سال 2000 وراي اوپك ،
:اشاره
در تاسيس زمان از (اوپك) نفت صادركننده كشورهاي سازمان
كرده تجربه را فراواني نشيبهاي و فراز تاكنون سال 1960
نفت ، قيمت شديد كاهش موازات به سال 1366 اواخر از.است
شد تضعيف حدودي تا نيز جهاني بازار در اوپك جايگاه و نقش
اين واعضاي بودند آن مرگ خواستار بدخواهان كه طوري به
بدنبال سال 1377 تابستاني نشست از پس نيز سازمان
سال 1377 اواخر از.مي‌گشتند سازمان اين براي جايگزيني
اعضاي ساير وهمكاري وعربستان ايران تلاش با كه بعد به
بار گرفت ، افزايشي روند جهاني بازارهاي در نفت قيمت اوپك
نفت جهاني بازار در اوپك تاثيرگذار نقش و قدرت ديگر
سرنوشت بر حاكم ياس تنها نه تاثيرگذاري اين.شد آشكار
آن آينده نقش به اميدواري بلكه برد بين از را سازمان اين
چالشهاي كه آينده‌اي.داد افزايش نيز را سوم هزاره در
چند هر تصويري ارائه منظور به.دارد بدنبال را خود خاص
دكتر سخنراني از بخشهايي اوپك ، آينده مسير از كلي
سال وراي اوپك" عنوان تحت اوپك كل دبير لقمان ريلوانو
بين‌المللي دركنفرانس ميلادي جاري سال اوايل كه "2000
.مي‌گذرد شما نظر از شده ، ارائه اسپانيا نفت كلوپ
كشور پنج نمايندگان حضور با نشستي در سپتامبر 1960 در 14
بعنوان ونزوئلا و سعودي عربستان كويت ، عراق ، ايران ،
از آنها هدف.شد تاسيس اوپك سازمان اوليه ، بنيانگذاران
اظهار براي ابزاري آوردن بدست اوپك ، تاسيس براي تلاش
نشان و شدنيشان تمام منابع بر خود مشروع حاكميت ادعاي
از.بود كشورهايشان سرنوشت در نفت صنعت حياتي اهميت دادن
كه طوري به كرده تغيير مختلف جهات از نيز جهان زمان ، آن
جاي رويارويي بين‌الملل روابط زمينه‌هاي از بسياري در
.است داده همكاري به را خود
در كه آنطوري اوپك سازمان اساسي اهداف وجود ، اين با
اين.است معتبر هنوز شده تدوين سازمان اين اساسنامه
نفتي سياستهاي يكسان‌سازي و هماهنگي":از عبارتند اهداف
...نفت بين‌المللي بازارهاي در قيمتها ثبات تضمين ،..اعضا
تضمين منظور به و توليدكننده كشورهاي منافع" رعايت با
كافي ، عرضه ;توليدكننده كشورهاي براي مستمر درآمد
بازده و ;مصرف‌كننده كشورهاي به نفت منظم و اقتصادي
سرمايه‌گذاري نفت صنعت در كه سرمايه‌هايي براي عادلانه
".مي‌شود
رويدادي يك سال 2000 از بعد عصر به عبور نفس اوپك براي
موارد برخي در و) معتقدند ناظران از بسياري كه است
جشن با.پيوست نخواهد وقوع به هرگز (اميدوار مشتاقانه
اوپك كه كنيم ثابت بايد ما سازمان ، تاسيس سالگرد چهلمين
عصر بين پلي عنوان به عمل قدرت داراي قدرتمند نهاد يك
جهانگرايي جديد جهان و "نفتي خواهران هفت" شده فراموش
.است وهمگرايي
به نگرش با كه سازماني تصوير ترسيم براي وجود ، اين با
چند هر نگاهي است ، دوخته چشم آينده هزاره چالشهاي به جلو
آن مدت كوتاه چشم‌انداز وضعيت به گذرا
و واقعي خاطره يك بايد اينجا در اساس همين براست ضروري
به دست مختلف عوامل گذشته ، سال دو طي.كرد بيان را تلخ
شديد بي‌ثباتي دوران رابه انرژي صنعت تا دادند هم دست
سال دو حتي را نفت قيمت اخير بحران كس هيچ.كنند وارد
شديد رشد كه مي‌شد تصور چنين زمان آننكرد پيش‌بيني قبل
نفت افزون روز توليد مصرف براي جهان اقتصادي مستمر و
قيمتي به غيراوپكي توليدكنندگان و اوپك عضو كشورهاي
.بود خواهد كافي ثبات با و عادلانه
ضربه نفت ، بازار سالهاي بدترين از بايكي ما كه اكنون
همان با گفتن سخن گذاشته‌ايم ، سر پشت را آن و خورده
.مي‌رسد نظر به غيرعاقلانه بحران از قبل خوش‌بينانه شرايط
گذشته تجربه‌هاي از گرفتن درس با مي‌توانيم اكنون بلكه
.بگشاييم آينده بر را خويش چشم روشن‌تر ديدي با
عضو كشورهاي كه است اين شده آشكار قبل مدتها از آنچه
پاسخهاي از مجموعه‌اي پذيرش به مجبور به‌تدريج اوپك
آن حفظ و بازار از سهمشان دوباره آوردن بدست براي مختلف
كه شده‌اند استراتژيهايي تدوين به مجبور آنها.شده‌اند
را صادراتي درآمدهاي به آنها وابستگي سطح كامل طور به
به ممكن حد تا را اجتنابناپذير واقعيت اين و كرده تاييد
.كنند تبديل امتياز يك
توليد كاهشهاي به منجر كه ويژه‌اي شرايط از صرف‌نظر
نقش سمت به را سازمان تدريجي تحول اين شد ، پيش‌الذكر
در اوپك نفت وزراي اساس ، اين بر.مي‌دهد سوق كنوني‌اش
قيمت" درباره مي‌شود برگزار دوبار سال هر كه خود نشستهاي
و مي‌كنند توافق و بحث اوپك نفتي سبد براي مطلوب "مرجع
كلي سقف محاسبه به بازار شرايط از تحليلشان طبق سپس
به دستيابي به قادر وجه بهترين به مي‌كنند فكر كه توليد
به سپس توافق مورد توليد سقف.مي‌پردازند هستند آن
در.مي‌شود تقسيم اعضا بين شده توزيع توليد سهميه‌هاي
تا 21 بين 20 مطلوب قيمت كه سال 1990 از هدف اين عمل ،
براي زيادي حد تا "ضمنا و شد تعيين بشكه هر براي دلار
وجود ، اين با.است نكرده تغيير بود ، قبول قابل نفت صنعت
.است شده تعديل مختلف نشستهاي در توليد سهميه‌هاي
افزايش براي جايگزين شيوه يك به‌عنوان اوپك عضو كشورهاي
طريق از مي‌كنند تلاش روزافزون به‌طور درآمدهايشان مجموع
به آنها صدور و سودمندتر محصولات به نفت‌خام تبديل
بشكه هر از بيشتري افزوده ارزش مصرف‌كننده ، اقتصادهاي
نفتي فرآورده‌هاي صادرات.آورند به‌دست خود توليدي نفت
دهه اوايل در ميليون سالانه 5/1 از اوپك عضو كشورهاي
افزايش.است يافته افزايش برابر سه به اكنون 1960
اوپك تاسيس از پس اول سال بيست طي نفت بهاي مدام "تقريبا
استراتژي كه به‌طوري شده روبه‌رو دهه 1980 شديد باكاهش
بازار به غيراوپكي توليدكنندگان فشار به پاسخ در اوپك
جهاني صادرات از اوپك اعضاي سهم.گرفت شكل نفت‌خام
به اكنون سال 1980 در درصد از 22 شده پالايش فرآورده‌هاي
از تعدادي پاي‌بندي ميزان ايناست رسيده درصد حدود 30
نشانه به‌عنوان تاكنون پائين‌دستي جريان به اوپك اعضاي
سال بعداز كه مي‌رود انتظار و بوده مطرح اساسي تغيير يك
.يابد ادامه هم 2000
اتفاق فعلي دهه طي آنچه به نگاهي با خلاصه به‌طور اكنون
سريع پيشرفت.مي‌كنيم روز به را سازمان تصوير افتاده ،
به‌اضافه آسيا ، شرق جهان ، مهم بسيار منطقه يك در اقتصادي
شده گذشته سالهاي طي درصد يا 8 رشد 7 نرخ موجب چين و هند
-انرژي براي تقاضا شديد افزايش وضعيت اين نتيجه كه
به حال اين بااست بوده منطقه اين سراسر در -نفت ازجمله
برخي در پيشرفت اين اخير سال دو اقتصادي بحران دليل
تحت‌تاثير.شد كند ديگر برخي در و شد متوقف كشورها
شوروي جماهير اتحاد بويژه جهان مناطق ساير "آسيا بحران"
بروز نگران‌كننده‌اي علائم جنوبي امريكاي و سابق
سقوط از تاكنون بين‌المللي اقدامات يمن به اما داده‌اند ،
رشد اصلي موتورهاي.است شده پيشگيري مناطق اين اقتصادي
به‌طور تاحدودي توسعه و اقتصادي همكاري سازمان در
دليل به كه هرچند داده‌اند ادامه خود حركت به معماگونه
خود سيلندرهاي تمامي با موتورها اين ژاپن اقتصاد ركود
تجربه جهان نيست قرار كه آوريم به‌خاطر اگر.نكند كار
كنوني مشكلات كه يافت درخواهيم كند ، تكرار را دهه 1930
از پيش كه همان‌طوري وجود ، اين بااست موقتي انحراف يك
به‌دنبال واقعي كوتاه‌مدت مشكلات كنوني وضعيت شد ذكر اين
سازماني براي بويژه نفت عرضه موقتي افزايش موجب كه دارد
.مي‌شود آسياست ، منطقه در گسترده علائق داراي كه
با مرتبط مهم بسيار موضوع يك به نيز اشاره‌اي بايد اكنون
بحث موضوع اين.باشيم داشته آينده درهزاره اوپك درآمدهاي
.است "سبز ماليات" تهديد و زيست محيط
ساير همچون نيز عضواوپك كشورهاي كه نمود خاطرنشان بايد
آن حفظ به نياز و زيست محيط وضعيت نگران مسئول كشورهاي
مرز بدون ابعاد اوپك اعضاي.هستند آينده نسلهاي براي
كامل به‌طور و مي‌كنند تاييد را زيست‌محيطي چالش
حمايت گرفته انجام دراين‌خصوص كه منطقي ازاقدامات
پاك ، سوختهاي شكل در اقدامات اين كه هرچند مي‌كنند
كنترل‌كننده اقدامات نو ، تكنولوژيهاي در سرمايه‌گذاري
اما.گذارد تاثير نيز انرژي صنايع بر غيره و آلودگي
صورت زمينه اين در كه اقدامي هر معتقدند اوپك اعضاي
و باشد هماهنگي و انصاف روحيه مبناي بر بايد مي‌گيرد
به را دخيل طرفهاي تمامي منافع و علائق متفاوت ماهيت
.بشناسد رسميت
يكي مي‌دانند ، زيست‌محيطي مدام بحث ناظران كه همان‌طوري
هنوز كه نظريه‌اي) زمين شدن گرم نظريه مدافعان مدعيات از
موضوع ايناست فسيلي سوختهاي سوزاندن كاهش (پابرجاست
انساني تغيير خطر با مبارزه براي اقدامي به‌عنوان
مي‌شود گفته كه خاص گازهاي انتشار كاهش ازطريق آبوهوا
.شد مطرح مي‌كند ، كمك "گلخانه‌اي تاثيرات" گسترش به
بحث سوي دو در علمي نظريه مدعيات و بحثها از صرف‌نظر
"قبلا امر اين كه معتقدند نفت صادركنندگان زيست ، محيط
بر كنوني بالاي وعوارض مالياتها استمرار براي روشني مسير
پرداخت نهايي مصرف‌كننده توسط كه آن فرآورده‌هاي و نفت
برخي در عوارض و مالياتها اين.است كرده ارائه مي‌شود ،
اعضاي.است يافته افزايش درصد به 80 اروپايي كشورهاي از
افزايش براي زيادي حد تا مسئله اين كه معتقدند اوپك
خالصانه نگراني از بهره‌گيري با دولت اضافي درآمدهاي
اين‌كه مورد در.است گرفته صورت زيست محيط مورد در مردم
شرايط بهبود براي عوارض و مالياتها اين از حاصل درآمدهاي
چنداني شواهد شده هزينه انرژي انتقال همچون محيطي زيست
.ندارد وجود
مصرف‌كننده كشورهاي دارايي وزارتخانه‌هاي كه زماني از
توليدكنندگان به نسبت نفت بشكه هر از بيشتري درآمد نفت
.است گذشته زيادي مدت مي‌آوردند به‌دست غيراوپكي و اوپكي
سازمان كنوانسيون عضو كشورهاي نشست در كه اين به توجه با
پروتكلي ژاپن كيوتوي در آبوهوا تغيير درباره متحد ملل
و گلخانه‌اي گازهاي انتشار مجاز سطح تعيين درباره
ما نظري لحاظ از شد ، تصويب آن رعايت براي لازم اقدامات
زيست‌محيطي ماليات گسترده‌تر موج يك آستانه در اكنون
چهارمين بحثهاي بويژه و اخير تحولات اما.داريم قرار
در بوئنوس‌آيرس در يادشده كنوانسيون عضو كشورهاي نشست
بين چنداني واقعي توافق كه داد نشان سال 1998 نوامبر ماه
آينده مذاكرات برنامه درباره مصرف‌كننده كشورهاي
شود برداشته بايد كه عملي گام‌هاي همچنين و دراين‌خصوص
زمينه اين در زيادي نظر اختلاف امريكا در.ندارد وجود
توافقات امضاي آماده امريكا دولت كه درحالي.دارد وجود
.مي‌كند خودداري آن تصويب از كنگره در مقننه قوه است
زيست ، محيط از حفاظت درخصوص روشن موضع برغم اوپك ،
.دارد كيوتو پروتكل اجراي زمينه در را خود خاص مشكلات
مصرف كاهش به تهديد كه ديگري طرح هر از بيش پروتكل اين
اوپك اعضاي بر همه از بيشتر كرده ، فسيلي سوختهاي
وارد زيان فسيلي سوخت صادركننده كشورهاي گروه به‌عنوان
درآمدي زيانهاي جبران منظور به اوپك بنابراين.مي‌كند
چارچوب در آنچه با مطابق اصولي موضع امر ، اين از ناشي
پروتكل و هوا و آب تغيير كنوانسيون در متحد ملل سازمان
.است كرده اتخاذ شده ، تصريح آن بر كيوتو
آبوهوا تغيير كنوانسيون عضو كشورهاي كنفرانس چهارمين در
چين به‌اضافه گروه 77 كشورهاي با اوپك بوئنوس‌آيرس ، در
توسعه درحال كشورهاي حقوق شناختن به‌رسميت بر تاكيد براي
و كيوتو پروتكل صريح اشارات برغم نمونه براي.شد همراه
كشورها بر وارده زيان جبران بر آبوهوا تغيير كنوانسيون
ناظران از بسياري كنوانسيونها ، اين مقررات محل از
اين با.است رفته ازبين خسارت جبران مسئله كه معتقدند
اين در كشورها ، ساير و امريكا فشارهاي وجود با و حال
برنامه يك ارائه براي تماس گروه يك تاسيس با كنفرانس
.شد موافقت كاري
بر وارده زيانهاي جبراني ، سازوكارهاي برخي وجود بدون
در فسيلي سوختهاي بر ماليات افزايش محل از اوپك اعضاي
زيانها اين.خواهدبود زياد بسيار مصرف‌كننده كشورهاي
به‌تدريج يا و شود اعمال يكجا مالياتها كه اين به بسته
تا و دلار ميليارد تا 3/23 سالانه‌بين 4/17 سال 2010 تا
.بود خواهد دلار ميليارد و 1/29 بين 2/26 سالانه سال 2020
غربي كشورهاي در كربن بر ماليات وضع اگرچه حال اين با
صادركننده كشورهاي درآمد ميزان بر سال 2010 تا است ممكن
برهه در بويژه و آن از پس اما گذارد بجا منفي تاثير نفت
همكاري سازمان عضو كشورهاي تقاضاي كاهش تا 2020 2010
مناطق ساير تقاضاي افزايش با نفت براي توسعه و اقتصادي
.خواهدشد جبران جهان
اوپك اعضاي براي كربن ماليات از ناشي تقاضا واقعي كاهش
سال تا و بشكه ميليون تا 8 بين 7 روزانه سال 2010 تا
همين بر.خواهدبود بشكه ميليون تا 17 بين 11 روزانه 2020
سنگيني وظيفه سال 2000 بعداز اوپك مي‌رسد به‌نظر اساس
تلاشهاي ازطريق بويژه وضعيت اين منفي آثار كاهش براي
در كه توليدكنندگان ساير با همكاري نيز و اعضا جداگانه
.دارد برعهده هستند ، مشترك منافع داراي اين‌خصوص
صباغيان علي :ترجمه
|
