اهالي مناطق 17 و 18سالهاست كه از بابت وجود خطوط راهآهن از مبدا تهران به شهرهاي اهواز و تبريز با مشكلات عديدهاي دست و پنجه نرم ميكنند. از سوي ديگرانتقال بخشي از خط راهآهن تهران تبريز به زير زمين در دولت دهم موجب شد تا 26هكتار فضا در روي زمين آزاد شود اما بلاتكليفي اين اراضي پس از سالها منجر به بروز انواع آلودگيهاي زيستمحيطي، گردوخاك، محدود شدن دسترسيهاي محلي، شكلگيري انواع آسيبهاي اجتماعي و ناامني شده وموجي از نارضايتي را درميان ساكنان همجوار اين خط بهوجود آورده است. به همين مناسبت محسن پورسيدآقايي، مديرعامل راهآهن جمهوري اسلامي ديروز در جلسه علني شوراي شهر تهران حاضر شد تا درباره راهكارهاي حل اين معضلات با اعضاي شورا به مشورت بنشيند.
بنا بر اين گزارش در اين جلسه كه بيش از 3ساعت به طول انجاميد درنهايت مهدي چمران در جمعبندي نظرات طرح شده گفت: ظرف يكماه آينده بين شهرداري تهران، راهآهن جمهوري اسلامي به همراه كميسيون عمران شوراي شهر توافقات لازم بر سر اين املاك بلاتكليف صورت ميگيرد. اين توافق پس از تصويب در شوراي شهر تهران، كميسيون ماده 5 و درصورت لزوم شورايعالي معماري شهرسازي، تعيينكننده انواع كاربريهايي خواهد بود كه دراين اراضي قرار است بهاجرا درآيد.
همچنين قرارشد تا 3كارشناس مرضيالطرفين درمورد قيمتگذاري اين اراضي تصميمگيرنده باشند. نكته مهم جلسه ديروز اين بود كه با توجه به مشكلات بسياري كه دامن ساكنان اطراف خط راهآهن تهران- تبريز را گرفته بلافاصله از همين امروز شهرداري منطقه نسبت به ساماندهي، نظافت، تأمين روشنايي و... در 26هكتار فضاي روسطحي به جا مانده از انتقال راهآهن به زير زمين اقدام كند. در كنار آن معاونت معماري و شهرسازي شهرداري تهران هم با استفاده از مشاور و براساس اسناد بالادستي نظير طرح تفصيلي اقدام به تعريف كاربريهاي لازم براي اين اراضي كند. ازجمله تأكيدات ديروز شوراي شهر اين بود كه حتما در طراحي كاربري براي اين فضاها پيوستهاي فرهنگي رعايت شود كه دراين باره نيز كميسيون فرهنگي و اجتماعي ميتواند نقش نظارتي داشته باشد.
يكي ديگر از پيشنهادهاي مطرح شده از سوي چمران كه با موافقت اعضا مواجه شد اين بود كه شهرداري تهران براي انجام تهاتر و نيز براي تأمين اعتبارات مورد نياز براي توافق با راهآهن لايحهاي تنظيم و به شورا ارائه دهد.بنا بر اين گزارش مديرعامل راهآهن با توجه به تجربيات ساير شهرهاي دنيا اساسا با انتقال خطوط آهن به خارج از شهر مخالفت كرد و گفت:
در شهرهاي پيشرفته دنيا نظير توكيو، برلين، پاريس و... خطوط راهآهن از كنار مراكز تجاري در تعامل با محيط شهري و بهصورت روزميني از مراكز شهرعبور ميكند تأكيد مديرعامل راهآهن اين بود كه تمام بخشهاي حملونقلي اعم ازخطوط راهآهن، مترو، اتوبوس و تاكسي بهصورت چندوجهي در كنار هم و در تعامل با هم بايد ديده شوند و دسترسي مردم به خطوط مختلف فراهم باشد.
وي در عين حال كار انتقال خطوط راهآهن به زير زمين در مناطق 17 و 18 را غيراصولي دانست و گفت: براي انجام اين كار 1200ميليارد تومان هزينه شد درحاليكه با يك دهم اين هزينه ميشد طراحي مناسبي براي ارتباطات دوطرف اين خط و امكانات رفاهي و بهمراتب بهتري تدارك ديد.
پژمان پشمچيزاده، معاون شهرسازي شهرداري تهران نيز در سخناني از برنامههايي سخن گفت كه در صورت به اجرا درآمدن اين طرح، فضاي 26هكتاري آزادشده ناشي از انتقال راهآهن به زير زمين ميتواند به ارتقاي سرانههاي مناطق 17 و 18 منجر شود. بهگفته پشمچيزاده كار مطالعات و طراحي شهري براي اين مهم بهخوبي انجام شده است.
براساس اين مطالعات بيش از 85درصد اين عرصه به فضاي باز اختصاص خواهد يافت ضمن اينكه قرار نيست مديريت شهري نسبت به اين فضا ديد اقتصادي داشته باشد. در كنار آن بخشي از سرانههاي مورد نياز مناطق 17 و 18 بهعنوان مناطق محروم و كم برخوردار تأمين خواهد شد بهنحوي كه 183درصد افزايش سرانه فضاي سبز، 67درصد افزايش سرانه خدمات ورزشي و 54درصد نيز افزايش سرانههاي فرهنگي در اين طراحي لحاظ شده است.
معاون شهرسازي شهرداري تهران در طراحي ايستگاههاي راهآهن خواستار رعايت 4 ملاحظه شد. نخست ملاحظات اجتماعي و پيوندخوردن با شبكههاي اجتماعي و محلي، ملاحظات اقتصادي و فراهم كردن فرصتهاي توسعه براي كار و تجارت، ملاحظات حملونقلي و دسترسي آسان به همه مدلهاي حملونقلي و نهايتا ملاحظات فضايي كه متمركز برپاسخگويي به نيازهاي جديد مردم باشد. بنابراين گزارش يكي از مهمترين مسائلي كه در اين جلسه درباره آن بحث شد نحوه تملك و تعيين كاربري براي 26هكتار از اراضي بود كه درجريان انتقال خط راهآهن تهران-تبريز به زير زمين سالهاست در شرايط بلاتكليف باقي مانده است. در جدول زير اظهارات اعضاي شوراي شهر تهران را در اينباره ميخوانيد: