یاسمن شریعتی: خسته شده‌اید از بس که هر روز موهایتان را می‌شورید، ولی انگار نه انگار؛ موهایتان کارخانه‌ روغن‌سازی‌اند.

یا از دست چربی موها می‌‌نالید یا از زبری‌اش و یا از ریزی‌اش. چند بار تا به حال به موهایتان فکر کرده‌اید؟ چقدر سعی کرده‌اید در مورد مو بیشتر بدانید؟ شاید این طرف و آن‌طرف زیاد خوانده باشید که رشد و نمو مو تا پایان عمر به طور پیوسته صورت نمی‏گیرد. رشد مو در مرحله‌ای متوقف می‌شود و مو می‏افتد و جایش را موی تازه اشغال می‏کند.

ضمنا موى سر به طور طبیعى در هر ماه حدود یک سانتى‌متر رشد مى‌کند و عمر هر مو بر روى سر ۳ تا ۵ سال است. شاید هم ندانید که هر انسان ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار عدد مو بر روى سر خود دارد و در یک سر بالغ هر روز حدود  100تار مو در حال رشد است و  100تار مو از ریشه می‏افتد.

ولی حالا دیگر وقتش شده کمی بیشتر به موهایتان برسید. دستی به سر و رویش بکشید و چیزهای بیشتری راجع به شامپو و نرم‌کننده و ژل و این‌طور چیزها بدانید و این که چطور می‌توانید موهای خوبی داشته باشید.

چنگ‌زنان بر مو  و پولی در دست

شامپوها هم برای خود دنیایی دارند، دنیایی بزرگ و عجیب! دنیایی که اگر نشناسیدش در آن گم می‌شوید. ما سعی کردیم گوشه‌هایی از این دنیا را به شما بشناسانیم.

شامپو‌ها قیمت و خصوصیات متنوعی دارند. شامپوهای ایرانی ارزان‌ترند. شامپو‌های خارجی  با قیمت‌های بالاتری در بازار عرضه می‌شوند تا جایی که در بازار شامپو، شامپوهایی با قیمت سی‌هزار تومان هم پیدا می‌شود! ولی مسلم است که قیمت دلیل مناسبی برای انتخاب شامپو نیست.

بنا به گفته  پزشکان و داروسازان برای انتخاب شامپوی مناسب توجه به متناسب ‌بودن نوع شامپو با جنس مو مهم‌ترین نکته است و حتی شاید شامپوهای ایرانی با این‌که قیمت ارزان‌تری دارند ولی به دلیل در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی و نژادی برای موهای ما بهتر باشند.

خرید یک محصول مناسب مستلزم پرداخت هزینة زیاد نیست بلکه می‌توان با پرداخت هزینه‌ای معقول وگاهی کم، انتخاب‌های بسیار خوبی کرد. در پایین جدولی از شامپوها و نرم‌کننده‌های رایج با قیمت آن‌ها آورده شده.

با یک نگاه به این جدول و مقایسه سرانگشتی هم حساب کار دستتان می‌آید که مثلا قیمت نرم‌کننده‌های خارجی در چه حدودی و نرم‌کننده‌های ایرانی در چه حدودی است و حالا این‌که بسته به معروف‌بودن مارک، قیمت‌ها بالا می‌رود و این لزوما نشانة کیفیت بالاتر هم نیست.

چند نکته  برای خرید

گول ظاهر مغازه‌ها و دکور و ادا و اطوار کلاس بالاشهری را نخورید. خیلی از بوتیک‌ها فقط به خاطر منطقه‌شان اجناس بهداشتی را چند هزار تومان گران‌تر می‌فروشند.

نمایندگی‌ها هم اسم دهن پرکنی است. ولی هر مغازه‌ای که روی تابلویش مثلا نوشته باشد «نیوآ» نمایندگی رسمی «نیوآ» نیست.

بیشتر جنس‌های خارجی شست‌وشویی در ایران اصل هستند. مخصوصا مارک‌های رایج. پس اگر جایی خواستند جنس را به دلیل این که مثلا اصل است به شما گران‌تر بیندازند حواستان را جمع کنید.

جنس‌های قلابی یا غیراوریجینال ظاهر تابلویی دارند. ظرف‌ها و قوطی‌های به اصطلاح بنجل با حروف و چاپ‌های کج و کوله یا پلمپ نبودن یا نداشتن جعبه یا بروشور، همه از نشانه‌های قلابی بودن آن است.

با همة این‌ها هیچ ارزانی‌ای بی‌حکمت نیست. اگر جایی حاضر شدند یک جنس از یک مارک معروف را با یک سوم قیمت به شما بدهند کمی شک کنید.

 به همان اندازه که می‌توان به نماینده‌های معتبر اعتماد کرد باید از قاچاق کالاهای بهداشتی ترسید. جنس‌هایی که از بندر کیش یا آستارا و غیره می‌آیند و ارزان هستند، اکثرا بازار مشترک‌اند.

و در آخر این که به تاریخ مصرف (مخصوصا شامپو) اجناس بسیار دقت کنید.

گربه‌شویی ممنوع

صرف‌نظر از فرم شامپو، اول موها را به خوبی خیس کنید و بعد کمی‌ از شامپو را به موها بزنید و یک تا سه دقیقه موها را ماساژ دهید تا به خوبی کف کند. آن‌وقت سر را کاملا  شسته و آبکشی کنید.

در صورتی که هر روز سر را می‌شویید، یک بار شامپو زدن در هر بار حمام رفتن کافی است. در غیر این صورت، حداقل دو بار شامپو بزنید. شست‌وشو با آب سرد هم مو را درخشان‌تر می‌‌کند.

موقع حمام براى شست‌وشو، سر را پایین بگیرید تا جریان خون در سر بیشتر شود. بعد با شامپوى مناسب و با نوک انگشتان، سرتان را بشویید. با سرانگشتان، پوست را ماساژ دهید و با حرکت‌هاى دورانى به آرامى از پشت سر و بالاى گردن به سمت رستنگاه مو در پیشانى پیش بروید. چند دقیقه به همین ترتیب سر را بشویید و بعد آبکشى کنید.

همیشه از یک نوع شامپو براى شست‌وشوى موهایتان استفاده نکنید، چون موها به‌زودى نسبت به آن مقاوم مى‌شوند. بنابراین پس از هر ۱۰بار شست‌وشو حداقل یک بار با شامپوى دیگری موهایتان را بشویید. خودتان می‌بینید که موهایتان درخشان‌تر می‌شوند.

شامپوهای ضد شوره معمولا دارای دوره و روش مصرف محدودی هستند. روش استفاده این شامپوها از اول درمان معمولا هر روز و یا یک روز در میان به مدت یک ماه و پس از آن به صورت یک بار در هفته و به مدت یک سال است.

موقع انتخاب شامپو، نرم‌کننده و محصولات آرایشی و بهداشتی مو، انواعی را انتخاب کنید که‌دارای مواد جاذب رطوبت، مانند پروتئین و پانتنول (panthenol) باشند. این مواد، آب را در خود نگه می‌دارند و طراوت مو را حفظ می‌کنند.

انواع مرطوب‌کننده‌هاى مو مثل مرطوب‌کننده‌هاى پوست، رطوبت لازم و از دست‌رفتة موها را تأمین مى‌کنند، به‌ویژه مرطوب‌کننده‌هاى حاوى اسید لاکتیک، لسیتینو پانتنول یا ویتامین B5 نیز که به موها نفوذ مى‌کنند، باعث تقویت و افزایش رشد موها مى‌شوند.

اگر عادت به شست‌وشوی روزانه موهایتان دارید، از شامپوهای ملایم نظیر شامپو بچه یا شامپوهایی که PH پایین دارند، استفاده کنید.

پس از هر بار شست‌وشو از یک نرم‌کننده استفاده کنید. نرم‌کننده‌ها فلس‌هاى ریز روى موها را در جاى خود مى‌چسبانند و موجب نرم شدن موها و حفظ سلامتى آن‌ها مى‌شوند. نرم‌کننده را با نوک انگشتان به سر موها ماساژ دهید، ولی آن را به ریشه‌هاى مو نزنید، چون موجب چرب شدن سریع‌تر موها مى‌شود. بگذارید نرم‌کننده چند دقیقه بماند و بعد موها را آبکشى کنید.

مویی‌که جاذبه زمین  را جدی نمی‌گیرد

بیشتر آدم‌ها از این که موهایشان بعد از حمام حالت وز به خود می‌گیرد و به سختی شانه می‌شود شاکی هستند و دوست دارند بعد از حمام کردن، موهایی نرم، صاف و درخشنده داشته باشند. شاید شما هم جزء همین افراد باشید و شاید تا به حال، راه‌های زیادی را رفته باشید. به هر حال به نظر می‌رسد استفاده ازنرم‌کننده و حالت‌دهنده (کاندیشنر) می‌تواند یکی از آسان‌ترین و بی‌دردسرترین راه‌حل‌ها باشد.

نرم‌کننده

حالت‌دهنده یا کاندیشنر از موادی تشکیل شده که در ساختار مولکولی آن بار مثبت وجود دارد. خنثی شدن  بار الکتریکی مو توسط حالت‌دهنده باعث مسطح شدن پولک‌های مو و صاف شدن آن‌ها و در نتیجه حالت‌پذیری، درخشش و سهولت شانه زدن در حالت خشک و مرطوب می‌شود.

هر چه جنس مو خشک‌تر باشد نیاز بیشتری به حالت‌دهنده دارد. طوری که برای موهای خیلی خشک و آسیب‌دیده، از حالت‌دهنده‌هایی با نفوذ ‌عمقی‌استفاده می‌شود.

به طور کلی، حالت‌دهنده‌ها دو دسته هستند. دسته اول، آن‌هایی‌اند که بعد از شامپو زدن استفاده می‌شوند و قبل از خشک کردن نیاز به آبکشی دارند و بنابراین مقدار کمی از آن روی مو باقی می‌ماند. دسته دوم از حالت‌دهنده‌ها، نیاز به آبکشی ندارند، بنابراین تا دفعه بعد که شامپو زدن انجام می‌شود به طور کامل روی موها باقی می‌مانند.

برخلاف آبکشی شامپو که هر چه افراط کنید بهتر است، برای آب‌کشی حالت‌دهنده زیاد افراط نکنید. چون همان‌طور که گفته شد، باید مقدار کمی حالت‌دهنده روی سطح موی شما باقی بماند.

برای این منظور، حالت‌دهنده را زمانی استفاده کنید که قصد دارید از حمام خارج شوید. نکته دیگری که باز هم باید تأکید شود، این است که تنها مقدار کمی از حالت‌دهنده باید روی موی شما باقی بماند، در حدی که هنوز احساس کنید سطح مو لیز است.

به جا گذاشتن مقدار زیاد از حالت‌دهنده، نه تنها باعث نرمی ‌و حالت‌پذیری بیشتر مو نمی‌شود، بلکه باعث احساس سنگینی و کدورت مو شده و آن را بدحالت می‌کند. البته روی موهای زبر و ضخیم، ناچارید مقدار بیشتری از حالت‌دهنده به جا بگذارید تا اثر کند.

حالت‌دهنده

شکل دادن به مو تاریخچه‌ای بسیار طولانی به قدمت دوران باستان دارد. در آن دوران، از استوانه‌های فلزی، روغن‌ها و مواد معطر برای این کار استفاده می‌شد، اما الان فرآورده‌های گوناگونی تولید شده که بخشی از درآمد ما صرف خریداری آن‌ها‌ ‌می‌شود. شما با این فرآورده‌ها چقدر آشنایی دارید؟ ژل، اسپری، موس، فوم، کرم، واکس و ... و این که هر کدام چه فایده و ضررهایی دارد.‌

محصولات حالت‌دهندة مو، همگی از نظر شیمیایی، پلیمرهای حل شده در حلال مایع هستند. از نظر ترکیب شیمیایی، ژل، موس‌ و فوم، پلیمرهایی بر پایة آب هستند و اسپری بر پایة الکل است (در نتیجه بهتر است در استفاده از اسپری حتما مباحث شرعی را رعایت کنید) و کرم‌ها بر پایة روغن. وظیفه پلیمرهای موجود در این ترکیبات، این است که رشته‌های مو را به هم وصل کند، ضمن این که پوشش پلیمری محیط بر تارهای به هم چسبیدة مو، باعث افزایش حجم کلی آن‌ها می‌شود.

ژل؛ چرب‌و چیلی سیخ‌سیخ‌کن

در حال حاضر، ژل‌های مو به دو دستة کلی تقسیم‌بندی می‌شوند: ژل‌های روغنی یا میکرو ژل‌ها که به صورت امولسیون‌های شفاف روغن در آب هستند. (قطرات روغن آن‌قدر کوچک‌اند که امولسیون شفاف به نظر می‌رسد.) این نوع ژل‌ها بیشترجهت درخشندگی و گره‌گشایی از مو موقع برس و یا شانه کردن استفاده می‌شوند.

ژل باید پوششی سبک، قابل انعطاف و شفاف روی مو بر جا بگذارد و درخشندگی خاصی به آن بدهد، ضمن آن که گره‌ها و الکتریسیتة ساکن مو را تا حدی کم می‌کند.

هر چه مقدار ماده مصرف شده کمتر باشد، موها شل‌تر خواهند ایستاد. ولی مصرف بیش از حد ژل، موجب کدر شدن موها می‌شود، طوری‌ که این مواد مانند دانه‌های برف یا شورة سر روی موها جمع می‌شوند.

ژل‌ها نسبت به موس‌ها قوام سفت‌تر و کم‌انعطاف‌تری به موها می‌دهند و برای آرایش‌ها و مدل‌هایی که نیاز به قوام و انعطاف‌ناپذیری مو دارند، به کار می‌روند.

بیشتر تولیدکنندگان برای موهای معمولی و موهایی که به سختی حالت می‌گیرند، فرمول‌های جداگانه دارند.

موس؛ نرم ونازک مثل کف

موس یا فوم، یکی از محصولات شکل‌دهنده مو است که به شکل کف‌ِ کرم‌مانند، از بطری خارج می‌شود.

مواد تشکیل‌دهنده‌اش شبیه ژل مو است، با این تفاوت که در قوطی‌های تحت فشار است و در ترکیب آن، علاوه بر مواد فعال، مقدار کمی مادة پیشران وجود دارد که وظیفه خارج کردن ماده و تولید کف را دارد. این کف با شانه روی مو پخش می‌شود.

موس لایة نازک‌تری نسبت به ژل بر روی مو به‌جای می‌گذارد. در عوض، قدرت نگهداری کمتر و توانایی کمتری در شکل دادن به مو دارد و آدم در موقع استفاده از موس، نسبت به ژل احساس بهتری دارد. موس‌ها در واقع برای قوام ‌و ضخامت دادن به مو در نظر گرفته شده‌اند و بیشتر به همراه سشوار استفاده می‌شوند.

تافت؛ فیس‌فیسِ پرفروش

‌افشانه‌ها یا اسپری‌های مو، محلول‌هایی هستند که وقتی به مو زده می‌شوند، ‌پوشش نازکی با استحکام کافی ایجاد می‌کنند که بعد از تبخیر حلال، مو را در جای خود‌ ‌نگه می‌دارد. ‌

 اسپری‌های مو دو دسته‌اند: اسپری مدل‌دهنده که برای مدل دادن به موها به کار می‌رود.
و اسپری تثبیت‌کننده که برای تثبیت مدل مو، استفاده می‌شود.

  هر چه قطرات اسپری با اندازه درشت‌تری پراکنده شوند، موها با قدرت بیشتری به هم متصل می‌شوند، ولی در عوض دیرتر خشک می‌شوند و مو حالت چسبناک به خود می‌گیرد.
 هر چه اندازه قطره‌های اسپری کوچک‌تر باشد، قدرت اتصال موها کمتر شده، زودتر خشک می‌شود و با برطرف شدن حالت چسبناک، احساس بهتری هنگام دست کشیدن به موها، بر جای می‌ماند.

انواع دردسر‌های موی سر
این‌ها بیشترین مشکلاتی هستند که موهای ما با آن‌ها سروکار دارند

گرد پیری گر بجنبد
در پیرترها سفیدشدن موها یک امر طبیعی است که بر اثر فرسودگی سلول‏های رنگی پیش می‏آید. ولی در مورد جوان‌ها نوعی بیماری محسوب می‏شود که در اثر شوک یا ترس یا حوادث هیجان‏انگیز و غیر مترقبه پیش می‏آید.

علت: سفیدی مو، از بین‏ رفتن دانه‌‏های رنگی مو است که قسمت میانی مو را پر کرده است.

درمان: برای جلوگیری از سفید شدن زودرس موها به عقیده دانشمندان باید از مواد غذایی استفاده کرد که املاح روی، آهن، پتاس و منگنز دارند. موهایی که مولکول‏های رنگی خود را از دست داده‌اند و سفید شده‌اند از موهای رنگی شکننده‌‏تر هستند. ولی ریشة آن‌ها سست نیست، پس سفیدشدن موها دلیل ریزش آن‌ها نیست.

تیکه‌تیکه کردی موی منو
موخوره یعنی شاخه شاخه شدن مو که در اثر آن، موها خشک و شکسته می‏شود و می‌ریزد و حالت زشت و بی‌ترکیبی به خود می‏گیرد. این مرض، مسری است و از وسایلی چون شانة افراد مبتلا، به موهای سالم سرایت می‌‌‌کند.

علت: دلیل موخوره استفادة بیش از حد از مواد شیمیایی و قلیایی ( PHمو در حالت عادی اسیدی است)، شانه کردن زیاد، خشکی هوا و گرد و غبار، تغییر آب و هوا و... است. مصرف زیاد مواد شیمیایی، دکلره‏کردن به طور مداوم و غلظت زیاد آب اکسیژنه.
درمان:  شست‌وشوی موها با لسیتین زرده تخم‏مرغ و روغن زیتون یا بادام همراه با اسید گالوس.  

 1ـ سوزاندن به وسیله شمع 2ـ کوتاه کردن مداوم 3ـ چرب کردن با روغن‏های گیاهی مانند روغن بادام بی‏بو یا روغن نارگیل و روغن زیتون 4ـ مخلوط کردن چند قطره آمونیاک در یک لگن آب و آبکشی موها با آن و برس‏ زدن و ماساژ دادن آن‌ها.

مرض بی مرضی
اغلب اوقات متوجه می‏شوید که موها هیچ مرضی ندارند ولی خرد می‌شوند و می‏ریزند. این مرض را شکستگی مو می‏گویند و برای رفع آن باید از لوسیون NH2استفاده کرد.

هفت نفر آینه به‌دست...
از این‌که هر بار که دست تو موهایتان می‌کنید، یک مشت مو می‌آید تو دستتان، کلافه شده‌اید. داشتن موی پرپشت، دارد کم‌کم برایتان آرزو می‌شود. به این می‌گویند ریزش مو که زیادش اصلا طبیعی نیست.

از دست دادن موها چه به دلایل ارثی و چه اکتسابی، برای آدم‌‌‌ها از هر دو جنس، پدیده‌ای شوم به حساب می‌آید. ولی باید توجه داشت که هر ریزش مویی خطرناک و پیش‌رونده نیست. پس باید بروید سراغ پزشک. جالب است بدانید که آدم بالغ طبیعی، روزانه 60 تا 90 تار مو از دست می‌دهد، بدون آن که به طاسی ختم شود.

علت: شایع‌ترین علت ریزش موی واضح در هر دو جنس، طاسی آندروژنتیک یا ارثی هورمونی است.

از اواسط دهه سوم زندگی، موها به‌تدریج ضعیف‌تر شده و ویتامین‌ها و مواد ضروری کمتری دریافت می‌کنند. این روند با استرس‌های عصبی، تغذیه نامناسب و شوره و چربی پوست سر تشدید می‌شود. ریزش موهای سر و طاسی در آقایان اغلب ارثی بوده و در ارتباط مستقیم با اثرات هورمون‌های جنسی مردانه است.

در خانم‌ها علاوه بر بیماری‌های تخمدان، کم‌کاری غده تیروئید، کم‌خونی، بارداری و شیردهی که سهم به‌سزایی در کم پشتی و ریزش موها دارند، رژیم‌های سخت لاغری، رنگ کردن و فر کردن مداوم موها، استفاده از سشوار داغ در آرایش موها، و استرس‌های روحی نیز در ضعیف نمودن و شکنندگی موها نقش دارد.

درمانده در نمکزار
به طور کلی شوره یعنی سلول‏های مرده پوست که در بین موها دیده می‏شود و  دو نوع است: شوره خشک و شوره چرب.

تشخیص شوره خشک از شوره چرب، این‌طوری است که شوره خشک به صورت گرد می‏ریزد و روی موها پخش می‏‌شود، ولی شوره چرب فقط در ریشه به صورت پوسته یا تکه‏های درشت دیده می‏شود. اگر آن را بین دو انگشت فشار دهید، از بین نمی‏رود و به صورت چربی روی انگشت می‏ماسد.

علت: تکثیر وزیاد شدن قارچ‌ها، عوامل ارثی، شست‌وشوی بد سر و ماندن کف.
درمان: استفاده از شامپوهای ضد شوره ( فلنیوم سولفات) طبق دستور پزشک

زلف بر باد مده!
 هر شب قبل از خواب، موها و پوست سر را با لوسیون مناسب به مدت پانزده دقیقه ماساژ دهید تا اختلالات موجود در کار غدد، رفع شده و غذای مناسب به مو برسد.

  از این که گرد و غبار و عرق، منافذ پوست را بگیرد، جلوگیری کنید و سر خود را هر سه روز یک بار با شامپوهای مناسب بشویید.

 چربی‏های حیوانی نخورید و چربی نباتی مصرف کنید.

 اگر به هر یک از بیماری‏های مو از قبیل چربی، خشکی و موخوره، یا شکستگی دچار شدید، بلافاصله بروید پی درمانش.

 تماس روزانه مو با آب‌های حاوی موادی مانند کلر (مثل آب استخر‌ها) اثر خشک‌کنندگی بر موها دارد و موجب شکنندگی آن‌ها می‌شود. به افرادی که روزانه شنا می‌کنند، توصیه می‌شود حتما موها را با شامپوهای نرم‌کننده و حالت‌دهنده بشویند.

 رژیم‌هاى غذایى فقیر باعث شوره سر، خشکى و ریزش موها می‌شوند. براى این که موهایى درخشان و سالم داشته باشید خوردن سبزى‌ها و میوه‌هاى تازه یادتان نرود.
 استرس، سلامتى و درخشش موها را از بین می‌برد و مى‌تواند ابتلاى موها به شوره و یا ریزش در آن‌ها را موجب شود.

 براى آن‌هایی که موهاى نازک یا کم‌حجم دارند، این روزها شامپوهایى با عنوان حجم‌دهنده مو به بازار آمده. این‌ شامپوها با پوشاندن تارهاى مو با لایه‌اى از پروتئین، موجب ضخیم‌تر شدن موها و در نتیجه حجیم‌تر به نظر رسیدن آن‌ها می‌شوند و ضرری هم ندارند.

 براى خشک کردن موها نیز بهترین روش، بستن یک حولة خشک و گرم به دور سر است تا آب اضافى موها گرفته شود.

 در صورت ریزش غیرطبیعی مو، خارش پوست سر بعد از رنگ کردن موها، داشتن مشکل نفس‌تنگی حتی در گذشته، ابتلا به بیماری‌های حاد یا مزمن کلیه، و پوسته‌پوسته شدن پوست بدن در برخی نقاط مانند آرنج، زانو، پایین کمر و یا سر، موهایتان را رنگ نکنید.

 لااقل هر ماه یک مرتبه موهای خود را با کرم‌ها و ماسک‌های مو، ویتامینه کنید. قبل از مصرف حتما به دستورالعمل این مواد توجه کنید و نوعی از آن را بخرید که مناسب جنس موی شما باشد.

  اگر موی شما بسیار خشک است، از لوازم زیبایی و آرایشی مو بدون الکل استفاده نمایید. ژل‌ها و موس‌های مرطوب‌کننده نیز از انواع معمولی آن برای شما بهتر هستند.

 هنگام استفاده از کلاه، شال و بلوزهای یقه اسکی پشمی، حتما از یک روسری یا شال ابریشمی‌در زیر آن استفاده کنید. پشم، جاذب رطوبت است و باعث خشکی موها می‌شود.
 مرتب نوک موها را کوتاه کنید. اگر نوک موی شما خشک و چند شاخه شده است، کمی‌ آن را کوتاه کنید تا هم خوش حالت‌تر شود و هم نازکی و شکنندگی در سراسر مو منتشر نشود.

هیچ‌وقت مویی را که مواد آرایشی مثل ژل، موس یا واکس دارند، سشوار نکشید و نپیچید. اول تمام این مواد را به خوبی بشویید و بعد مو را بیارایید!