تاریخ انتشار: ۱۶ مرداد ۱۳۸۵ - ۱۷:۴۶

همشهری آنلاین - ترجمه دکتر یونس شکرخواه: شناسایی از طریق امواج رادیویی (RFID) یکی از تکنولوژی‌هایی است که موجی از احساسات را تحریک کرده است.

کافی است در اینترنت یک جست‌وجوی ساده داشته باشید تا مقالات متعددی در ستایش این بارکدهای هوشمند و نامرئی بیابید و نیز به سایت‌هایی دست‌ یابید که RFID را ابزاری در دست دولت برای کنترل می‌دانند. به‌طور کلی، RFID یک میکروچیپ کوچک (ریزتراشه) است با مقداری مدار چاپی و یک آنتن.

اما بخش دوم این سیستم هم یک دستگاه رمزخوان (Reader) است که امواج رادیویی را در یک فرکانس مشخص (مثل سیستم قفل از راه دور اتومبیل‌ها) برای RFID ارسال می‌کند. در واقع میکروچیپ در این حالت بیدار می‌شود و حضور و هویت خودش را برای دستگاه رمزخوان اعلام می‌کند. آن‌چه رمزگذاری می‌شود به یک کامپیوتر میزبان انتقال داده می‌شود و هویت مربوطه سپس در پایگاه داده‌رسانی، اسکن و شناسایی می‌شود.

بنابراین، RFID چیزی فراتر از بارکد است چرا که دارای یک سیستم اتوماتیک پویشگر (اسکن‌کننده) است. افزون بر این، اطلاعات ارسالی در سیستم RFID به مراتب بیشتر از تعدادی میله چاپی ضخیم و باریک (بارکد) است.

به عنوان مثال اگر بر روی یک نوار کاغذ برچسب RFID باشد، کاملاً مشخص خواهد بود که چه وقت و کجا ساخته شده است. و چقدر ازکاغذها امکان دارد باطله باشد و به این ترتیب می‌توان از میزان ضایعات کاغذ کاست.

در یک مثال دیگر، می‌توان به چاپخانه‌ای بسیار بزرگ اشاره کرد که در آن RFID به پالت‌ها چسبانده شده تا به سرعت بتوان فهمید که پالت‌ها از کجا آمده‌اند و الان در کجای کارگاه قرار دارند.

در چنین حالتی هم می‌توان نمونه‌های مورد نظر را یافت و هم بیماران را زیر نظر داشت که آیا به‌صورت صحیح تحت معالجه و مصرف دارو هستند یا خیر؟

از سوی دیگر، آژانس‌های هواپیمایی هم در حال جایگزین‌سازی RFID با بارکدها هستند تا بتوانند در نظام تحویل بار بهبود ایجاد کنند. این مسأله تا هشتاد درصد دقت و اطمینان را بالا برده است.

اما مشکل اینجاست که RFID به مثابه یک تکنولوژی در سال ۲۰۰۶ در قالب یک نیروی اخلالگر دیده می‌شود و هنوز در عمل طرح زنده و رایجی در قبال آن وجود ندارد و البه چنین اتفاقی همیشه در مرحله تست گسترده یک پدیده پیش می‌آید.

در عین حال، باید گفت شرکت وال مارت دنبال شرکت‌هایی است که بتوانند چنین سرویسی را گسترده‌تر به آن بدهند. انگیزه اصلی وال مارت در به‌کارگیری RFID این است که می‌تواند اقلام مورد فروش خودش را سه برابر سریع‌تر از قبل عرضه کند.

البته مقاومت‌هایی هم در برابر قیمت RFID بروز کرده است که به نظر می‌رسد تا درک میزان فواید آن ادامه داشته باشد.

از دیگر سو، شرکت‌ مارک اند اسپنسر انگلیس هم کار استفاده از RFID را شروع کرده و می‌خواهد از آن در لباس‌های زنانه و مردانه استفاده کند.

اما جالب‌تر از همه استفاده از RFID بر روی تیغ اصلاح بود که توسط کمپانی تسکو (Tesco) صورت گرفت. هدف این شرکت از کاربرد RFID در تیغ‌های اصلاح این بود که از کش رفتن آن‌ها از سوپرمارکت‌ها- که امری رایج بود- جلوگیری کند.

هنوز مدتی از استفاده از این روش نگذشته بود که موجی از اعتراض به پا شد و علت آن هم این بود که معترضان بر این باور بودند که این اقدام به نقض حریم شخصی می‌انجامد. در واقع از هر کس این تیغ‌های اصلاح را در دست داشت، چه خریدار و چه سارق عکس گرفته می‌شد!

افزون بر این، بلیت‌های مسابقات فوتبال جام جهانی در آلمان هم با RFID تجهیز شد. رمزگذاری بلیت‌های مسابقات جام جهانی با این هدف صورت گرفت تا این اطمینان به وجود آید که تماشاچیان از ورودی‌های خودشان وارد ورزشگاه‌ها می‌شوند و در جاهای خاص خودشان هم مستقر می‌شوند و از بوفه‌های مربوط به قسمت خودشان استفاده می‌کنند. علاوه بر این، کاربرد RFID در بلیت‌های مسابقات فوتبال جام جهانی یک فایده دیگر هم داشت و آن جلوگیری از جعل بلیت‌ها است.

طبق محاسباتی که به عمل آمده است، استفاده از برچسب RFID در این بلیت‌ها حدود ۱۰ سنت (با واحد یورو) به قیمت بلیت‌ها اضافه کردد که با توجه به ۲/۳ میلیون بلیت در نظر گرفته شده به ۳۲۰ هزار یورو بالغ شد و به عبارت بهتر استفاده از RFID برای برگزارکنندگان مسابقات فوتبال جام جهانی ۳۲ هزار یورو هزینه در برداشت.

شرکت فیلیپس که بانی این اتفاق است، امیدوار است که این تجربه به افزایش میزان تقاضا برای استفاده از RFID بینجامد و همین امر سبب شود تا هزینه‌های استفاده از این تکنولوژی در آینده کاهش یابد.

برچسب‌ها