يكشنبه ۸ مرداد ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره ۴۰۴۷ - Jul 30, 2006
بازتاب هاي عدم ثبت ميراث طبيعي ايران در فهرست جهاني
جنگل هاي شمال، ميراث هفت ميليارد انسان
گروه شهري- آرش نهاوندي: ثبت آثار طبيعي كشورها در فهرست جهاني يونسكو سبب افزايش جذب جهانگرد به اين مناطق مي شود.
دكتر صلاح الدين محلاتي كارشناس جغرافياي طبيعي در گفت و گو با همشهري ضمن بيان مطلب فوق افزود: تا آن جايي بنده اطلاع دارم يك سلسله قوانين در كنوانسيون هاي زيست محيطي وابسته به سازمان ملل متحد به تصويب رسيده است و بر مبناي آن تعدادي كنوانسيون از جمله كنوانسيون رامسر ثبت شده اند. بر اين اساس محل هاي داراي ارزش حياتي مورد حمايت قرار مي گيرند، سازمان ملل يا سازمان هاي وابسته به ملل متحد كمك ها و يا كارشناساني را براي حفظ اين مناطق طبيعي ارسال مي كنند، در ايران نيز براي ناحيه دشت ارژنگ كارشناس اعزام كردند، كارشناساني را نيز براي حفظ و احياي تالاب ها اعزام مي كنند و دولت هاي مربوطه را موظف به جلوگيري از آلوده شدن مناطق زيست محيطي مي كنند.
براساس كنوانسيون هاي زيست محيطي كه اولين آنها رامسر بود و بعد از آن كنوانسيون استكهلم نيز به تصويب رسيد، هر جايي كه ارزش جهاني داشته باشد، حفظ و حراست از آن بر عهده كنوانسيون هاي سازمان ملل قرار مي گيرند.
دكتر محلاتي در ادامه درباره تبعات مثبت ثبت ميراث طبيعي كشور در فهرست جهاني گفت:  مسئله محيط زيست، مسئله مالكيت يك كشور بر يك محدوده ارضي نيست، بلكه مسئله اي است جهاني؛ زيرا تمام مسائل حياتي و زيستي به يكديگر مربوط هستند، حال چه در آمريكا، چه در اروپا و يا در آفريقا باشد. به عنوان مثال نظام آمازوني (جنگل هاي آمازون) اثر زيست محيطي شگرفي بر نظام جهاني دارد. به گفته برنادسكي كه در كتاب انسان، جامعه و محيط زيست نيز نقل شده است؛ هر حادثه اي و هر اتفاقي كه در هر گوشه اي از طبيعت جهاني بيفتد اين به سراسر عالم وجود منتقل مي شود. هيچ چيزي به خودي خود به وجود نمي آيد و به خودي خود از بين نمي رود، مانند موجي و تلنگري است كه به سطحي ساكن و راكد از آب زده مي شود، پس از آن موجي ايجاد خواهد كه اثر خود را بر تمام آب ها مي گذارد.
علت برقرار كردن كنوانسيون ها و مؤظف كردن دولت ها به رعايت قوانين ،دادن جنبه جهاني به حفظ و نگهداري مناطق ويژه زيست محيطي است. بر طبق قوانين جهاني، سازمان زيست ملل متحد جهت حفظ و نگهداري مناطق زيست محيطي كارشناس و منابع مالي ارسال مي كند. اين اقدام بدان جهت از سوي سازمان ملل متحد صورت مي گيرد كه مناطق زيست محيطي تأثير خود را بر تمام جهان مي گذارند و در واقع زيست بوم پديده اي جهاني است.
براي آنكه گستره تأثير يك پديده زيست محيطي بر ساير نقاط جهان مشخص شود به باران هاي اسيدي اتازوني (در فرانسه به معناي ايالات متحده است) اشاره مي  كنم، اين باران هاي اسيدي كه ناشي از آلودگي هواي آمريكا است، بخش بزرگي از وسعت جنگل هاي آمازون را ويران كرده است.
به اين مطلب در كتاب آسيب انساني و طبيعت اشاره شده است، جنگل  هاي سوماترا در اندونزي نيز در نتيجه گازهاي آلوده كننده و فعل و انفعالات شيميايي از بين رفته اند. به همين جهت از دهه ۱۹۶۰ تصميم به برقراري كنوانسيون ها و تدوين مقررات براي حفظ محيط زيست جهاني گرفته شد. از اين نظر جنگل هاي ايران هم ميراث هفت ميليارد جمعيت فعلي كره زمين هستند و نمي توان گفت سازمان هاي جهاني حق نگراني درباره سرنوشت اين جنگلها را ندارند.
دكتر محلاتي در ادامه در باره تأثير اكوتوريسم بر رونق جهانگردي و ايجاد اشتغال گفت: در كشورهاي شمال آفريقا همان گونه كه در فيلم ها مشاهده مي شود، براي سكنه كشورهاي خشك و بياباني ديدن مناطق سرسبز و يا ديدن آب مهم است، براي كشورهاي سوئد و نروژ كه غرق در سبزي و آب هستند ديدن مناطق بياباني و كويري كه نظام طبيعي خودشان را دارند جالب است. ما اصل را بر اين مي گذاريم كه اين جهان هستي پويايي خودش را دارد، يعني اين كه صحرا، آب، درخت و ساير پديده هاي طبيعي هر كدام كاركرد خودشان را در نظام هستي دارند و انسان نبايد جهت تغيير دادن آنها اقدام كند، تمامي اين پديده ها زنده و پويا هستند و در هر كدام از آنها گونه هاي جانوري خاصي زندگي مي كنند. به عنوان مثال ديدن گورخر ايراني كه در مناطقي در استان هرمزگان وجود دارند، مي تواند براي انسان جالب باشد. كشورهاي شمال آفريقا سالانه از محل جهانگردان اروپايي- كه براي ديدن صحرا و يا جنگل هاي مركزي به آن مناطق مي روند- ميلياردها دلار درآمد دارند. در واقع ديدن پديده هاي طبيعي آفريقا براي جهانگردان اروپايي بسيار جالب است. اين در حالي است كه در آفريقا تعدد فصول وجود ندارد و در ايران مي توانيد از چهار فصل سال لذت ببريد.
علاوه بر اين و با توجه به شرايط ويژه آب و هوايي ايران، شما در هر فصلي مي توانيد هر چهار فصل را داشته باشيد. اگر كوير و بيابان ايران را خوب معرفي كنند، از جاذبه ها و حيوانات ايران سخن بگويند، از كيفيت زندگي مردم ايران فيلم تهيه كنند، براي مردمان كشورهاي سردسير ايران بسيار جالب خواهد بود.
دكتر محلاتي گفت: به نظر من ما با مقوله جهانگردي بيگانه ايم و اگر چنين نبود مي توانستيم از قبل جهانگردي چندين برابر درآمد نفت سود كسب كنيم.
دكتر محلاتي در واكنش به اين ديدگاه كه ايران نيز مي تواند روزي مانند اسپانيا و ايتاليا از محل جذب توريسم درآمد كسب كند، گفت: اسپانيا و ايتاليا كشورهايي هستند كه اصلاً  قابل قياس با ايران نيستند، يعني اين كه شما اگر طبيعت ايران را با اين كشورها مقايسه كنيد، منظورم تنها طبيعت ايران است، متوجه مي شويد چقدر ايران مي تواند جالب تر و جذاب  باشد، ما در شمال و جنوب به ترتيب حدود ۸۰۰ و حدود ۲۰۰۰ كيلومتر دريا داريم، تنوع زيادي در گونه هاي جانوري دريا وجود دارد.
دكتر محلاتي ورود جهانگرد خارجي به ايران را براي اقتصاد كشور ارزآور دانست و گفت: جهانگرد خارجي مايه انتقال فرهنگ ما به جهان است و مي توان از ورود جهانگردان خارجي برداشت هاي فرهنگي كرد.

چشم انداز
008844.jpg
قائم مقام سازمان منابع طبيعي، برخلاف نظر كارشناسان اكوتوريسم كه معتقدند ثبت آثار طبيعي در سازمان هاي جهاني باعث جلب كمك هاي مالي براي حفاظت از اين آثار و جذب جهانگرد مي شوند مي گويد: ثبت آثار طبيعي ايران در فهرست جهاني يونسكو براي ايران تأثير چنداني ندارد. او حتي درباره ثبت جنگل هاي تاريخي هيركاني مي گويد: ابتدا بايد بررسي كنيم ثبت جنگل هاي هيركاني شمال در فهرست جهاني يونسكو چه فايده و سودي براي اين جنگل ها دارد.
اين سخنان در حالي عنوان مي شوند كه سازمان منابع طبيعي ايران از منابع مالي چندان گسترده اي براي حفاظت از طبيعت ايران برخوردار نيست.

تهيه طرح استانداردهاي فني دفاتر
خدمات مسافرتي و جهانگردي
008850.jpg
ايسنا: مديركل تدوين استانداردهاي فني و نظارت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري از تهيه و تدوين طرح استانداردهاي نظارتي در خصوص دفاتر خدمات مسافرتي و درجه بندي آنها خبر داد.
جمشيد حمزه زاده افزود: اين طرح با هدف ساماندهي و اجراي استانداردهاي فني و مشخص در دفاتر خدمات مسافرتي و جهانگردي صورت مي گيرد.
وي اضافه كرد: مطالعات اوليه  اين طرح آغاز شده و به احتمال زياد تا پايان سال جاري جهت اجرايي شدن و ابلاغ به دفاتر خدمات مسافرتي ارائه مي شود. به گفته  وي، دفاتر خدمات مسافرتي و جهانگردي موظفند پس از دريافت ابلاغيه  استانداردهاي فني و كيفيت، زمينه  اجرايي آن ها را در شركت خود فراهم كنند. وي افزود: براي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري اجراي استانداردها و ضوابط تدوين شده و كيفيت خدمات ارائه شده به متقاضيان، مهمترين ملاك است كه طبيعتا بر اساس چگونگي اجراي اين استانداردها، دفاتر خدمات مسافرتي و جهانگردي رتبه بندي و درجه بندي مي شود.

مردم نگاري شهرهاي بزرگ ايران
008847.jpg
خبرگزاري ميراث فرهنگي و گردشگري: طرح مردم نگاري در شهرهاي بزرگ ايران امسال توسط پژوهشكده مردم شناسي انجام مي شود.
«محمد ميرشكرايي» رئيس پژوهشكده مردم شناسي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري ضمن اعلام اين خبر گفت: اين طرح سال گذشته به صورت نمونه در اصفهان انجام و كارگاه آموزشي نيز براي كارشناسان مردم شناسي برگزار شد.وي افزود: امسال اين طرح در ساري و اردبيل و ديگر مراكز استان ها با حضور كارشناسان ارشد مردم نگاري و كارشناساني كه در كارگاه آموزشي- پژوهشي اصفهان آموزش ديده اند، انجام مي شود.به گفته وي در اين طرح ابعاد گوناگون فرهنگ شامل اقتصاد، مسائل اجتماعي، اقوام، زبان، فناوري، آيين ها و مراسم سنتي و ساختار فرهنگي را مورد مطالعه قرار مي دهيم، زيرا شناخت فرهنگ مي تواند در انجام برنامه هاي مختلف استان مؤثر و مفيد واقع شود.
ميرشكرايي درخصوص مدت زمان اجراي اين طرح گفت: اين طرح در قالب برنامه ۵ ساله دوم اجرا مي شود كه طي سه سال اول كليه مراكز استان ها و در ۲ سال آخر شهر تهران مردم نگاري خواهند شد.

نگاه دوم
برج آزادي در انتظار تعيين حريم
گروه شهري - بحث حريم ميراث فرهنگي در ايران شايد براي نخستين بار به طور جدي از مسئله برج جهان نما آغاز شد.
ماجراي اين برج اين نكته را براي همه  روشن كرد كه حريم ميراث فرهنگي فقط محدوده ديواركشي شده آنها و آنچه اصطلاحاً در سند قيد شده نيست؛ هر آن چيزي كه در چشم انداز اين آثار قرار بگيرد به نحوي مي تواند بخشي از حريم آنها بشمار آيد. برج آزادي در تهران نيز دو سال پيش در بحبوحه پافشاري مديريت وقت شهرداري تهران براي احداث قطار هوايي چنين مسئله اي را تجربه كرد. قرار بود خط منوريل تهران از حوالي ميدان آزادي بگذرد البته با چند متر فاصله؛ اما كارشناسان ميراث فرهنگي به شدت اعتراض كردند كه به صورت اجتناب ناپذير از اين پس قطار هوايي بخشي از چشم انداز برج آزادي خواهد بود و نماد تهران از اين جهت جلوه واقعي خود را از دست داده و به واقع آسيب خواهد ديد. از اين نظر شنيدن اين خبر كه طرحي در دست اجراست كه بر مبناي آن حريم واقعي ميدان آزادي تعيين شود اميدبخش و دلگرم كننده است.
معاون حفظ و احياي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران گفته است در صورت تأمين اعتبار، عمليات تعيين حريم برج آزادي كه بهمن سال ۸۴ با نظارت آغاز شده تا شهريورماه سال جاري به پايان مي رسد. اين در حالي است كه پيش از اين مسئولان ذيربط اعلام كرده بودند عمليات مربوط به تعيين حريم اين برج تا ارديبهشت ماه امسال به اتمام مي رسد.
قدير افروند در گفت وگو با خبرگزاري ميراث فرهنگي تصريح كرده است: با وجود دشواري هاي موجود براي تعيين حريم و عرصه، برج آزادي در صورت تأمين اعتبارات لازم مي تواند تا آخر شهريور ماه امسال از گزند اقداماتي كه منجر به شكسته شدن آن مي شود مصون بماند.
وي با بيان اينكه تهيه پرونده تعيين حريم برج آزادي يكي از مهمترين اقدامات سازمان براي نجات اين بناي تاريخي از خطر ساخت و سازهاي غيرقانوني است، افزوده است: هرگونه آمد و شد در اطراف يك اثر تاريخي ثبت شده كه حريم بعدي و منظري آن را تحت تاثير قرار دهد مستلزم اجراي قوانين ميراث فرهنگي است و اين امر زماني امكان پذير مي شود كه كارشناسان ميراث فرهنگي پرونده تعيين حريم آثار تاريخي را ضميمه پرونده ثبتي كرده باشند.
به گفته اين مقام مسئول تاكنون هيچ گونه اقدام مرمتي در برج آزادي صورت نگرفته است. اين در حالي است كه نابساماني در محوطه سبز اطراف اين برج و نفوذ آب در زير پايه هاي آن، به عنوان خطري جدي اين سازه را تهديد مي كند.

زادبوم
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
دانش فناوري
بـورس
حوادث
بين الملل
فرهنگ و آموزش
سياسي
شهر تماشا
سلامت
شهري
ورزش
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   زادبوم   |   حوادث   |   بين الملل   |  
|  فرهنگ و آموزش   |   سياسي   |   شهر تماشا   |   سلامت   |   شهري   |   ورزش   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |