جهاني فرهنگ و اسلامي انقلاب
اسلامي ، شكوهمند انقلاب پيروزي سالگرد بيستمين مناسبت به
(2) ثقفي محمد سيد دكتر الاسلام حجت با گو و گفت در
و كرده دنبال را مهم شاخص سه ايران انقلاب من ، نظر به*
و استقلال ;شاخص سه اين از يكي.است داده عينيت آن به
و مديران اينكه و است زمامداران و حكومت بودن غيروابسته
قدرت جهاني مراكز و خارج به وابستگي ما سياسي كارگزاران
ندارند
ثقفي سيدمحمد استاد با گفتگو بخش نخستين در :جستارگشايي
بستر فراهم‌آمدن و اسلامي انقلاب فرهنگي جنبه‌هاي به
به نويني نگرش جمله از فرهنگي تحولات براي شايسته‌اي
رويكرد آغاز و اجتماعي فلسفي ، انديشگي ، پرسمانهاي
اين بخش دومين در.رفت غرباشاره شناخت به تازه‌اي
تحولات ديگر به مي‌شود ، ارجمند خوانندگان تقديم كه گفتگو
فرهنگي دستاوردهاي و اسلامي انقلاب پديد نو فرهنگي
بوسيله كه تمدنها گفتگوي باب گشايش و آن جهانگرايانه
خواهد اشاره گرديد ، مطرح جمهوري محترم رئيس خاتمي ، آقاي
.رفت
معارف گروه
و روشنفكر متفكران از برخي مسلمان ، روحانيون بر علاوه
شناختي و بودند غرب تحصيلكرده كه نيز مسلمان دانشگاهي
را فكري تحول اين از ديگر وجوهي داشتند ، غرب از اول دست
متفكران اين از يكي بازرگان مهندس مرحوم.بودند عهده‌دار
وي.داشت تكيه غرب فرهنگ مثبت وجوه بعضي بر و بود
سامانيابي و كار فرهنگ و نظم غربي ، علوم فهم و يادگيري
را كنند زندگي بهتر بتوانند انسانها كه به‌نحوي اجتماعي
اسلامي فرهنگ بستر در را اينها همه و مي‌كرد توصيه
قرار توجه مورد اخلاقيات و ايمان و تمدن منشا به‌عنوان
جنبه و استعمار مسئله هيچ‌گاه وي اين‌همه با.مي‌داد
همچنانكه نمي‌كرد ، دور نظر از نيز را غربي تمدن انحطاطي
آن با و نداشت سازشي نيز غرب به وابسته استبداد با
به نيز شريعتي دكتر بازرگان ، بر علاوه.مي‌كرد مبارزه
آن مثبت دستاوردهاي و علوم از را غرب استعمار ترتيب همين
سنن بر شورانگيز تكيه‌اي حال درعين و مي‌كرد تفكيك
.داشت خويشتن به بازگشت و خودي فرهنگ مجدد احياي و اسلامي
و روحاني از اعم متفكران ، اين همه براي مهم مسئله
از مسلمان ملتهاي رهايي براي راهي يافتن دانشگاهي ،
شرايط و امكانات آوردن به‌دست و انحطاط و عقبماندگي
چرا.بود حاضر عصر با متناسب اقتصادي و اجتماعي و فرهنگي
بوده ، واپس‌ماندگي و تيرگي نماد و مظهر زماني كه غرب بايد
و شكوفايي با و برد سر به قدرت و آسايش در اينك
و علوم صاحب و برتر تمدن به‌عنوان فرهنگي و فكر درخشندگي
مظهر كه اسلام دين و اسلامي ملل اما شود ، شمرده فنون
بر انحطاط مهر اين‌گونه بوده ، تمدن و فرهنگ و عقلانيت
غرب مي‌بايد پرسش اين به پاسخ براي باشد؟ داشته پيشاني
معاصر وضعيت و اسلام و خودي فرهنگ همچنانكه شناخت ، را
.شود شناخته بايد نيز مسلمانان
يك اسلامي ، رهبران و متفكران براي غرب كه مي‌بينيم لذا
آن از نمي‌توان كه واقعيتي.بود محرز و مسلم واقعيت
.سازيم روشن آن با را خود نسبت و وضعيت مي‌بايد و گريخت
است گذشته اسلامي انقلاب از كه سال از 20 پس امروز حتي
هم باز خاتمي ، آقاي تفكر در مسئله همين كه مي‌بينيم نيز
تجلي واقعيت يك و ضرورت يك به‌عنوان مسئله اين به
موضع و وضعيت تمدن اين با گفتگو با مي‌بايد و مي‌يابد
.كنيم روشن را خود
اعتلاي انديشه ، رشد پيشرفت ، رموز روزي بالاخره بايد ما
بدان و دريابيم را تمدن مدارج به رسيدن و فرهنگ
اين در مغربزمين تجربيات از بسياري بي‌ترديد.دست‌يابيم
بشري تجربه اينها زيرا مي‌كند ، استمداد ما به عرصه‌ها
واقعيت از كه كسي.است معاصر درجهان موجود واقعيتي و است
بي‌ترديد.مي‌برد به‌سر وهم و خيال در او بپوشد ، چشم
مقام.دارند توجه امر اين به اسلامي انقلاب كنوني رهبران
دور و غرب شناخت خاتمي آقاي به‌ويژه و هاشمي آقاي رهبري ،
درعمل "مرتبا را آن برابر در خيال‌پردازي و اوهام از شدن
در توسعه تفكر كه باشيد داشته توجه.مي‌كنند مطرح سخن يا
در جدي تحولات موجب جنگ از پس سالهاي طي كه هاشمي دولت
كارگزاران ظهور موجب سياسي قشربندي به‌لحاظ و شد كشور
نيازهاي با متناسب كشور دگرگونسازي همين در ريشه گرديد ،
صحنه در اكنون كه كارگزاران مثل گروهي.بود امروز جهان
متخصصاني آنها.انديشه‌هاست همين محصول دارند حضور كشور
با و غرب در هم ديدگاههايشان و تحصيلات عمده كه بودند
امكانات اين كرده‌اند سعي و بوده علمي تجربه‌هاي به توجه
تحولي و كنند منتقل كشور به عملي تجربه‌هاي به‌عنوان را
تجدد و بهبود و كشور بازسازي بر تاكيد.بياورند به‌وجود
اعتقادات و اسلامي ضرورتهاي بر تكيه با مديريتها ، در
بپذيريم بايد ما بههرحالاست بوده مفيد مجموع در ديني
داشته پرقدرت و خلاق مديريت مي‌بايد پيشرفت براي كه
و شده محاسبه برنامه‌هاي و روشها و فنون براساس و باشيم
گذشته در و واقعيت بر بستن چشم.كنيم عمل شده تجربه
كرد؟ خواهد حل ما از مشكلي چه كردن زندگي
اين بدانيم بايد دهيم ، فريب را خود آنكه بدون ما
.هستيم آن شناخت و درك از ناگزير ما و دارد وجود واقعيتها
و شخصيت داراي خودش براي هم شرق معتقديم اينكه درعين
.بدهيم دست از را شخصيت اين نبايد و است ويژه هويتي
و فرهنگ و علوم مثبت وجوه كه انديشه اين "اتفاقا
و شخصيت همين در ريشه كرد ، اكتساب بايد را غرب تكنولوژي
در "حقيقتا.دارد آن احياي و حفظ براي نگراني و هويت
و گرديد مطرح مسئله اين ايران اسلامي انقلاب
.بودند مسئله اين مطرح‌كننده بزرگترين نيز (ره)امام‌خميني
طرح هجومي به‌صورت را تشخص اين يارانشان و ايشان البته
كه تمدن يك هجوم برابر در كه بودند معتقد و كردند
به‌صورت بايد مي‌نهد ، تاثير ما زندگي در و است قدرتمند
دنياي دنيا ، .كرد مطرح را خودي ارزشهاي و كرد عمل هجومي
كنيم عرضه را خود انديشه بايد !تقاضا و عرضه و است بازار
پوشش فكر حتي كه مي‌بينيم ما.دهيم نشان به‌دنيا و
بود ، مطرح انقلاب و ايران در كه هم خانمها براي اسلامي
مجبور غرب تمدن مراكز و فرانسه در حتي.شد مطرح بالاخره
مخالفت عليرغم ولي نه ، چادر صورت به حالا بپذيرند ، شدند
ولي -زيبا رنگهاي به لباسهايي با خانمها فرانسه ، دولت
اصالتهاي و ديني هويت از و كردند حركت -اسلامي موازين
.كردند دفاع خود فرهنگي
مطرح خاتمي آقاي كه تمدنها گوي و گفت مي‌رسد نظر به
و -غرب و ايران رابطه به خاصي وضعيت و كيفيت كرده‌اند ،
اين به شايد.ببخشد -غرب و اسلام جهان:آن از فراتر حتي
واقعي اسلام شناساندن براي تازه بشوددريچه‌اي ترتيب
.بازگردد
آقاي تمدنهاي گفت‌وگوي نظريه.است درست "كاملا بله ،
ويژه‌اي اعتبار از تمدنها ، برخورد و جنگ برابر در خاتمي ،
آقاي كه مي‌دهد نشان تنهايي به امر همين.شد برخوردار
جهان مسائل از عميقي شناخت و است بصيرت صاحب فردي خاتمي
حرفهاي و دارد حرف امروز جهان براي خاتمي.دارد معاصر
كه نيز مبحث اين جالب نكته.دارد هم جالبي و توجه قابل
عنوان به سال 2001 اعلام بود ، ايشان نظريه عيني تبلور
متفكران و سياسي رهبران توجه مورد تمدنها گفت‌وگوي سال
كه شد مشخص حدودي تا ترتيب اين به.گرفت قرار جهان
دستاوردهاي مي‌تواند و است توليد مرحله در اسلامي انقلاب
.كند عرضه را خود جهانشمول و جهاني
فرهنگي و فكري شرايط مجموع من اينكه با و حال اين با
جلو به رو و مثبت را اسلامي انقلاب از پس آمده پديد
:بگويم بهتر يا -ابهامات و خدشه‌ها برخي ولي مي‌بينم ،
خشن و عجولانه حركتهاي قالب در كه -ابهام‌آفريني‌ها
نزد در حركتها اين.است مثبت وجه آن مانع مي‌شود ، متجلي
آن با اولي طريق به هم اسلام و است محكوم سليمي عقل هر
را آن "صراحتا "اخيرا هم مقام‌رهبري و ندارد سازگاري
واقعيت يك عنوان به هم اينها اماكردند محكوم
و جاهلانه و نشده حساب حركتهايي.دارد وجود نگران‌كننده
كه را اسلامي انقلاب زيباي چهره و مثبت وجه آن متعصبانه ،
بايد ماميكند مخدوش و ملكوك كند ، عرضه بايد ايران
از نشان بايد ما رفتار.باشيم فرهنگ و انديشه طلايه‌دار
و است انديشه ما راهنماي.باشد داشته ما ديانت و فرهنگ
تشنج‌آفرين و خشن برخوردهاي آنكه حال فرهنگ ، ما سرمايه
ما جامعه كل و كرده عمل حركت اين عكس جهت در "دقيقا
.شد خواهد متضرر
با ما فرهنگي ديالوگ بهبود و تعميق براي راه‌حلهايي چه
در و كجاست ما محدوديتهاي دارد؟ وجود غيراسلامي جهان
از را بهره‌ها بيشترين توانست خواهيم چگونه امروز دنياي
ببريم؟ فرهنگي روابط
مسائل برخي شاهد نزديك از و زيسته‌ام غرب در مدتي من
.رسانه‌هاست دنياي كنوني دنياي من ، نظر به.بوده‌ام
و عمل هر اقتصادي و سياسي قدرت مراكز جهان ، در امروزه
اين.مي‌برند پيش رسانه‌ها بر تكيه با را خود برنامه
عمده‌ترين اينكه نيز و بپذيريم بايد هم ما را واقعيت
كه زماني تا.صهيونيستهاست دست در جهان كنوني رسانه‌هاي
خودنمايي جهان سطح در كنوني صورت به ارتباطات و تبليغات
ما مي‌گذارد ، تاثير مردمان زندگي و انديشه بر و مي‌كند
را خود ضعفهاي بايد و هستيم مسئله اين به توجه از ناگزير
نظر از "فعلا ما پس.سازيم برطرف و بازبيني امكان حد تا
اسلام جهان كل "اساسا.هستيم منطقه‌اي و محدود تبليغي
خود شايسته و بايسته جايگاه بين‌المللي سطح در نتوانسته
داشته را خود اصلي جايگاه تبليغي نظر از و باشد داشته را
جايگاه فرهنگي و فكري نظر از كه ايران ويژه به.باشد
گسترش و توليد مهم استوانه‌هاي از يكي و دارد درخشاني
مي‌توان مسئله ، همين به توجه با.مي‌شود محسوب فرهنگ
و دارند عملي‌اي و رفتاري شيوه چه رسانه‌ها اين كه فهميد
سطح در آساني به را جاهلانه حركت يك كنوني شرايط در
عمده.مي‌دهند جلوه معكوس صورت به چگونه بين‌المللي
به و -اسلام جهان در منفي حركت هر صهيونيستي ، رسانه‌هاي
و مي‌كنند عرضه فراوان بزرگنمايي با را -ايران در ويژه
مطرح يكسويه تحليلهاي افزودن با و مخدوش صورت به
رژيم امريكا ، در كه مي‌دانيم مثال ، براي.مي‌سازند
عظيم زرادخانه‌هاي غربي ، كشورهاي از بسياري و صهيونيستي
دارند ، هسته‌اي كلاهك هزارها و صدها و دارد وجود اتمي
فقط.مي‌گيرد صورت كمتر آنها عليه رسانه‌اي تبليغ ولي
با مقابله به صلح طرفدار طبقات و روشنفكران از بخشهايي
همين اماميپردازند گردهماييها و ميتينگها در آن
يك است ، رآكتور چند صاحب كه پاكستان مقابل در رسانه‌ها
خوراك "عمدتا كه مي‌برند كار به را تبليغاتي تعبير
اتمي قدرت دربارهآنهاست استفاده مورد و صهيونيستها
."Islamic Bomb" يا "اسلامي بمب" مي‌گويند پاكستان ،
شيراز ، فاضل روحانيون از يكي به جمالزاده مرحوم زماني
كه بود گفته مضمون اين به سخني ژنو در محلاتي ، آقاي حضرت
به من قول از رفتيد ، (ره)امام‌خميني ملاقات به شما اگر
اما كرده‌ايد ، ايجاد عظيم بس تحولي شما:كه بگوييد ايشان
بخصوص و جهان همه مردم را تحول اين عمق اينكه براي
آنها خود شيوه به مي‌بايد كنند ، درك بتوانند غربيها
روزنامه‌هاي از برخي پول ، با بشود ، اگر حتي و كرد تبليغ
رسانيد هم به نفوذي يا بگيريد اختيار در را موجه و مقبول
كار به اصيل و عظيم فكر اين تبليغ راه در آنها قلم تا
.افتد
از دقيقي شناخت براساس را سخن اين جمالزاده من ، گمان به
در كه است اين واقعيت و بوده زده غرب در تبليغات وضعيت
و روابط چنين سرمايه‌داري جهان رسانه‌هاي و بازار دنياي
.دارد وجود قواعدي
انقلاب فرهنگي توليدات و ارزشها عرضه بحث كه حالا
را انقلاب جهاني ارزشهاي شما شد ، مطرح ايران و اسلامي
مي‌كنيد؟ ملاحظه مسائلي و مواقف چه در "عمدتا
نيز ما شرايط و ازنظام خوشي دل چندان كه كسي زماني ،
گفت‌وگو هستم روحاني يك اينكه سائقه به من با نداشت
غايت آيا كه داشت مطلب اين روي تكيه‌اي جمله از و مي‌كرد
همچنين بود؟ محدوديتها و حجاب همين شما اهداف و انقلاب
آنها طرح با و داشت اشاره تعصبها برخي و خشونتها بعضي به
زيسته غرب در مدتها كه فرد اين.مي‌كرد انتقاد انقلاب به
نتايجي چنين به رسانه‌ها همان ديدگاههاي براساس بود
كنم ، رد را او نظرات مستقيم بطور بي‌آنكه من ، .بود رسيده
.بفهمانم وي به را تحليلي چنين بودن يكسويه كردم سعي
را مهم شاخص سه ايران انقلاب من ، نظر به كلي بطور اما
;شاخص سه اين از يكي.است داده عينيت آن به و كرده دنبال
اينكه و است زمامداران و حكومت بودن غيروابسته و استقلال
مراكز و خارج به وابستگي ما سياسي كارگزاران و مديران
با و نيست ترديدي هيچ مسئله اين در.ندارند قدرت جهاني
اندكي دستاورد اين ايران ، اخير يكصدساله اوضاع به توجه
رهبران و مديران انقلاب ، از پس سالهاي طول در.نيست
محدوديتها ، و مسائل و مشكلات و كم‌تجربگي عليرغم ايران
.داده‌اند نشان را خود نظر و راي استقلال همواره
دارد ادامه
|
