تاریخ انتشار: ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۵ - ۱۳:۴۴

همشهری آنلاین: رییس ایکوم جهانی از تهیه کتابی حاوی اطلاعات اشیاء به غارت رفته موزه‌ها با هدف ردیابی آن‌ها خبر داد.

به گزارش ایسنا، هانس مارتین هینز گفت: کتابی با تصاویری از اشیاء به غارت رفته‌ی موزه‌ها تهیه و چاپ می‌شود و در کنفرانس‌های عمومی ایکوم با حضور وزرای کشورها مطرح خواهد شد تا میان ملت‌ها پخش شود. این کتاب قرمز به اینترپل، پلیس، بنادر، گمرک‌ها و فرودگاه‌ها فرستاده می‌شود تا اگر به شئ خاصی شک کردند، آن را بررسی کنند.

به گفته‌ی او، نتیجه چاپ این کتاب که حاوی فهرست قرمزی از آثار تاریخی غارت شده است، این بوده که توانستیم بسیاری از آثار واقعی و اصل را ردیابی کرده و به کشور مبدا بازگردانیم.

پژوهشگاه میراث فرهنگی امروز، شنبه 25 اردیبهشت‌ماه نشست رسانه‌ای را با حضور «هانس مارتین هینز»، رییس ایکوم جهانی و سید احمد محیط طباطبایی، رییس ایکوم ایران درحالی برگزار کرد که «هینز» روز گذشته به تهران وارد شده و قرار است در طول اقامتش درایران ضمن بازدید از آثار تاریخی شیراز، با موزه‌داران و شخصیت‌های فرهنگی این شهر دیداری داشته باشد. او در مراسم ویژه روز جهانی موزه‌ها که در موزه ملی برگزار می‌شود حضور خواهد داشت.

«هانس مارتین هینز» در این مدت تنها فرصت کرده بود موزه سبز را ببیند، بنابراین ایده و یا دیدگاهی درباره ضعیت موزه‌های ایران نداشت و طرح پرسش‌های در این زمینه به زعم او بی‌معنا می‌آمد، بنابر این مقرر شد پس از بازدید او از سایر موزه‌ها و البته شهر شیراز، نشست رسانه‌ای دیگری برگزار شود.

اما رییس ایکوم جهانی در این نشست در پاسخ به پرسش خبرنگاری مبنی بر این‌که ایکوم جهانی در مورد حفاظت از آثار موزه‌های کشورهایی چون عراق و سوریه که وارد جنگ می‌شوند یا کشورهایی که دچار بحران و یا بلایای طبیعی هستند چه تصمیماتی اتخاذ می‌کند، توضیح داد: اصولاً در هر کشوری که دچار جنگ یا بلایای طبیعی شود یا قیام و شورش و انقلابی شود، معمولاً موزه‌ها به شدت در معرض غارت قرار می‌گیرند و این یک عمل جنایتکارانه است که یا توسط باندهای گانگستری انجام می‌شود یا بوسیله یک‌سری از مردم غارت می‌شود. در هر صورت ما یک‌سری نیروی ویژه داریم که متخصص‌اند و در نخستین گام ایکوم این افراد را راهی کشور مذکور می‌کند تا بداند چه بلایی بر سر آن موزه آمده است، به عبارتی در نخستین گام یک ارزیابی از آن منطقه می‌شود.

فروش آثار هنری، سومین قاچاق پرسود دنیا

او افزود: یکی از کارهایی که در غارت اموال تاریخی- فرهنگی صورت می‌گیرد، روانه کردن و فروختن این آثار در بازارهای قاچاق آثار هنری است. همانطور که می‌دانید بعد از قاچاق اسلحه و مواد مخدر، قاچاق اشیاء تاریخی فرهنگی مقام سوم جهان را دارد.

هینز با بیان این‌که از سال 2002، یعنی حدود 15 سال مشغول جمع‌آوری فهرست قرمزی از اموال غارت شده است که تا کنون موفق به ردیابی برخی از آن‌ها نیز شده‌اند، گفت: از جمله بسیاری از اشیاء افغانستان به موزه کابل و بسیاری از اشیاء عراق به موزه بغداد به خاطر همین کتاب و اطلاع‌رسانی به موقع بازگردانده شد.

ایران هنوز فهرستی از آثار به غارت‌رفته ندارد

در همین حال پرسشی درباره‌ی وجود آثار ایرانی در این فهرستِ قرمز مطرح شد که محیط طباطبایی، رییس ایکوم ایران با بیان این‌که در ایران جنگی رخ نداده که اموال فرهنگی به غارت برود، گفت: کتاب قرمز را باید هر کشوری تهیه کند. کمیته ایکوم ایران هم از اداره اموال فرهنگی سازمان میراث فرهنگی خواسته که این فهرست را در اختیار ایکوم بگذارد تا این کتاب منتشر شود و ایکوم جهانی از سرقت‌های احتمالی و ... مطلع شود. پس ضروری است که اداره اموال فرهنگی میراث فرهنگی زودتر این فهرست را تهیه کند.

در ادامه هانس مارتین هینز با بیان این‌که داستان این موفقیت شاید خیلی هم کامل نباشد، گفت: اما به هرحال تا حدودی جواب داده و توانسته‌ایم بسیاری از اموال را به کشورهای خودشان بازگردانیم.

بناهای تاریخی لیبی چگونه در امان ماند؟

وی سپس به دست‌یافته‌های جدید ایکوم در مورد جنگ اشاره کرد و افزود: ایکوم نمی‌تواند وارد منطقه جنگی شود و بگوید انجام دادن چه کاری صحیح است، مخصوصا در جنگ‌های خاورمیانه و آفریقای شمالی که معمولا از نوع بمباران هوایی است. برای جلوگیری از این فجایع ایکوم کار جالبی کرده است. به خلبان‌های نیروهای هوایی کشورهای جنگ‌کننده یک‌سری تصاویر ماهواره‌ای ارسال کردیم که مطابق این تصاویر، محل یک‌سری از کاخ‌ها، بناهای تاریخی و موزه مشخص شده تا این مناطق را بمباران نکنند. این کار در لیبی موفق بود و وقتی که جنگ لیبی تمام شد، تصاویری که به دست‌مان رسید با تصاویر ماهواره‌ای که ارسال کرده بودیم مطابقت داشت و نشان می‌داد خلبان‌ها به ابنیه تاریخی احترام گذاشتند و واقعا بمباران نکردند.

رییس ایکوم جهانی ادامه داد: ما در لیبی واقعاً موفق عمل کردیم، اما در یمن چنین موفقیتی نداشتیم. به هر حال در مناطق دیگر این شانس را داشتیم که تا حدودی به کمک تصاویر ماهواره‌ای و با کمک خلبانان بناها و موزه ها را از گزند جنگ در امان نگه داریم. از این روش در سایر جنگ های هوایی بهره خواهیم برد.

وی به طرح دیگری برای کمک به اشیاء موزه‌های مناطق جنگی اشاره کرد و افزود: براساس این طرح اشیاء موزه‌های مناطق جنگی برای مدت معینی به یک کشور امن سپرده می‌شود و پس از خاتمه جنگ اشیا موزه مذکور بازگردانده شود.

محیط طباطبایی در ادامه اظهار کرد: با پیشرفت تکنولوژی از سال 2000 به این طرف سازمان یونسکو چه در افغانستان و چه در عراق از مراکز فرهنگی استعلام گرفت و این مناطق به جنگنده‌ها اعلام شد. در خود حملات هیچ تخریبی متوجه موزه ها نشد، بلکه آثار موزه‌ای در غارت‌ها و تخریب‌های بعدی از بین رفت.