این شهر از زیباترین شهرهای گیلان و ایران بوده و ناحیه کوهپایه‌ای و تپه ماهورهای آن را بوته‌های همیشه سبز چای در ردیف‌کاری‌های منظم هندسی پوشانده است.
لاهیجان همراه با معماری بسیار زیبا و خانه‌های ویلایی با سقف‌ها و رنگ‌آمیزی متنوع جلوه زیبایی به شهر بخشیده و زیبایی‌های طبیعت و شهرسازی در این شهر همدیگر را تکمیل کرده‌اند.
این شهر سرزمینی هموار و جلگه‌ای و حاصل رسوب به جا مانده از رودهای گیلان بوده و از نظر موقعیت و ویژگی‌های تاریخی یکی از شهرهای مهم گیلان به شمار می‌رود که مدت‌ها مرکز گیلان بوده است.
وجه تسمیه لاهیجان ریشه در ویژگی اقتصادی آن دارد به‌طوری که کلمه لاهیجان از 2 جزو «لاه» به معنی ابریشم و «جان» پسوند مکان تشکیل شده که به معنی شهر ابریشم است. آب و هوای لاهیجان در بخش جلگه‌ای معتدل مرطوب و در قسمت کوهستانی سردسیر است، لاهیجان قدمتی 800 ساله دارد و به روایتی لاهیج‌بن سام‌بن نوح این شهر را ساخته است.
مراسم عروس‌بران که جزو مراسم آیینی و رسوم دیرینه جلگه شرق گیلان است، در شهر رودبنه این شهرستان مرسوم بوده و امروزه نیز به‌صورت نمادین در جشنواره‌ها به نمایش درمی‌آید. این مراسم برای برکت و خوش‌بختی تازه‌عروس و با ساز و نقاره و بانک شادی، ترانه، کشت نهال، بستن پای عروس و... انجام می‌شود.
عروس‌بران معمولاً پس از خوانچه‌بری صورت می‌گرفت و جوانان پس از خوردن ناهار در منزل داماد و پایکوبی برای آوردن عروس آماده می‌شدند. رونمایی نیز مراسمی پس از عروس‌بران است که با دادن هدایای نقدی و غیرنقدی به عروس و داماد آغاز می‌شود که ابتدا مادر شوهر پس از 3 بار بالا دادن روبند از روی عروس به او رونما می‌دهد و سپس نوبت به دیگر بستگان می‌رسد.
در صبح فردای عروسی نیز عروس و داماد نهالی را که از خانه پدر عروس آورده بودند، در گوشه‌ای از باغچه حیاط به‌عنوان نمادی از آغاز زندگی مشترک و چابکی هر یک در کشاورزی می‌کارند‌که البته این مراسم هنوز با کمی تغییر در برخی روستاهای گیلان به‌ویژه در لاهیجان برگزار می‌شود .
تله‌کابین، تالاب بین‌المللی امیرکلایه، بام سبز، موزه تاریخ چای ایران و آرامگاه کاشف‌السلطنه، حمام گلشن، غار شیخان‌بر و... از جمله جاذبه‌های گردشگری لاهیجان است. لاهیجان دارای مکان‌های زیارتی و تاریخی شیخ زاهد گیلانی و بقعه معروف 4 پادشاه است که هر ساله گردشگران بسیاری را مجذوب خود می‌کند.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گیلان درباره گسترش اقدام‌های گردشگری در لاهیجان به فارس گفت: زیرساخت‌های مناطق ساحلی تالاب امیرکلایه، جلگه کوهپایه علسرود و... به‌عنوان مناطق گردشگری در دست مطالعه و سرمایه‌گذاری قرار دارد تا برای ایجاد امکانات گردشگری، رفاهی، تفریحی و... اقدام‌های لازم انجام شود.
رضا علیزاده روستاهای حسن بنکده و کمل را از جمله روستاهای هدف گردشگری شهرستان لاهیجان عنوان کرد و افزود: ایجاد الگوی ساخت‌وساز مسکن روستایی در روستاهایی که ارزش تاریخی و فرهنگی دارند جزو برنامه طرح روستاهای هدف است.وی با بیان اینکه روستاهای باستانی نباید مورد هجمه ساخت و سازهای بی‌رویه قرار گیرند، تصریح کرد: با انجام این طرح هویت و اصالت بافت‌های تاریخی روستاها حفظ و ساخت‌وسازها نیز به‌صورت هدایت شده در این روستاها انجام می‌شود.
معاون آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گیلان نیز از حفظ و مرمت بافت تاریخی لاهیجان خبر داد و گفت: طرح مطالعاتی این طرح منجر به ایجاد یک شناسنامه و نرم‌افزار ویژه بافت می‌شود و مطالعات GIS نیز که در قالب این موضوع صورت گرفته اطلاعات بافت را در لایه‌های مربوط به GIS امکان‌پذیر می‌سازد.
سیدپیام شاعف خاطرنشان کرد: اتمام این طرح منجر به تهیه الگوی ساخت‌وساز مناسب درباره دیگر بافت‌های استان می‌شود و شناخت ما را نسبت به بافت‌ها تکمیل می‌کند.
همشهری استانها