به خصوص آنکه هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز، در خطبههای جمعه گذشته تهران بر این موضوع صحه گذاشته و تاکید کرد که ایران در زمینه فعالیتهای هستهای آماده مذاکره با طرفهای هستهایاش است.
این در حالی است که محمود احمدینژاد، رئیسجمهور در واکنش به تصویب سومین قطعنامه علیه ایران از سوی شورای امنیت به خاطر ادامه فعالیتهای هستهایاش اظهار کرد که بعد از این هیچ مذاکرهای با هیچ کشوری درخصوص برنامههای هستهای انجام نخواهیم داد و تنها با آژانس انرژی اتمی است که درباره این موضوع گفتوگو خواهیم کرد.
گروه 1+5 با تلاش آمریکا و سه کشور اروپایی انگلیسی، فرانسه وآلمان، اواسط اسفندماه گذشته سومین قطعنامه تحریمهای جدید را در مواجهه با پرونده هستهای ایران مورد تصویب اعضای شورای امنیت قرار دادند. اما تنها دو روز پس از اعلام موضع جدید احمدینژاد بود که حسینی، سخنگوی وزارتخارجه در پاسخ به این سؤال که آیا دیگر مذاکراتی میان ایران و نماینده گروه 1+5 صورت نمیگیرد پاسخ داد: تهران آماده انجام هر نوع مذاکرهای برای حل مسالمتآمیز این موضوع است.
با این وجود اینبار نوبت غلامحسین الهام، سخنگوی دولت بود که در آخرین نشست مطبوعاتی خود در سال گذشته موضع رئیس دولت را تکرار کند و بگوید: «دیگر پرونده هر گفتوگویی با گروه 1+5 بسته شده است و حاضر به مذاکره با هیچ کشوری جز آژانس نیستیم. اعلام صراحتگونه الهام بود که گمانهها را بر تصمیم جدی ایران مبنی بر قطع هر نوع مذاکرهای در کانالهای دیگری جز آژانس انرژی اتمی تقویت کرد و فضای روند حل مسئله هستهای ایران را مهمتر از قبل نمود. به همین خاطر بود که وزیر خارجه روسیه صراحتا از تهران خواست تا باب مذاکره با گروه 1+5 را بازنگه داشته و بر قطع آن پافشاری نکند.
این در حالی بود که اعضای این گروه متشکل از آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین درصدد برپایی نشستی بودند تا در آن به بررسی بسته مشوقهای جدیدی بپردازند که حقه ارائه آن به ایران جهت مصالحه هستهای را دارند. در چنین شرایطی که اجماع بینالمللی به منظور مقابله با فعالیتهای هستهای ایران وجود دارد، اتخاذ و اعلام مواضع یکسان و البته هوشمندانه از سوی مسئولان کشور بیش از همیشه ضروری به نظر میرسد.
هرچند که همواره تحلیلگران انجام مذاکره را بهترین راه حل برای برون رفت از بنبست به وجود آمده در پرونده هستهای مطرح میکنند، البته این توجیه نیز مورد توجه اکثریت مقامات کشورمان قراردارد. از اینرو است که وزارتخارجه کشور و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام بر مفید بودن مذاکره تاکید میکنند و در عین حال خاطر نشان میشوند که بهترین راه حل برای کنترل اوضاع و اثبات قانونی بودن فعالیتهای هستهای ایران است.
در همین حال، علی لاریجانی دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی که مسئولیت انجام مذاکرات هستهای با نماینده گروه 1+5 را برعهده داشته هم بر لزوم تداوم مذاکرات در دو کانال آژانس و 5عضو دائم شورای امنیت به همراهآلمان تاکید میکند. شاید در همین راستاست که علاوه بر افراد ذکر شده، منوچهر متکی وزیر خارجه نیز روز گذشته خبر از تهیه طرح پیشنهادی در قالب یک بسته از سوی ایران داد که جهت حل مشکلات به طرفهای مختلف، آن را ارائه میدهند.
اعلام این امر نیز حاکی از آن است که ایران برخلاف اظهارات احمدینژاد همچنان در تلاش برای بهبود جایگاه تهران در مذاکرات است و معتقد است که قطع هر نوع گفتوگویی نتیجهای جز تشدید فشارهای بینالمللی علیه کشور ندارد.
در همین راستا علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس با تاکید بر اینکه مذاکره هیچگاه نباید قطع شود و منافع کشور میطلبد که ما به عنوان یک کشور تاثیرگذار در منطقه و جهان از هر نوع مذاکرهای به عنوان یک روش و راه حل منطقی و طبیعی بهره برده و آن را قبول داشته باشیم. وی در عین حال تعبیر دیگری از اظهارات رئیس جمهوری و تاکید وی بر پایان مذاکرات با گروه 1+5 در خصوص برنامه هستهای دارد.
بدین شکل که معتقد است همین که احمدینژاد با سران کشورهای دیگر تلفنی یا حضوری بحث میکند و راجع به مسئله هستهای حتی با کشورهایی که سیاستی منطبق با سیاست ایران ندارند نیز گفتوگو میکند نشان میدهد ایشان نیز اصل مذاکره را به عنوان یک مبنا قبول دارد.
بروجردی در ادامه خاطر نشان میکند: بنابراین اگر منظور ایشان از اینکه گفتهاند مذاکرات هستهای با 1+5 باید قطع شود یعنی آنکه مسئلهای باقی نمانده که نیازمند انجام گفتو گوهای هستهای درباره ابهامات پرونده هستهای باشد. چرا که اصل مسئله با آژانس انرژی اتمی حل شده و آژانس بر ابهامات مطرح شده پس از همکاریهای اخیر ایران نقطه پایان گذاشته است.
وی همچنین با اشاره به آنچه وزیر خارجه در خصوص بسته پیشنهادی ایران مطرح کرد، افزود: این خبر نیز در راستای تحول و نوآوری گامی جدی است که خود دریچه جدیدی را در فصل مذاکرات هستهای با 1+5 باز میکند. ضمن آنکه اعلام این موضوع گویای آن است که ایران همچنان به ادامه مذاکرات علاقهمند است و تمایل دارد.
بروجردی در ادامه با بیان اینکه بسته اولیه پیشنهادی 1+5 مشتری نداشت و بعید است که بسته دوم نیز در بازار ایران خریدار داشته باشد، تصریح میکند: اینکه ایران اقدام به طرح و ارائه بسته پیشنهادی به دنیا میکند، این امید را به وجود میآورد که میخواهد موضوع هستهای ایران از طریق مسالمتآمیز و گفتوگو حل و فصل شود لذا پایبند بر هر نوع مذاکره در این خصوص است.