همشهری آنلاین: توفیق با اشاره به تجاوز و دست‌اندازی معدن‌کاران در چند ماه اخیر به حریم غار - دژ اسپهبد خورشید تصریح کرد: ادامه برداشت‌های بی‌رویه موجب تخریب حریم منظر، حرایم درجه ۲ و ۱ ، عرصه و بدنه این اثر تاریخی منحصر به فرد شده است.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سامان توفیق مدیر پروژه "غار - دژ اسپهبَد خورشید" این مطلب را همزمان با بازدید غلامرضا میثاقیان مدیر کل دفتر حفظ و احیاء سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور از این محوطه باستانی مطرح ساخت.

او افزود: این دیدار به منظور معرفی ظرفیت‌های باستانی، تاریخی، طبیعی و گردشگری منطقه و توجه به حفاظت از آثار تاریخی در حال تخریب منطقه دوآب شهرستان سوادکوه به ویژه «غار - دژ اسپهبَد خورشید» که در فهرست آثار واجد ثبت جهانی قرار دارد انجام گرفت.

وی اظهار داشت: فعالیت معادن و برداشت‌های بی‌رویه علاوه بر تخریب حریم منظر، تخریب حرایم درجه 2 و 1 ، عرصه و بدنه اثر را نيز سبب شده که این امر موجبات نگرانی اهالی فرهنگ و طیف وسیعی از انجمن‌های مردم‌نهاد و علاقمندان به اثر را فراهم کرده است.

این باستان‌شناس در ادامه به برشمردن آثار باستانی ارزشمند منطقه پرداخته و پیشینه تاریخی و ویژگی‌های بارز و منحصربفرد معماری هر اثر را بیان کرد و افزود: علاوه بر غار - دژ اسپهبَد خورشید، قلعه باجگیران، غار - دژ کِیلی و غار - دژ کیجاکِرچال سه اثر ثبتی باستانی منحصر به فرد و از تاسیسات نظامی وابسته به غار دژ اسپهبَد خورشید هستند، که در حال تخریب توسط معدن‌کاران هستند.

مدیر پروژه غار - دژ اسپهبَد خورشید در رابطه با وضعیت ناامیدکننده باستان‌شناسی و آثار باستانی منطقه و شهرستان خواستار نگاه ویژه و تخصیص اعتبارات ملی، برای انجام اقدامات پژوهشی، نجات‌بخشی و حفاظتی این آثار شد.

  • بررسی تخلفات معدن‌کاران

غلامرضا میثاقیان مدیر کل دفتر حفظ و احیاء سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور از صدور مجوزهای غیر‌کارشناسی و بر خلاف قوانین میراث فرهنگی کشور برای ایجاد معادن در کنار آثار باستانی ابراز گله کرد و از بررسی پروانه بهره‌برداری و رسیدگی به تخلفات رخ داده خبر داد.

او با تأکید بر حمایت از این پروژه ملّی به عظمت و منحصر به فرد بودن این اثر اذعان و اظهار داشت: غار - دژ اسپهبَد خورشید یک اثر ملّی و متعلّق به ملت ایران است.

وی با اشاره به اینکه نباید اجازه دست‌اندازی و تجاوز به این اثر ملی داده شود، بر روشن کردن وضعیت معادن پیرامون این اثر تاریخی و اتخاذ تدابیر لازم برای آزادسازی اثر از محاصره این معادن تأکید کرد.

میثاقیان گفت: با توجه به موقعیت جغرافیایی منطقه و وجود آثار ارزشمند بویژه غار - دژ اسپهبَد خورشید، این منطقه طبعاً از ظرفیت بالایی برای رونق گردشگری کشور برخوردار است.

او انجام پروژه ملی دژ اسپهبَد خورشید را در شرایط دشوار کاری همراه با خطرات جانی و همچنین آسیب‌های معادن، اقدامی مثبت و سرنوشت‌ساز به منظور احیای اثر و منطقه دانست.

فاز میدانی پروژه ملی غار - دژ اسپهبَد خورشید با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به سرپرستی دکتر سامان توفیق در حال انجام است.

بر اساس بند ج ماده 114 قانون برنامه 5 ساله چهارم تمامی وزارتخانه‌ها، سازمانها و موسسات دولتی موظفند؛ قبل از اجرای طرح‌های عمرانی گسترده و در مرحله امکان‌سنجی و مکان‌یابی نسبت به انجام مطالعات فرهنگی - تاریخی میراث فرهنگی در آن خصوص اقدام کنند و در طراحی و مکان‌یابی طرح‌های یادشده نتایج مطالعات را رعایت کنند.