همشهری‌آنلاین- سید ابوالحسن مختاباد: آغاز: از شنبه این هفته (4 شهریور) ساعت 22 و 30 دقیقه رمان بابا گوریو با برگردان فارسی شادروان مهدی سحابی با صدای پرطنین و گوشنواز جناب بهروز رضوی از یکی از شبکه های رادیویی (به گمانم شبکه فرهنگ) پخش شد.

 قرار است خوانش این رمان به مدت دو هفته (14 روز) ادامه داشته باشد. خلاصه‌نویسی این رمان برای خوانش در برنامه کتاب شب، توسط احسان پویا انجام شده و قرار است نقد آن نیز توسط پویا در این برنامه رادیویی ارائه شود.

میانه: طبیعی است هر اهل فرهنگ و کتابی از شنیدن این خبر خرسند شود، به خصوص آنهایی که حوصله و شکیب خواندن کتاب را ندارند و علاوه بر آن به دنبال ترجمه ای تازه از رمان معروف نویسنده رئالیسم فرانسوی اند. رمانی که به انتخاب سامرست موام در زمره ده رمان برتر تاریخ قرار دارد. ولی به نظر می رسد همانند بسیاری از کارهایی که در شبکه های مختلف صوتی و تصویری صدا و سیما در جریان است، این بار هم دست اندرکاران تهیه این برنامه یادشان رفته است  باید برای هر گونه استفاده از  این کار از ناشر اثر(نشر مرکز)هم اجازه بگیرند. برابر قوانین دفاع ازحقوق مولفان و مصنفان(مصوبه بیش از 40 سال قبل) هر گونه استفاده از اثری که در ایران مجوز چاپ گرفته است باید با اجازه صاحب حقیقی یا حقوقی اثر باشد(مواد 19 تا 24 این قانون) و در غیر این صورت خلاق قانون است و مجازات هایی هم برای متخلفان پیش بینی شده است.

همان لحظه‌ای که این خبر را خواندم با ناشر کار صحبت کردم و ایشان گفت که هیچ گونه تماسی از سوی دست اندرکاران برنامه نداشته است.

ترجمه شادروان سحابی از باباگوریو بدون اجازه ناشر در رادیو خوانده می‌شود

انجام: نگارنده اطلاع دقیقی ندارد که صدا و سیما برای این گونه موارد بودجه ای اختصاص می دهد یا نه؟ اما قاعده این است که  ساز و کار و آیین نامه ای  طراحی شود تا از این پس تهیه کنندگان اولا بدون اجازه ناشر نتوانند چنین کارهایی را صورت دهند و ثانیا بودجه ای را برای این کار اختصاص دهند که به ناشر و مولف یا مترجم کار تعلق بگیرد بابت حقوق مادی ناشی از پخش این اثر (همانند همه جای دنیا). این گونه حمایت واقعی از هنر و هنرمند و فرهنگ و کتاب و نشر صورت می گیرد و نویسنده و مترجم و ناشر دستمزد واقعی کارشان را می گیرند.  اصولا در بسیاری از نقاط دنیا بخش مهمی از درآمدهای ناشران و اهل قلم از این گونه موارد تامین می شود و نه تنها فروش پشت جلد کتاب.

 برای صدا و سیما پسندیده نیست با بودجه ای یک میلیارد دلاری(به گفته معاون سازمان در رادیو) هر روز و شب از شبکه های مختلف صوتی و تصویری اش آثاری پخش شود( به خصوص در حوزه موسیقی و کتاب) که ناله و نفرین مولفان و ناشرانش از بی اعتنایی به حقوق حقه آنها یا به آسمان بلند است و یا در گوشه و کنار رسانه های دیگر به حوزه های عمومی کشیده می‌شود.

این روزها احتمالا ابلاغیه بودجه سال آینده در دستور کار مسئولان و برنامه ریزان صدا و سیما قرار دارد. بهتر است یکبار برای همیشه بودجه ای برای مطالعات این کار در ردیف بودجه صدا وسیما گنجانده شود تا سال آینده شاهد باشیم که دست اندرکاران صدا وسیما همچنان که حقوق اهل سینما را بابت پخش آثارشان به تمام و کمال می پردازند، حقوق اهل موسیقی و نشر را هم رعایت کرده و پرداخت کنند.

توضیح:

تیتر مطلب (اگر چه فضایی سورئالیستی و غیر واقعی دارد) از عکسی گرفته شده(عکس روبرو)  از شادروان مهدی سحابی که  به صورت نیم رخ که دست تعجب و شگفتی بر لب بالایی و زیر سبیل پرپشتش دارد و چشمانش را تنگ کرده و خیره به روبرو نگاه می‌کند.

گویی او هم همانند ما از این که یکی دست در جیب او کرده و بدون اجازه‌اش اثرش را پخش می‌کنند، شگفت زده و متعجب است و در ذهنش می گوید:اِ اِ تو روز روشن؟!!. یادش گرامی باد.

منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها