هویت شهری
-
فیلم | ماجرای جالب یک سرود خاطرهانگیز | خجسته باد این پیروزی!
«باید یک سرود میساختیم. سرودی که قرار بود بزرگترین پیروزی روزهای دفاع مقدس را روایت کند؛ اما نمیدانستیم کدام پیروزی و کی و کجا قرار است این سرود پخش شود.» این جملات بخشی از خاطرات مرحوم احمد راغب نوازنده و آهنگساز درباره ماندگارترین سرود ایران است.
-
دهمین جلسه «مدرسه بهاره» همشهری؛ امشب ساعت ۲۰ | مرور تاریخچه خوشنویسی و کتابت در پایتخت
مرکز تهرانپژوهی همشهری «مدرسه بهاره» با عنوان «تاریخ هنر، مکتب تهران» را برای علاقهمندان به هنر با حضور اساتید مطرح این حوزه با موضوعات معماری، تئاتر، سینما، فرش، موسیقی، عکاسی، نقاشی، خوشنویسی، گرافیک و مجسمهسازی برگزار میکند که نهمین و آخرین جلسه آن امشب ساعت ۲۰ به صورت برخط تشکیل میشود.
-
نازیآبادیها و رونق صنعت چیتسازی در تهران | وقتی کارگران کارخانه چیتسازی اعتصاب کردند
۲۴ دی سال ۱۳۱۹ هجری شمسی، روزنامه کوشش خبر مهمی با این مضمون چاپ کرد: «در نظر است کارخانه چیتسازی معظمی در زمینهای اطراف تهران میان ایستگاه راهآهن و سیلوی تهران تأسیس شود. این کارخانه از هر جهت کامل خواهد بود و دارای قسمتهای نخبافی، ریسمانریسی و چیتسازی الوان و غیره است.»
-
اولین آپارتماننشینهای تهران | این شهرکها بیش از ۷۰سال قدمت دارند
ساختمانهای چهارصد دستگاه و هزار دستگاه یادگاری ارزشمند از گذشته محله نازیآباد است که رد پای مهندسان آلمانی در ساخت آنها دیده میشود. در ادامه به ویژگیهای متفاوت این ساختمانها که روزگاری نخستین آپارتمانهای تهران با سبک مدرن بودند پرداختهایم.
-
نهمین جلسه «مدرسه بهاره» همشهری؛ امشب ساعت ۲۰ | مرور تاریخچه مجسمهسازی در پایتخت
مرکز تهرانپژوهی همشهری «مدرسه بهاره» با عنوان «تاریخ هنر، مکتب تهران» را برای علاقهمندان به هنر با حضور اساتید مطرح این حوزه با موضوعات معماری، تئاتر، سینما، فرش، موسیقی، عکاسی، نقاشی، خوشنویسی، گرافیک و مجسمهسازی برگزار میکند که نهمین جلسه آن امشب ساعت ۲۰ به صورت برخط تشکیل میشود.
-
رژه آلمانیها در نازیآباد | مهندسان آلمانی در نازیآباد چه میکردند؟
تاریخچه محله نازی آباد با آلمانیها گره خورده است.اگرچه به گواه منابع مکتوب، نام محله نازی آباد ارتباطی به حضور آلمانیها یا نازیها در این محله ندارد، اما روزگاری مهندسان آلمانی در توسعه این محله نقش اساسی داشتند.
-
بچههای «ترون» چگونه حرف میزدند؟ | مرتضی احمدی، کاتب فرهنگ محاورهای تهران
بیشتر فعالیتهای مکتوب مرتضی احمدی درباره تهران مربوط به سالهای پایانی عمر او است. فرهنگعامه بخش مهمی از ادبیات ما را تشکیل می دهد و مرحوم احمدی برای نخستین بار فرهنگ محاورهای شهر تهران را مکتوب کرد؛ فرهنگی که بازگوکننده ادبیات مردم کوچه و بازار تهران بود.
-
چرخ تولید در نازیآباد میچرخید
گامهای نخست توسعه محله نازیآباد و تبدیل شدن آن به محلهای پرجمعیت در جنوب پایتخت با ساخت چند کارخانه و مرکز صنعتی مهم در این محدوده برداشته شد. در ساخت شماری از این کارخانهها نیز ردپای مهندسان آلمانی دیده میشود. در ادامه به معروفترین کارخانههای نازیآباد پرداختهایم.
-
دیرینه سکونت در محله نازیآباد | قرعهکشی زمینهای نازیآباد
روزگاری که هنوز کمربند تهران مثل امروز بزرگ نشده بود و تهران در پنج محله خلاصه میشد به اراضی حد فاصل تهران و ری بلوک غار میگفتند که چهل پارچه آبادی بود. بلوک غار هم به دو بخش غربی و شرقی تقسیم میشد که نازیآباد امروزی در واقع بخشی از اراضی بلوک غار همان روزگاران محسوب میشود.
-
ناصر تکمیل همایون و ماجرای کتابشناسی تهران | کارنامه پربار نویسنده عاشق
ناصر تکمیلهمایون را باید از تاریخنگاران پرکاری دانست که درباره تهران کتابهای متعددی نوشتهاند؛ مردی که بسیار خوشقلم بود و به تاریخ تهران بهخصوص تاریخ دوران قاجار علاقه خاص داشت.
-
با من به تهران بیایید | نامآشنای کوچهپسکوچههای پایتخت
تهران و هویت تاریخیاش را باید با فردی مرور کرد که کوچه پسکوچههای طهران قدیم را زیر پا گذاشته و با نشستن پای نقلهای جعفر شهری و محضر پدر و مطالعه آثار فاخر تهرانشناسان گذشته و حال، از واو به واو آن خبر دارد.
-
فیلم | نازیآباد سرگردان بین شاه عباس و هیتلر
میگویند عمر محله نازیآباد به دوران قاجار میرسد و به یکی از زنان دربار منتسب است، اما نازیآباد قدمتی بیشتر دارد.
-
این خاندان برای شهر ما چه نقشههایی کشیدند؟ | نخستین نقشه گردشگری ایرانی
طراحی نقشههای جغرافیایی ایران و تهران با نام خاندان سحاب گره خورده است. خاندانی برای حفظ آبروی پایتخت نخستین نقشه گردشگری تهران را ترسیم کردند. ماجرای تهیه این نقش حکایت جالب و خواندنی دارد.
-
پزشکزادهای که طهران را تشریح کرد
سعید نفیسی، نویسنده، روزنامهنگار، مترجم و محقق پرکار و عشق کتابی بود که شغل ابا و اجدادیاش پزشکی بود. اما او بر خلاف پدرانش شغل روزنامهنگاری و پژوهشگری را انتخاب کرد. خواندن ماجرای این تهران پژوه و خدماتش به تهران خالی از لطف نیست.
-
هزار و هفتاد نفر برای دویست محله
با مشارکت بیش از ۷۰ محقق، عکاس، نویسنده و... مجموعه کتابهایی جامع و خواندنی درباره هویت محلههای تهران تولید کرده است. «محله ما» عنوان کتابی است که هر آنچه درباره تاریخ یک محله باید بدانید در آن یافت میشود. در ادامه با «علیرضا زمانی» تهرانپژوه درباره کتابهای محله ما گفتوگو کردیم.
-
گذشته و حال تهران با کریمان | پیشاهنگ پژوهشهای علمی در گستره بکر پایتخت
وقتی از تهران و نخستین پژوهشهای میدانی علمی برای ثبت هویت تهران یاد میکنیم، بیشک دکتر حسین کریمان از نخستین نامهایی است که پدیدار میشود. خواندن قصه زندگی این پژوهشگر و خدماتش به ثبت هویت تهران خالی از لطف نیست.
-
ثبت اسناد تاریخ اجتماعی به دست نوه مظفرالدینشاه
انگیزه اولیه منصوره اتحادیه برای تحقیق و پژوهش و نوشتن رمانها و کتابهای تاریخی در حوزه تهران دسترسی به آرشیو اسناد تاریخی خانواده مادری و همسر بوده است. ماجرای پژوهشها و کتابهایی که درباره تاریخ اجتماعی تهران نوشته است خواندنی است.
-
یادگار عبرتآموز از نبرد دوم جهانی در دولاب
آتش جنگ جهانی دوم تر و خشک را با هم سوزاند. شعلههای آتش مستقیم و غیرمستقیم جنگ جهانگیر حتی به کشورهای بیطرفی مانند ایران و لهستان هم کشیده شد. بسیاری از اسرای لهستانی به تهران فرستاده شدند بعد از مرگشان در گورستانی دور افتاده در حوالی دولاب، خاکسپاری شدند. ماجرای این گورستان خواندنی است.
-
چرا دولاب دارالمومنین تهران است؟ | فرح، اینجا چادر سر کرد
دولاب را دارالمؤمنین تهران مینامند. این عنوان از همان زمان که دروازههای تهران را بنا نهادند با مزین کردن نام الله بر منارههای دروازه دولاب تا امروز که بر روی تابلویی به مسافران و رهگذران به این محله بهعنوان محله مؤمنان خوشآمد میگوید برازنده این محله بوده و خواهد بود.
-
تاریخسازان خفته در محله هزار ساله
گورستان دولاب یکی از بزرگترین گورستانهای ارامنه تهران است. گورستانی که سال ۱۲۳۳ شمسی (۱۸۵۵ میلادی) در همسایگی دارالخلافه راهاندازی شد و بهتدریج با دفن سایر درگذشتگان اقلیتهای دینی تبدیل به یکی از گورستانهای بزرگ ارامنه و اقلیتهای دینی تهران شد. در این گزارش نگاهی به شکل گیری گورستان داریم.
-
گمنامترین تهرانشناس با جامعترین کتاب
محسن معتمدی تهرانپژوه ناشناختهای است؛ حتی اگر نام او را در گوگل جستوجو کنیم، رد و نشانی از او نمییابیم و تهران پژوهان معاصر از او، برخلاف سندها و تالیفات فاخرش، به عنوان گمنامترین تهرانپژوه یاد میکنند.
-
بازشناسی شمایل یک شاهد عینی | انوار گنجینه تهران
مرحوم عبدالله انوار را به گنجینهای برای تاریخ و فرهنگ ایران و تهران تشبیه میکنند؛ پژوهشگر، کتابشناس و نسخهپردازی که عمر خود را وقف تحقیق، پژوهش و شرح و ترجمه آثار مختلف کرد و با کار ماندگارش در حوزه ثبت و حفظ نسخ خطی، دین خود را به فرهنگ و ادب میهن ادا کرد.
-
بیماران این بیمارستان کاغذی هستند!
هیچ با خود اندیشیدهاید که وقتی یک اثر تاریخی را در موزهها میبینیم و از تماشای آن لذت می بریم چه تلاش و اقداماتی برای حفظ و نگهداری آن صورت میگیرد؟ برنامه تور گردشگری «بازدید از نادیدههای موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک» با هدف معرفی این تلاشها و اقدامات برگزار شد.
-
دنیای نوستالژیک و قیمتی تمبرهای موزه ملک | از تمبرهای سورشارژ تا تمبرهای خطاکار!
شاید چسباندن تمبر روی بستههای پستی، برای بسیاری عجیب به نظر برسد؛ چرا که با پیشرفت علم و تکنولوژی و ارسال الکترونیک پیامها و مکتوبات کاربرد تمبرها در حال فراموشی است. سفر به دنیای نوستالژیک تمبرهای موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک ما را به روزگار بروبیای تمبرها و نقشهای سحرانگیز آن میبرد.
-
ناصر نجمی، فرزند سنگلج | تصویرساز چیرهدست روزگار سپریشده
ناصر نجمی، تهرانشناس معاصر، در محله سنگلج تهران به دنیا آمد. رشته دانشگاهی او، تاریخ و جغرافیا بود، اما مرحوم نجمی به واسطه تعلقخاطر و عرق بسیار به تهران از میان دهها جلد کتابی که از خود به یادگار گذاشته است.
-
هفتمین جلسه «مدرسه بهاره» همشهری؛ امشب ساعت ۲۰ | هنر نقاشی و نقاشان شهیر
«مدرسه بهاره» همشهری امشب ساعت ۲۰ با موضوع «هنر نقاشی و نقاشان شهیر» به شکل برخط برگزار میشود.
-
تقدیم به آنهایی که به من بد کردند! | جعفر شهری، راوی بینظیر زندگی مردم تهران
جعفر شهری نویسنده و پژوهشگر تاریخ را باید راوی بی نظیر زندگی اجتماعی مردم تهران دانست. او سال ۱۲۹۳ در شب تاجگذاری احمدشاه قاجار در یکی از قدیمیترین محلههای تهران، عودلاجان، به دنیا آمد.
-
سفر به سرزمین ممنوعه کتابخانه و موزه ملی ملک
هیچ با خود اندیشیدهاید که وقتی یک اثر تاریخی را در موزهها میبینیم و از تماشای آن لذت می بریم چه تلاش و اقداماتی برای حفظ و نگهداری آن صورت میگیرد؟ برنامه تور گردشگری «بازدید از نادیدههای موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک» با هدف معرفی این تلاشها و اقدامات برگزار شد.
-
از ملاقات با امینالضربها تا پرسه در دارالخلافه همراه با داریوش شهبازی
۴ دهه از عمر هفتاد و یک سالهاش را صرف پژوهش درباره تاریخ تهران کرده است. داریوش شهبازی، فعالیت خود در حوزه تاریخ تهران را از سالهای نخست دهه ۶۰ آغاز کرد و با نگارش کتابهایی چون روایتی از تاریخ تهران، از الهیه تا دروازه غار، تهراننامه و... پژوهشهای فراوانی در باره تاریخ تهران انجام داده است.
-
ششمین جلسه «مدرسه بهاره» همشهری؛ امشب ساعت ۲۰ | گرافیک و طراحی در مکتب تهران
مرکز تهرانپژوهی همشهری «مدرسه بهاره» با عنوان «تاریخ هنر، مکتب تهران» را برای علاقهمندان به هنر با حضور اساتید مطرح این حوزه با موضوعات معماری، تئاتر، سینما، فرش، موسیقی، عکاسی، نقاشی، خوشنویسی، گرافیک، مد و لباس و مجسمهسازی برگزار میکند که ششمین جلسه آن امشب ساعت ۲۰ به صورت برخط تشکیل میشود.