقه ۱۹ و تمام تلاشش را برای ارتقای سواد محیط زیستی شهروندان بهخصوص بانوان محله و کودکان به کار گرفته است: «از کودکی عاشق یاد گرفتن بودم. حتی در مدرسه به کارهای فرهنگی و اجتماعی و اجرایی علاقهمند بودم. همیشه برای یادگیری فرصت را غنیمت میشمردم و همین ویژگی اخلاقی هم بهانه مهمی بود تا از سال ۹۰ در جایی مثل سرای محله مشغول به کار شوم. از سال ۱۳۹۰ در بخشهایی مثل کانون سلامت، گردشگری، جهاد و ایثار، کتابخانه، خدمات اجتماعی و... فعالیت داشتم و بالاخره سال ۹۵ شرایط آشنایی بیشتر با محیط زیست و بالا بردن اطلاعاتم در این زمینه فراهم شد. همیشه برای حفظ و نگهداری طبیعت دغدغه داشتم و فعالیتهایی مثل تفکیک پسماند در خانه و جمعآوری زباله در طبیعت را انجام میدادم، اما دلم میخواست اطلاعاتم در این زمینه گسترده باشد که اجرای طرحی ویژه در سرای محله، شرایط را برایم مهیا کرد. در واقع، خانه محیط زیست مرا به طبیعت گره زد»
آرایش کوچهها به همراه اهالی
به مرور زمان و با مطالعه، ارتباط با انجمنهای محیطزیستی و شرکت در همایشهای مختلف اطلاعاتش در زمینه محیطزیست بیشتر شد و خودش شد برگزارکننده طرحها و برنامههایی در حمایت از طبیعت: «آن روزها کانونی مثل کانون محیط زیست بهخصوص برای اهالی محلههای جنوبی شهر تازگی داشت و اطلاعات دربارهاش کم بود. با درک اهمیت نگهداری از طبیعت سعی کردم افرادی را که در سرای محله رفتوآمد داشتند با این مسائل آشنا کنم. خودم طرح و ایده میدادم و برای جلب مشارکت شهروندان تلاش میکردم. مثلاً میگفتم در بطری بیاورند و در ازای آن به افراد فعال در این حوزه جایزه میدادم و هزینه درهای بطری را برای کمک به نیازمندان صرف میکردم. برگزاری جشنواره بهترینها از دورریختنیها و مواد بازیافتی که قابل استفاده است و ساخت جای دانه برای پرندگان در بوستانها جزو دیگر کارهای مهمی بود که با استقبال بچهها و مادرانشان روبهرو شد. برپایی اردو در طبیعتهای بکر شهر، برگزاری کارگاههای آموزشی حفظ محیط زیست، کوچهتکانی، خانهتکانی و کاشت گل و گیاه در کوچههای منطقه در روزهای پایانی سال با مشارکت شهروندان هم از دیگر برنامههایی هستند که با مشارکت اهالی محله اجرا میکنم.»
برپایی پویشی برای کاهش مصرف انرژی
اعضای خانه محیط زیست منطقه ۱۹ در نخستین روزهای شکلگیری کانون، فقط ۲۰-۳۰ نفر بودند، اما با تلاشهای ترکاشوندی حالا به ۴۰۰ عضو رسیدهاند. بانویی که سال ۹۹ عنوان «یاور طبیعت» را از اداره محیط زیست تهران کسب کرده، هر روز در یک محله یا یک جا برنامه دارد. مدارس همه مقاطع تحصیلی، مهدکودکها، سراهای محله، مساجد و... را از ثمرات کارگاههای آموزشی تفکیک زباله تر و خشک، استفاده از کیسههای پارچهای به همراه توزیع این کیسهها و آموزش دوختشان بهرهمند میکند: «اهالی منطقه ۱۹ در سال ۹۵ چندان درباره محیط زیست اطلاعات نداشتند و در این زمینه هم طرح و برنامهای اجرا نمیکردند، اما الان از دانشآموزان ابتدایی تا بانوان سالمند با ما همراه شدهاند. تعداد فعالان محیط زیست که بیشترشان هم نوجوانان و جوانان هستند در منطقه زیاد شده که در بلندمدت نقش پررنگی در نگاه سبز اهالی محله خواهد داشت.»
پویشهای جمعآوری درهای بطری، تولید خشکاله و کاهش مصرف انرژی با استفاده درست از سیستمهای گرمایشی در فصل زمستان جزو طرحهای مهمی هستند که هماکنون به طور خاص توسط ترکاشوندی اجرا میشود و شهروندان را به شرکت در آنها دعوت میکند: «داستان خشکاله خیلی جالب است؛ ما در این پویش پوست میوه و سبزیهایمان را روی بخاری یا مقابل آفتاب خشک میکنیم و بعد به اداره پسماند تحویل میدهیم تا به عنوان کود مورد استفاده قرار بگیرد و با این کار میزان تولید زباله تر را به حداقل میرسانیم. علاقهمندان برای عضویت در این کمپینها میتوانند به خانههای محیط زیست همه سراهای منطقه ۱۹ مراجعه کنند.»
نیاز به غرفههای بازیافت در دسترس
بعد از سالها کار در حوزه محیط زیست، اطلاعات جامعی هم درباره کاستیهای زیستمحیطی منطقه دارد و درباره نیازهای اهالی محلههای جنوبی شهر در زمینه محیط زیست هم حرف برای گفتن دارد: «هرقدر برای آموزش شهروندان تلاش کنیم، نیاز است که خدماترفاهی هم برای مشارکتطلبی شهروندان بیشتر شود. مثلاً ۲۳ غرفه بازیافت در منطقه ما وجود دارد، اما متأسفانه دسترسی شهروندان به آنها خیلی راحت نیست. خوب بود اگر این غرفهها در نزدیکی سراهای محله در محل گذر شهروندان جانمایی میشدند تا از این طریق مشارکتشان برای جمعآوری پسماند خشک بیشتر شود. موضوع دیگر، حضور کمرنگ خودروهای ملودی در کوچههاست؛ به نظرم، برای جلب مشارکت اهالی محله باید تعداد این خودروها و دفعات حضورشان در کوچهها و محلهها بیشتر شود.»