با توجه به ساختار آثار دیکنز که ادبی، پر دیالوگ و متأثر از زمان و مکان هستند، به نظر میرسد دوبله چنین فیلمهایی باید روند خاص خودش را داشته باشد. برای آگاهی از این مسأله با دوبلور و مدیر دوبلاژ این مجموعه که از سال 1353 در این عرصه فعال است، به پرسش و پاسخ پرداختیم. او میگوید: فیلمها و مجموعههایی که بر اساس داستانهای چارلز دیکنز ساخته میشود، مثل داستانهایش ساده و روان است.
- آقای مظفری دوست مشترک ما را چه کسی ترجمه کرده است؟
- به خاطر ندارم. اسمشان را فراموش کردهام. برای سازمان خیلی مهم نیست چه کسی چه آثاری را ترجمه میکند و معمولا هر متنی را به هر مترجمی میدهند. ممکن است مترجم با دیکنز و آثارش آشنا باشد یا نباشد! خوشبختانه ترجمه این متن خوب بود.
- یعنی اصلاً نیازی به بازنویسی نداشت؟
- بازنویسی متن که طبیعی است. مدیر دوبلاژ باید این کار را بکند. ادای بعضی جملهها به فارسی ممکن است کمتر یا بیشتر از ادای آن به زبان اصلی زمان ببرد. بنابراین چارهای نیست جز اینکه متن را بازنویسی کنیم.
- در انتخاب دوبلورها برای این سریال به چه چیزهایی توجه داشتید؟
- مثل همه کارهای دیگر به همه چیز توجه داشتم؛ به جنس صدای بازیگران، به اینکه کدام دوبلور بهتر میتواند بهجای فلان شخصیت صحبت کند، به اینکه کدام دوبلور بهتر عصبانی میشود، کدام یکی رمانتیکتر حرف میزند و …
- «دوست مشترک ما» اثری پر دیالوگ است. از این بابت دوبلهاش سخت نبود؟
- نه. من فیلمهای پر دیالوگتری را هم دوبله کردهام. اصولاً فیلمهایی که از آثار چارلز دیکنز میسازند، مثل قصههای این نویسنده ساده و سلیس است و چندان عمق یا پیچیدگی ندارد.
- آدم انتقادپذیری هستید؟
- فکر میکنم همه باید انتقادپذیر باشند.
- صدای شما خیلی با نقشی که بهجای آن حرف میزنید منطبق نیست؟
- نمیدانم. شاید اینطور باشد. همیشه بعضیها خوششان میآید و بعضیها هم نه!
- چرا در کنار مدیریت دوبلاژ، دوبله هم میکنید؟
- برای اینکه در آن صورت فقط دستمزد مدیریت دوبلاژ را میگیرم ولی اگر یکی از نقشها را خودم بگویم، حتی اگر نقشی کوتاهی باشد، دوبلور محسوب میشوم و دستمزد دوبله را هم میگیرم. همه مدیران دوبلاژ این کار را میکنند.
- نمیدانم به تجربه مربوط است یا دلیل دیگری دارد. اما شما خیلی ساده به دوبله نگاه میکنید و دربارهاش حرف میزنید!
- نمیدانم. شاید خیلی انگیزهای برای دوبلورها باقی نمانده است.
- چرا؟!
- من خیلی کم به تلویزیون میروم. وقتی قلم شما تنها 30 درصد حق داشته باشد روی کاغذ تکان بخورد به مرور کمرنگ یا خنثی میشود. ما هم همینطور!
فیلمها و سریالهایی که حالا در دنیا تولید میشود، با آنچه ما در گذشته میدیدیم و دوبله میکردیم تفاوت دارد. تلویزیون برای نشان دادن آنها به عنوان یک رسانه عمومی، چارهای ندارد؛ جز اینکه بخشهای زیادی را حذف کند و در نتیجه برخی از اطلاعات فیلم به مخاطب انتقال پیدا نمیکند و باعث گیج شدن او میشود.