بازتابها و تهديدها آمريكا موشكي دفاع سيستم
اتحاديه‌هاي شكل‌گيري و سرد جنگ پايان دنبال به :اشاره
آمريكا نظامي توليد سيستم از عظيمي بخش منطقه‌اي اقتصادي
گفت‌وگوي تئوري.شد اشتغال نهايت در و تقاضا بحران دچار
داخلي بحران اين به تمدن‌ها ، نبرد به پاسخ در تمدن‌ها
خود داخلي نياز به پاسخ براي آمريكا اكنون مي‌زد ، دامن
ضامن كه ستارگان جنگ پروژه جاي به موشكي دفاع پروژه به
نقاط اقصا و داخل در خود ملي منافع براي امنيت ايجاد
.است شده متوسل است جهان
پيما قاره موشكهاي ساخت در تنها نه آمريكا پروژه اين با
به را اش منطقه‌اي پيمانان هم بلكه مي‌كند ، نظر تجديد
دامن تسليحاتي مسابقه به و كرده مسلح جديد موشكهاي
را آمريكا نظامي كمپاني‌هاي مي‌تواند كه موضوعي مي‌زند ،
در زير مقاله فوق ، مسائل به توجه با دهد ، نجات ركود از
موشكي ملي دفاع طرح با مخاطبان كردن آشنا با دارد نظر
آن بازتابهاي و آثار و طرح استقرار انگيزه‌هاي آمريكا ،
.كند بررسي را
انديشه گروه
ژوئيه هشتم) تيرماه 1379 هيجدهم در آمريكا متحده ايالات
برنامه چارچوب در را خود موشكي دفاع آزمايش سومين ،(2000
مذكور ، آزمايش اگرچه.داد انجام (1)آمريكا موشكي ملي دفاع
به نظر اما شد ، مواجه شكست با تكنيكي و فني دلايل به
و آثار آمريكا ، موشكي ملي دفاع طرح راهبردي اهميت
و است مطرح طرح اين درباره كه پرسشهايي آن ، بازتابهاي
و منطقه‌اي ابعاد در آن احتمالي امنيتي تهديدات
طرح درباره بيشتر كنكاش و جدي پيگيري ضرورت بين‌المللي ،
.كند ايجاب را مذكور
تيرماه هيجدهم شنبه روز كه آمريكا موشكي دفاع آزمايش
خبري محافل در مختلفي بازتابهاي و آثار داراي شد ، انجام
واكنش با همچنين بود ، بين‌المللي و منطقه‌اي رسانه‌اي و
چين ، روسيه ، نظير كشورهايي رسمي مقامات اكثر منفي
.شد روبه‌رو...و ايران اسلامي جمهوري هند ، اروپا ، اتحاديه
عامل را آن خود ، موشكي ملي دفاع سيستم توسعه براي آمريكا
تسليحاتي جديد مسابقه يك و جهاني امنيت سيستم در اختلال
.كرد عنوان
و متحده ايالات داخلي سطح در هم نظامي و سياسي كارشناسان
توجيه بدون را آزمايشها گونه اين انجام خارجي ، سطح در هم
تنها آزمايشها اين كه معتقدند كرده ، تلقي منطقي دليل و
در تسليحاتي مسابقه و رقابت از جديدي دور ايجاد موجبات
.مي‌كند فراهم را جهان سطح
به پاسخگويي و است باقي اذهان در هنوز كه سوالاتي اما
استراتژيك توازن چشم‌انداز كننده بازگو مي‌تواند آنها
شكست از پس آمريكا آيا -از1 عبارتند باشد ، آينده
را خود موشكي دفاع طرح ژوئيه ، هشتم در خود موشكي آزمايش
انگيزه‌اي چه با آمريكائيها اساسا -گذارد 2 خواهد كنار
دفاع طرح ماهيت -دارند؟ 3 سيستمي چنين استقرار بر اصرار
اجراي تداوم بر تاكيد صورت در -چيست؟ 4 آمريكا موشكي ملي
...و بود؟ خواهد چه احتمالي نتايج آمريكا ، سوي از طرح
آمريكا موشكي ملي دفاع طرح با آشنايي
رئيس كلينتون سوي از كه آمريكا موشكي ملي دفاع طرح
جنگ" طرح جانشين حقيقت در مي‌شود ، پيگيري كشور اين جمهور
(2).است آمريكا پيشين جمهور رئيس ريگان رونالد "ستارگان
فروپاشي و ستارگان جنگ رويايي طرح بالاي بسيار هزينه
جانشين را فوق طرح كلينتون تا شد سبب سابق ، شوروي نظام
.سازد ريگان طرح
جنگ با اساسي تفاوت يك داراي موشكي ملي دفاع سيستم
با مقابله ادعاي ريگان ، طرح كه مفهوم بدين است ستارگان
برد 4 با موشكهاي و سابق شوروي هسته‌اي كلاهك هزار دهها
با مقابله فعلي ، طرح حاليكه در ;داشت كيلومتر هزار تا 5
در را كيلومتر هزار متوسط 2 برد داراي و محدود موشكهاي
.مي‌پروراند سر
و مقدماتي مراحل حاضر ، حال در آمريكا موشكي دفاع طرح
تاريخهاي در بار تاكنون 3 و مي‌كند طي را خود آزمايشي
قرار آزمايش مورد ژوئيه 2000 و ژانويه 2000 اكتبر 1999 ،
اكتبر در تنها و مواجه شكست با بار تاكنون 2.است گرفته
بالغ طرح ، كل هزينهاست بوده روبه‌رو موفقيت با 1999 ،
حدود تنهايي به آن آزمايش هر كه است دلار ميليارد بر 60
شركت چهار (3).داشت برخواهد در هزينه دلار ميليون يكصد
سازنده ريتيان شركت قرارداد ، اصلي صاحب عنوان به بوئينگ
و موشك سازنده مارتين لاكهيد شركت موشكي ، كلاهك و رادار
طرف كنترل ، و فرماندهي سيستم‌هاي سازنده T.R.W شركت
.مي‌باشند طرح اين در پنتاگون قراردادهاي
طرح استقرار انگيزه‌هاي
:داخلي سطح -1
سياسي موضوع يك صورت به آمريكا موشكي ملي دفاع سيستم طرح
آتي انتخابات در جمهوريخواه و دموكرات حزب دو رقباي ميان
مي‌توان حدودي تا و است آمده در كشور اين جمهوري رياست
ضرورت از ناشي طرح ، اين اجراي بر كلينتون بيل تاكيد گفت ،
جمهوري رياست جاري سال انتخابات در پيروزي يك به وصول
شرايطي ، چنين در.باشد دموكرات حزب براي آمريكا
و مي‌كنند حمايت طرح پيشرفت از جمهوريخواه حزب نمايندگان
آزمايشها نتيجه به بايد معتقدند دموكرات حزب نمايندگان
در تن سيستمي چنين ساختن به اكراه با و داشت توجه
.داده‌اند
:خارجي سطح -2
و خارجي توجيهات برگيرنده در مذكور طرح استقرار
به ذيل در اختصار به كه آمريكاست دولت براي بين‌المللي
:مي‌شود اشاره آنها از پاره‌اي
از را خود منظور متناوب ، صورت به و بارها آمريكا -
هم و خود ملي منافع و امنيت تضمين سيستمي ، چنين استقرار
ياغي اصطلاح به كشورهاي موشكي تهديدات برابر در پيمانانش
نگران" واژه از كرد ، اعلام اخيرا آمريكا خارجه وزارت)
استفاده كشورها اين براي "ياغي" واژه جاي به "كننده
.است كرده اعلام (مي‌كند
بلامنازع رهبري تامين در ويژه‌اي جايگاه فوق ، طرح -
.داشت خواهد كشور اين بين‌المللي نوين نظم ايجاد و آمريكا
به ناتو گسترش) آمريكايي ديگر طرحهاي كنار در طرح اين -
.است ارزيابي و تفسير قابل (...و شرق سمت
را كشور اين مذكور ، سيستم استقرار است ، معتقد آمريكا -
متخاصم اصطلاح به دولتهاي موشكي محتمل حملات برابر در
كشورهايي است ، معتقد واشنگتن زمينه اين در.مي‌دارد مصون
به دستيابي صدد در ايران و كوبا عراق ، كره‌شمالي ، نظير
شمالي كره مانند كشوري و هستند هسته‌اي و موشكي تكنولوژي
.نمايد تهديد را آمريكا خاك بود خواهد قادر سال 2005 تا
هسته‌اي و موشكي رقباي كردن محدود دنبال به طرح اين -
آمريكا نمونه ، عنوان به.است روسيه و چين ازجمله آمريكا
دولت اماميباشد تايوان در سيستمي چنين استقرار صدد در
.است كرده قلمداد خود ملي حاكميت نقض را اقدام اين چين ،
بازتابها و آثار
انتقادات با داخل در آمريكا موشكي ملي دفاع طرح تنها نه
نظامي و سياسي كارشناسان و دانشمندان سوي از بويژه جدي
نظام‌هاي حتي و بين‌الملل امنيت فعلي نظام شده ، روبه‌رو
بلكه مي‌كند ، تهديد جدي شكل به را منطقه‌اي امنيتي
سيستم استقرار مقدماتي مراحل واقع در كه فوق آزمايشهاي
مختلفي بازتابهاي و آثار داراي مي‌باشند ، موشكي ملي دفاع
واكنش با همچنين و جهان خبري رسانه‌هاي و مطبوعات در
.است بوده روبه‌رو دنيا كشورهاي منفي
:ملل سازمان -1
آمريكا موشكي دفاع سپر موفقيت‌آميز آزمايش اولين از پس
سفيد ، روسيه و روسيه چين ، دولتهاي اكتبر 1999 در
از بود خواسته آمريكا از كه را قطعنامه‌اي پيش‌نويس
به كند ، خودداري موشكي دفاعي سيستم ساختن براي اقدام
با كه دادند ارائه ملل سازمان عمومي مجمع سلاح خلع كميته
صهيونيستي ، رژيم آمريكا ، ) منفي راي درمقابل 4 مثبت راي 54
اين.رسيد تصويب به ممتنع راي و 73 (ميكروتري و لتوني
(ABM) بالستيك موشك ضد موشك پيمان اعضاي از قطعنامه
.بردارند گام پيمان اين تقويت جهت در تا بود خواسته
با 80 ملل سازمان عمومي مجمع در بعد ماه يك فوق پيش‌نويس
نهايي تصويب به ممتنع راي مخالف ، 68 راي موافق ، 4 راي
(4).رسيد
روسيه -2
موشكي ملي دفاع طرح مخالف كشور عمده‌ترين عنوان به روسيه
جهاني دوم جنگ از پس آمريكا و روسيهاست مطرح آمريكا
استارت2 ، استارت1 ، سالت2 ، سالت1 ، مانند معاهداتي درچارچوب
خواستار آن ، از پس و جنگ‌سرد طول در..و ABM معاهده
هسته‌اي سلاحهاي كاهش يا و هسته‌اي تسليحات گسترش منع
تصويب با پيش ، چندي روسيه ، پارلمان.شده‌اند يكديگر
از استارت 2 ، همچنين و هسته‌اي سلاحهاي جامع منع پيمان
در اما ;باشد پايبند مذكور معاهدات به تا خواست آمريكا
حق آن براساس كه جديدي نظامي دكترين ارائه با حال ، عين
براي را جنگ و درگيري ايجاد صورت در اول ضربه ساختن وارد
در آمريكا كه صورتي در كرد ، تهديد مي‌دارد ، محفوظ خود
دفاع سپر استقرار با و نمايد بازنگري ABM معاهده اصول
تمامي شود ، خارج معاهده اين از جانبه يك صورت به موشكي
زير را گذشته هسته‌اي و تسليحاتي قراردادهاي و معاهدات
.گذاشت خواهد پا
:اروپا اتحاديه -3
عليه مستقيم تهديد را سيستم اين توسعه اروپا اتحاديه
ممكن مذكور طرح كه جهت اين از اما نمي‌داند ، خود امنيت
نزديكي به توجه با نمايد ، واكنش به تحريك را روسيه است
با نيز اروپايي كشورهاي امنيت روسيه ، با آنها جغرافيايي
زمان از اروپاييان ديگر ، سوي از.شد خواهد روبه‌رو خطر
يوگسلاوي به ناتو حمله به منجر كه بالكان بحران از پس
ضعيف اروپا جغرافياي امنيت تامين در كه فهميدند گرديد ،
نظامي مشترك نيروي تشكيل درصدد دليل همين به.هستند
نفري هزار نيروي 60 تشكيل با راستا همين در و برآمدند
كشورهاي خصوص اين در كردند ، موافقت اروپايي سريع واكنش
اروپايي كشورهاي ديگر از بيش وايتاليا آلمان فرانسه ،
موشكي دفاع سپر استقرار دركنار مساله اين.دارند تمايل
اعضاي ميان شكاف ايجاد باعث مي‌تواند نوعي به آمريكا
آمريكا با (ناتو)شمالي آتلانتيك پيمان سازمان اروپايي
.گردد
:چين -4
، آمريكا موشكي ملي دفاع سيستم آزمايش اعلام دنبال به
وزارت و كرد اعلام سيستم اين خطر از را خود نگراني چين
استراتژي توازن مذكور ، سيستم كرد ، اعلام كشور اين خارجه
در تسليحاتي مسابقه ايجاد سبب و زد خواهد هم بر را جهاني
اعلام باره دراين چين وزارت‌خارجه سخنگوي.شد خواهد آسيا
متحده ايالات موشكي ملي دفاع سيستم معتقديم ما":كرد
سبب و شده ساخته اشتباهي اهداف با كه است برنامه‌اي
".شد خواهد جهاني تسليحات بر نظارت و كنترل تضعيف
از درحمايت آمريكا موشكي دفاع سيستم كه است نگران چين
كشور اين مخالفت سبب و بگيرد قرار استفاده مورد تايوان
چين" تفكر تحقق براي چين از جلوگيري نيز و "واحد چين" با
به تجاوز معناي به چين سوي از مساله اين شود ، "متحد
.شد خواهد خودمحسوب ملي حاكميت
:ايران اسلامي جمهوري -5
درصدد گوناگون طرحهاي اجراي با آمريكا كه آن‌جا از
نقاط در خود نظامي سيطره بسط و منطقه‌اي نقش افزايش
در است ، فارس خليج و خاورميانه منطقه بويژه جهان مختلف
دفاع سپر استقرار و ايجاد خواستار نيز فارس خليج حوزه
تهديدات مقابل در منطقه عربي كشورهاي همكاري با موشكي
سياسي ، توان اولا طريق ، اين از تا است شده احتمالي
نموده ، تحديد حوزه اين در را كشورمان دفاعي و امنيتي
را صهيونيستي رژيم امنيت آن ، خاورميانه‌اي بخش در ثانيا
.نمايد تامين عربي و اسلامي كشورهاي جبهه مقابل در
ملاقاتهاي و سفرها در آمريكايي مقامات است ذكر به لازم
استقرار پيشنهاد فارس ، خليج عربي كشورهاي مقامات با خود
ايران اسلامي جمهوري مقابل ، در.داده‌اند را سيستمي چنين
و منطقه كشورهاي با بويژه تنش‌زدايي سياست راستاي در
امنيت پيمان تشكيل خواستار منطقه‌اي ، همكاري روح تقويت
اساس ، اين بر.است شده بيگانگان دخالت بدون منطقه‌اي
بي‌مورد را منطقه در بيگانگان حضور كه آن ضمن ايران
ملي دفاع سيستم استقرار بر متحده ايالات تاكيد مي‌داند ،
مختلف مناطق و جهان امنيت سيستم در اختلال موجب را موشكي
تلقي تسليحاتي جديد مسابقه يك ايجاد و خاورميانه جمله از
.مي‌كند
نتيجه‌گيري
سال ماه شهريور تا كلينتون است قرار اينكه به توجه با
موشكي ملي دفاع سيستم روي بر كار ادامه درمورد جاري
خود كار آخر ماههاي در وي اينكه و بگيرد تصميم آمريكا
و دموكرات جناح دو سوي از اين‌باره ودر دارد قرار
قرار فشار تحت سخت مذكور طرح پيشبرد منظور به جمهوريخواه
انتقادات و فني نقايص عليرغم مي‌شود ، پيش‌بيني دارد ،
ساخته‌اند ، وارد سيستم اين بر موشكي دانشمندان كه علمي
.بگيرد نتيجه‌نهايي حصول تا روند اين حركت تداوم به تصميم
به را تصميم‌گيري زمينه ، اين در است ممكن حتي
آغاز ابتداي از كه چرا ;نمايد واگذار بعدي رئيس‌جمهوري
تنها تاكنون كه شده پيش‌بيني مقدماتي آزمايش طرح ، 19 اين
.است گرفته صورت آن آزمايش 3
كارآيي عدم يا كارآيي درباره قطعي نظر اظهار بنابراين
به پاسخ در پنتاگون سخنگوي اظهارات به توجه با سيستم اين
فاقد آنها اينكه بر مبني طرح اين منتقد دانشمندان
به پاسخگويي و هستند سيستم اين درباره محرمانه اطلاعات
.است زود هنوز مي‌باشد ، اطلاعات اين افشاي نيازمند آنها
ملي دفاع سيستم استقرار بر مبني آمريكا تصميم حال هر به
ابعاد در مهمي سياسي و امنيتي پيامدهاي داراي موشكي ،
مباحث خلال در چند هر كه است منطقه‌اي و بين‌المللي
به پايان در اما شد ، اشاره آنها از برخي به فوق مطروحه
:مي‌شود اشاره فهرست‌وار آنها مهمترين از پاره‌اي
از را خود نگراني دنيا كشورهاي تمامي كه همانطور -
به طرح اين مسلما كرده‌اند ، ابراز طرحي چنين استقرار
.است تسليحاتي مسابقه از تازه‌اي دوره به بازگشت مفهوم
تسليحات بر نظارت و كنترل تضعيف سبب سيستم اين استقرار -
.شد خواهد جهاني
شكل جهان مختلف نقاط در جديد سياسي -امنيتي قطبهاي -
.گرفت خواهند
.يافت خواهد افزايش جهان سطح در نظامي هزينه‌هاي -
دو ميان نه اين‌بار سرد جنگ از جديدي دور احتمالا -
.شد خواهد آغاز آمريكا با مختلف قطبهاي ميان بلكه قطب ،
مومن‌زاده رضا
.است موجود روزنامه دفتر در پانوشتها
|
