محمد نهاوندیان: بحران اقتصادی اخیر در بازارهای مالی جهان 2 درس مهم برای اقتصاد ایران دارد: یک فرصت و یک تهدید

از یک سو، باید از بحران اقتصادی آمریکا و فرار سرمایه‌ها از غرب به نفع سرمایه‌گذاری در ایران استفاده کنیم.

اقتصاد ایران در خاورمیانه شرایط ویژه‌ای برای سرمایه‌گذاری دارد و باید از این فرصت‌ها و بحران‌ها به نفع خود بهره ببریم.

از سوی دیگر، اگر جریان عادی اقتصادمان را به درآمد بالای نفت متکی کنیم، با توجه به کاهش قیمت نفت، ایجاد خطر برای اقتصاد ما بسیار جدی است.

‌در اوضاع کنونی، با توجه به ظرفیت بالقوه و بسیار بالای منابع طبیعی و نیروی انسانی ایران، می‌توان حتی با جلب سرمایه‌های مالی ایرانیان داخل و خارج کشور، شرایط سودآوری را در اقتصاد ایران فراهم کرد.

بهره‌گیری از این فرصت به نفع اصلاح مدیریت اقتصادی کشور ضروری است.

درباره پیامدهای منفی بحران اقتصادی آمریکا بر اقتصاد ایران باید گفت: درست است که این بحران اثر ناچیزی بر بازار مالی کشورمان دارد اما از طریق نفت که کانال اقتصاد ایران با اقتصاد جهانی است، می‌تواند به ما آسیب بزند.

افزایش چشمگیر قیمت نفت در سال گذشته، تا حدی بر اقتصاد آمریکا و جهان تاثیر گذاشت و در آن زمان، توجه سرمایه‌گذاران در اوراق بهادار به بازارهای کالایی جلب شد و همین مسئله موجب افزایش قیمت در بازارهای جهانی مواد غذایی و بازار نفت و بروز پدیده تقاضاهای کاغذی در بازارها شد.

اما در پی بحران اخیر اقتصاد آمریکا، یکباره و در چند هفته اخیر در بازار نفت، قیمت‌ها کاهش شدیدی پیدا کرد و این زنگ خطری برای اقتصاد وابسته به درآمدهای نفتی ایران است.

این در حالی است که ما در کشورمان ابزاری با عنوان حساب ذخیره ارزی ایجاد کردیم.

هدف از تشکیل این حساب آن بود که به هیچ وجه تکلیف بودجه جاری دولت و جریان جاری زندگی مردم به مازاد درآمد نفت وصل نشود.

هدف این بود که اگر قیمت نفت بالا رفت، این درآمد به حساب ذخیره ارزی برود تا از این طریق هم به سرمایه‌گذاری در بخش خصوصی و توانمند‌سازی تولید ملی کمک کند و هم ذخیره‌ مالی برای کشور در شرایط بحرانی باشد.

بحران اقتصادی در آمریکا و بازارهای جهانی اکنون هشداری برای اقتصاد ایران است تا انضباط مالی را اصل قرار دهیم زیرا کاهش بیشتر قیمت نفت، به ضرر ما خواهد بود.

در این شرایط، اگر ما تعهداتی را برای صندوق دولت و حساب ذخیره ارزی ایجاد کرده باشیم و نتوانیم پاسخگوی آنها باشیم، مشکلات جدی پیدا خواهیم کرد.

این نوسانات پرتلاطم می‌تواند اقتصاد ما را نیز فلج کند و اگر اقتصادمان را به درآمد بالای نفت متکی کنیم، این هشدار برای اقتصاد ما بسیار جدی است.

*رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران

برچسب‌ها