به گزارش همشهری آنلاین، در میانه بهظاهر تلاشهای «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا جهت تثبیت وضعیت در سه نقطه بحرانی غرب آسیا-غزه، لبنان و سوریه-رژیم صهیونیستی که نزدیکترین متحد آمریکا در منطقه محسوب میشود در حال تضعیف راهبرد ترامپ در غرب آسیاست.
«نمرود نوویک» مشاور «شیمون پرز» رئیس و نخستوزیر پیشین رژیم صهیونیستی طی یادداشتی در روزنامه نیویورک تایمز با این مقدمه نوشت: اسرائیل پس از ضربه روحی حملات هفت اکتبر حماس به دکترین خطر نکردن روی آورده است که به کارگیری زور و کنترل سرزمینی را نسبت به دیپلماسی در اولویت قرار میدهد. تناقض آشکار است: سیاست ادامه حملات پیشدستانه، خطر تشدید درگیری را افزایش میدهد که در واقع عکس خطر نکردن است.
در این مطلب با اشاره به سفر آتی «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی به کاخ سفید در ماه دسامبر مطرح شد: رئیسجمهور آمریکا باید برای جلوگیری از لغزش به سوی جنگ با نتانیاهو صریح و قاطع باشد. او باید الزامات ایجاد ثبات در منطقه و انتظارش از اینکه نتانیاهو مطابق آن عمل کند را به تفصیل بیان کند. در آستانه آن نشست رهبران عرب به خوبی میتوانند از دستورکار ترامپ حمایت کنند و انتقال به فاز دوم برنامه صلح او برای غزه را در اولویت قرار دهند.
تشدید تنشها در لبنان و سوریه و پیشرفت کند به سوی اجرای مرحله دوم آتشبس غزه
در ادامه این مطلب با اشاره به بیاعتنایی به درخواست دولت ترامپ برای خلع سلاح فوری حزبالله لبنان مطرح شد: اسرائیل وقتی این انتظارات برآورده نشد علائمی از قصد خود برای انجام دادن یک عملیات بزرگ قریبالوقوع به رغم آتشبسی نشان داد که با میانجیگری آمریکا و فرانسه برقرار شد. اسرائیل در حال حاضر پنج موضع را در لبنان تحت اشغال دارد و حملات آن نیز روزانه تکرار میشوند.
رژیم صهیونیستی در سوریه مدام دست به تعرضات نظامی میزند و در همین حال خواستار خلع سلاح کامل منطقه بین دمشق و بلندیهای جولان-مجاور مرز شمال شرقی اسرائیل-را مطالبه میکند. همچنین بر آنچه منطقه امنیتی در قلمرو سوریه میپندارد، پافشاری میکند.
نوار غزه همچنان خطرناکترین نقطه بحرانی باقی مانده است. وتوی هرگونه نقشی برای تشکیلات خودگردان فلسطین در این منطقه از سوی نتانیاهو خطر از بین بردن برنامه ۲۰ مادهای ترامپ را در پی دارد که با توافق بر سر آن در اکتبر آتشبس برقرار شد. مخالفت او ربطی به امنیت ملی ندارد، بلکه کاملا با تهدیدهای الحاقطلبان موعود باوری گره خورده است که او برای حکومت کردن انتخاب کرده است؛ اگر نتانیاهو نقش تشکیلات خودگردان فلسطین در غزه را بپذیرد از ائتلاف او خارج خواهند شد که به پایان نخستوزیریاش میانجامد.
این در حالی است که کشورهای عربی و عمدتا مسلمانی که ممکن است طبق طرح صلح ترامپ مبنی بر تشکیل یک نیروی بینالمللی ایجاد ثبات در نوار غزه به این منطقه نیرو اعزام کنند، ایفای نقش تشکیلات خودگردان فلسطین را در اداره غزه پساجنگ ضروری میدانند هرچند در ابتدا ممکن است، نمادین باشد. کشورهای عربی همچنین دخالت تشکیلات خودگردان را گامی به سوی اتحاد دوباره غزه و کرانه باختری میبینند که پیشنیازی برای تحقق راهکار «۲-دولت» است.
در ادامه این مطلب مطرح شد: فاز دوم طرح ترامپ که شامل خلع سلاح حماس، خروج کامل اسرائیل از نیمی از غزه، بازسازی آن و تشکیل نیروی ایجاد ثبات است بدون مشارکت عربی متوقف شده. همزمان، آتشبس که فعلا مرحله اول آن اجرا میشود، در خطر است؛ درگیریهای روزانه آن را تهدید میکند در حالی که ۲ میلیون فلسطینی در غزه در شرایط غیرانسانی به سر میبرند.
مقامات اسرائیل با اظهارات خوشبینانه واشنگتن درباره قریبالوقوع بودن فاز دوم با تردید، بدبینی و نگرش مبنی بر اینکه «اگر ما حماس را خلع سلاح نکنیم، هیچکس نخواهد کرد»-رمز آمادگی جهت از سرگیری جنگ- برخورد کردهاند. با بازگرداندن زندانیان زنده اسرائیلی و تقریبا همه زندانیان مرده به جز یکی از آنها انگیزه مهمی برای اسرائیل برای عمل به تعهدات فاز اول خود از میان رفته است.
فرصت محدود ترامپ
ترامپ که احساس میکرد تشدید تنشها از سوی رژیم صهیونیستی کل ساختار منطقهای او را تهدید میکند، مداخله کرد. طبق گزارشها او در تماسی در اول دسامبر نتانیاهو را ترغیب کرد که در سوریه «آسان بگیرد». نتانیاهو با حرکاتی پاسخ داد که هدفش نشان دادن «حرف شما را میشنوم» بود بدون اینکه واقعا سیاستش را تغییر دهد.
در همین راستا، نتانیاهو با اقداماتی نمادین مانند بازگشایی یکطرفه گذرگاه رفح بدون امکان بازگشت یا عبور کمکهای بشردوستانه، کاهش تنشزایی درباره لبنان و اعلام امکان توافق در سوریه در صورت برآورده شدن خواستههای امنیتی رژیم صهیونیستی پاسخ داد، بی آنکه واقعا تغییری در سیاست خود ایجاد کند.
این امتیازات ناچیز میتواند دلیل درخواست ترامپ برای ملاقات حضوری با نتانیاهو باشد. در یک سال گذشته، هرگاه رهبران منطقه در جبههای متحد طرحی عملی و تمایل به انجام بخش عمده کارها را به ترامپ ارائه و ابراز تمایل کردند که موفقیت نهایی را به حساب او بگذارند، رئیسجمهور آمریکا وارد عمل شده است.
اکنون نیز شرکای عرب و اروپایی میتوانند فهرستی کوتاه از تغییرات ضروری سیاست رژیم صهیونیستی، از جمله پذیرفتن نقش تشکیلات خودگردان فلسطین، خروج تدریجی بیشتر نظامیان صهیونیست، افزایش کمکهای بشردوستانه و بازگشایی دوطرفه گذرگاه رفح را به کاخ سفید ارائه دهند. آنها باید پیام روشنی به ترامپ بدهند: «اگر شما نتانیاهو را متعهد کنید، ما حماس را متعهد خواهیم کرد و در صورت پایبندی اسرائیل به طرح صلح، به نیروی بینالمللی ایجاد ثبات و صندوق بازسازی غزه کمک خواهیم کرد.»
به نوشته نیویورک تایمز، «انتخاب پیشروی رئیسجمهور آشکار است: یا نزدیکترین متحد منطقهای آمریکا را ادب کند یا شاهد فروریختن ساختاری شکننده زیر بار سنگین تشدید تدریجی اقدامات نتانیاهو باشد. فرصت برای جلوگیری از شعلهور شدن آتش یک درگیری دیگر محدود است.»