این استعفا از یک سو نشاندهنده تقابلی جدی میان نظامیان سکولار و دولت اسلامگرای این کشور است و از سوی دیگر نشان میدهد، قدرت حزب حاکم ترکیه چارهای جز تسلیم برای نظامیان باقی نگذاشتهاست. این برای نخستین بار است که ارشدترین فرماندهان نظامی ترکیه بهصورت دستهجمعی از سمتهای خود استعفا میدهند و این مسئله، کشوری که دومین ارتش بزرگ ناتو را دارد بدون شک دچار مشکلاتی خواهد کرد.
هر چند از سال ۲۰۰۲ که حزب اسلامگرای عدالت و توسعه قدرت را در این کشور به دست گرفت همواره تنشهایی میان سیاستمداران و مقامهای نظامی وجود داشته است اما استعفای دستهجمعی ژنرالهای ارشد ترکیه به حدی مهم به حساب میآید که روزنامه صباح ترکیه روز گذشته تیتر «زلزله 4ستارهای» را برای صفحه نخست خود برگزید. همچنین اعلام این خبر باعث کاهش ارزش لیر ترکیه در مقابل دلار شد. رجب طیب اردوغان نخستوزیر ترکیه در نخستین واکنش نسبت به این رویداد با گفتن اینکه، ژنرالها به دوره بازنشستگی رسیدهبودند، سعی کرد این موضوع را کماهمیت جلوه دهد.
اما ژنرال کوشانر در بیانیهای اعلام کرده است که در اعتراض به ادامه پیگرد قضایی حدود ۲۵۰ نفر از افسران ارتش که طی ماههای گذشته به اتهام توطئه علیه دولت اردوغان دستگیر شدهاند از سمت خود کنارهگیری کرده است. به گزارش روزنامه حریت، رئیس ستاد فرماندهی ارتش در توضیح علت استعفای خود تأکید کرد: ادامه فعالیت در چنین پست مهمی درحالیکه توانایی انجام مسئولیت خود را برای حفاظت از حقوق نیروهای خود ندارم برای من غیرممکن شده است.
عبدالله گل، رئیسجمهور ترکیه دیروز و چند ساعت بعد از استعفای ژنرالها، ژنرال نجدت اوزل را به فرماندهی نیروهای زمینی و کفیل ریاست ستاد فرماندهی ارتش این کشور منصوب کرد. دولت ترکیه در انتخاب فرماندهان ارتش، حق وتو دارد و انتظار میرود بهزودی سمت نجدت اوزل قطعی شود. رجب طیب اردوغان، نخستوزیر ترکیه بهدنبال انتشار خبر «بازنشستگی» این افراد در بیانیهای اعلام کرد که نیروهای مسلح به انجام وظایف خود در فضای وحدت ادامه خواهند داد.
گفته میشود استعفای دستهجمعی ژنرالهای ارتش ترکیه پس از آن صورت گرفته که مذاکرات ژنرال کوشانر با رجب طیب اردوغان، نخستوزیر ترکیه برای پایان اختلافها در چند دیدار مختلف در روزهای اخیر به نتیجه نرسید. گروهی از نظامیان ترکیه از 2سال پیش به اتهام تلاش برای کودتا علیه دولت بازداشت شدهاند و به همین خاطر تنشها میان نظامیان سکولار این کشور و مقامهای حزب اسلامگرای عدالت و توسعه بالا گرفته است. خبر استعفا یا به روایتی بازنشستگی این فرماندهان ارشد ساعتی پس از آن منتشر شد که دادگاهی در ترکیه قرار بازداشت ۲۲ نفر از جمله چند ژنرال و افسر ارتش را به اتهام راهانداختن جنبش اینترنتی جهت تخریب دولت صادر کرد.
در پروندهای معروف به «پتک» که مربوط به سال ۲۰۰۳ است تاکنون ۱۷ژنرال و ۲۰۰ افسر دیگر ارتش به اتهام توطئه برای براندازی دولت بازداشت شدهاند. مقامهای دولت ترکیه اعلام کردهاند که این افراد در تلاش بودهاند تا در طرح خود با بمبگذاری در مساجد و ایجاد تنشهای مرزی با یونان، کشور را با یک بحران سیاسی مواجه کنند تا ارتش بتواند قدرت را در دست بگیرد. نظامیان اما میگویند این طرح تنها یک سناریوی فرضی ومانوری برای مقابله با ناآرامیهای سیاسی بوده است.
استعفای ژنرالهای ترک در آستانه نشست سالانه دولت و نظامیان برای مشورت درباره انتصابهای جدید در ارتش صورت گرفتهاست. همه ساله اول ماه اوت، چنین نشستی میان دولت و نظامیان برگزار میشود. اکنون با استعفای همه فرماندهان ارشد نظامی ترکیه، حزب حاکم فرصت دارد در انتصاب فرماندهان جدید اعمال نظر کند.