-
حکایت درختچه عجیبی که در تهران قدیم کاشته میشد | «سگکشی» با برگهای خرزهره
تهران در روزگار قدیم مملو از درختان چناری بود که برای مردم کوچه و بازار حکم جانپناه را داشت. به همین دلیل، تهران را چنارستان، یعنی شهر چنارها مینامیدند اما پایتخت از همان سالها تنوع گیاهی قابل اعتنا و درختان ناشناختهای داشته که با گذشت سالهای طولانی هنوز سرپا ماندهاند.
-
عطر خوش اقاقیا؛ هدیه به همسایهها
روزگاری که خانههای تهران هنوز اندازه قوطی کبریت نشده بود یا حتی قبلتر از آن، که شمالی و جنوبی بودن خانه معنایی نداشت، گلهای خوشهانگوری درخت اقاقیا یا پیچ گلیسین از دیوار حیاط خانهها آویزان بود
-
تهک؛ قاتل سنگ و سنگلاخ | به دنیال ردپای درخت مورد احترام «تا»
ردپای درخت «تا» را باید در محلههای شمال شهر پیدا کرد. همان محلههایی که روزگاری آبادیهایی خوشآبوهوا بودند در گستره وسیع شمیران. درخت تا یا همان داغداغان که به گویش محلی «تهک» نیز نامیده میشود، پیوندی عمیق با کشاورزی و فراهم کردن زمینه برای حاصلخیز شدن زمینهای سنگلاخی داشت.
-
درختی که محصولش میلیونی است
درخت کاج از درختان معروف شهر تهران است . درختی که میوه آن در باور عامه نوعی ناسزا محسوب می شود که در در واقعیت ماجرا چیز دیگری است. خواندن ماجرای کاشت درخت کاج در تهران قدیم خالی از لطف نیست.
-
اوینیها در گذشته چطور آب را تقسیم میکردند؟ | رمزگشایی از چند واژه رایج میان میرآبهای اوین
هراش، خوره، وهنگ؛ فقط یک شمیرانی اصیل که اهل اوین باشد از معنای این سه واژه غریب باخبر است. برای اهالی اوین که با دامداری و کشاورزی روزگار میگذراندند، آب به معنای واقعی مایه حیات بود که معیشت زندگیشان را تامین میکرد. در ادامه به قوانین تقسیم آب در اوین قدیم پرداختیم.
-
یادش بهخیر! سیب قرمز شمیران | چگونه این میوه به مراسم نخلگردانی راه یافت؟
چند دهه پیش که در محلههای شمال تهران از برج، آپارتمان و بزرگراه خبری نبود، این محلهها آبادیهایی بودند با انبوهی از زمینهای زراعی و باغهای میوه. در میان انواع درختان میوه روستاهای شمیران، درخت سیب شمیرانی، یکی متفاوتترین درختان بود.
-
ناصرالدین شاه برای انجیرخوری به این محله میرفت
کسی نمیداند چرا تهراننشینهای قدیم به کاشت درختان انجیر علاقه وافری داشتهاند اما در منابع مکتوب تاریخی آمده که انجیر میوه اعیان و درباریهای قاجار بوده و به همین سبب کاشت درخت انجیر در پایتخت در آن دوره تاریخی حسابی رواج پیدا کرد.
-
همه آنچه باید درباره تبار، دیرینگی و گستره دار و درختهای تهران بدانید
فیلم | شجرهنامه درختان خاص پایتخت
از روزی که گذر پیترو دلاواله، جهانگرد و سفرنامهنویس شهیر ایتالیایی، به تهران کوچک دوران صفوی افتاد و شیفته باغهای سرسبز آن شد و این روستای جمعوجور را چنارستان نامید، بیش از ۴قرن میگذرد.
-
فیلم | بررسی ۱۵۰سال مطبوعات تهران | تاثیر سرنوشتساز مطبوعات در دوره مشروطیت
۱۸۶سال از انتشار نخستین روزنامه در تهران میگذرد؛ «گازت» یا «کاغذ اخبار» همان روزنامه قاجاری است که در دو برگ بزرگ با چاپ سنگی منتشر شد.
-
بازماندهای از جنگ جهانی دوم | استخر هندیها در همسایگی شهرک آتیساز
یکی از تأسیسات معروف به یادگار مانده از دوران جنگ جهانی دوم در محله اوین، استخر هندیها است. استخری که روزگاری محل استقرار متفقین در جنگ جهانی دوم در زمان اشغال ایران و به دنبال آن تهران بود. ماجرای ساخت استخر هندیها حکایت جالبی دارد.
-
زندان اوین در قریه اوین ساخته نشد! | از روستای باقرآباد تا تفریحگاه نظامیان
یکی از اماکن معروف در همسایگی محله اوین، زندان اوین است. جالب است که این زندان ۵۲ساله و معروف ایران در پلاک ثبتی ۶۸ قریه اوین واقع نشده است. اما چه شد این زندان پر ماجرا نام اوین را یدک کشید قصه خواندنی دارد.
-
معروفترین طایفههای اوین را بشناسید | خوشنشینهای اوین چه کسانی بودند؟
شمیرانیها یک امتیاز ویژه دارند؛ آنها با شنیدن نام فامیل هر یک از اهالی قدیمی شمیران، به اصل و نسب و آبادی محل زندگی او و اجدادش پی میبرند. آبادی اوین به عنوان یکی از آبادیهای کهن شمیران نیز طوایف قدیمی و معروفی داشت که هنوز در این محله زندگی میکنند.
-
فیلم | هنر ۳هزار ساله قالیبافی در تهران
نشست مرکز تهرانپژوهی همشهری با موضوع فرش تهران برگزار شد و تاریخچه قالیبافی در تهران با حضور کارشناسان مورد بررسی قرار گرفت.
-
بیست و ششمین نشست مرکز تهرانپژوهی همشهری با موضوع بررسی ۱۵۰سال مطبوعات تهران از سال (۱۲۵۰ تا ۱۳۵۰)
اولین روزنامه ایران را ببینید | انتشار در دو برگ بزرگ ، یک رو با چاپ سنگی
۱۸۶سال از انتشار نخستین روزنامه در تهران میگذرد؛ «گازت» یا «کاغذ اخبار» همان روزنامه قاجاری که در دو برگ بزرگ با چاپ سنگی منتشر شده است. یک روی این روزنامه سفید بود و از نشان دولتی هم به عنوان لوگو و سرکلیشه استفاده میشد و پایین این نقش، اخبار و وقایع شهر در دارالخلافه تهران میآمد.
-
درختی که با دستور رضا شاه ریشهکن شد
بسیاری از پژوهشگران و محققان بر این باورند که اوین را باید در زمره مکانهای باستانی پایتخت قرار داد و برای اثبات این موضوع به وجود درخت چنار چندصدساله در این محله اشاره میکنند.
-
بلوای ساخت مجموعه ورزشی و نمایشگاه | زدوخورد اوینیها با ماموران دولت
بزرگراه شهید چمران (بزرگراه پارکوی سابق)، شهربازی، زمینهای نمایشگاه بینالمللی و مجموعه ورزشی انقلاب و وزارت ورزش که این روزها جزء اماکن مهم شهر تهران محسوب میشوند، در دل اراضی کشاورزی اوین ساخته شد؛ اماکنی ساخت آنها بلوایی میان اوینیها و ماموران دولت به پا کرد.
-
یادگار قرن سوم در اوین
نام اصلی این بقعه متبرکه امامزاده عزیز(ع) است و بهعنوان یکی از سه مکان مقدس اوین همواره مورد احترام تهرانیها، بهخصوص اهالی اوین، بوده است.
-
نگین درخشان اوین | خلوتگاه راز و نیاز اوینیها کجاست؟
اهالی اوین احترام ویژهای برای امامزاده مطیب(ع) قائلند. آستان مقدس این امامزاده از گذشته تا امروز با زندگی اوینیها گره خورده و میزبان بسیاری از مراسم مذهبی و آیینی آنها بوده است. در ادامه به تاریخچه و ویژگیهای بنا و نقش محوری امامزاده مطیب(ع) در زندگی اهالی اوین پرداختهایم.
-
دربیست و سومین نشست مرکز تهرانشناسی همشهری با موضوع «حملونقل در تهران از قاجاریه تا کنون» مطرح شد
قصههای ماشین دودی از تهران تا ری + فیلم
ماشین دودی سوغات سفر ناصرالدین شاه به تفلیس بود. بعد ازباز شدن پای ماشین دودی به تهران، اوایل مردم به این سیستم حمل ونقل مدرن شهری روی چندان خوشی نشان نمیدادند، اما چه شد که با ماشین دودی آشتی کردند حکایت جالبی دارد.
-
اینجا بهترین گلایلهای تهران را داشت | حکایت کشتزاری که ساختمان اجلاس به جای آن سبز شد
اوین از روزگار قدیم ۹ کشتزار یا بونه صحرایی وسیع و بزرگ داشته و بسیاری از آنها در مسیر عبور آب قرار داشتهاند.
-
این مسجد را یک کارآفرین قجری ساخت
اینجا میعادگاه چند نسل از اهالی اوین است؛ از روزهایی که اوین آبادی خوش آب و هوایی بود در قلب شمیران تا اکنون که اوین محلهای در شمال تهران است، اوینیها بسیاری از مراسم مذهبی خود را در این مسجد برگزار کردهاند. در ادامه به تاریخچه مسجد جامع اوین و نقش یک کارآفرین قجری در ساخت آن پرداختهایم.
-
فیلم | رسم عجیب ازدواج قنات
ازدواج قنات آئینی است برای روزهایی که قناتها کم آب میشدند. در ایام خشکسالی مردمان شهرهایی که قنات داشتند همچون تهران که بیش از ۳۰۰ قنات را در خود جایداده بود عروسی برای قنات کم آب برمیگزیدند.
-
در بیستمین نشست مرکز تهران پژوهی همشهری با موضوع «معماری تهران از صفویه تا امروز» مطرح شد
فاخرترین خانههای تهران متعلق به کدام دوره است؟ | روایتی از معماری پایتخت در گذر زمان
«تهران جاذبه خاصی دارد. هرکسی آمده دیگر نتوانسته برود.» این جملات را عبدالحسن میرعماد، معمار و عضو هیئت مدیر انجمن مفاخر معماری ایران، میگوید. از نظر او تهران، آن قریه ۴ و نیم کیلومتری دوره صفویه با سرعتی باورنکردنی به ابر شهری ۷۵۰ کیلومتری تبدیل شده است.
-
راز سر به مهر تپهسرباز | دیگر صدای پوتینها از تپه تاریخی اوین به گوش نمیرسد
دیگر خبری از مراسم صبحگاه سربازها و صدای منظم کوبیدن شدن پوتینها به زمین نیست. تپه سرباز، آن تپه تاریخی اراضی جنوب اوین اکنون دیگر جای خود را به ردیف آپارتمانها و برجها داده و هیچ نشانی از ایام گذشته ندارد.
-
مرامنامه رسانهای احمد توکلی چه بود؟ | گوهر آزادی
جنبههایی از حیات سیاسی احمد توکلی کمتر دیده شدهاست. او از اوان دهه شصت یک روزنامهنگار بوده است. در تأسیس روزنامه رسالت که در آن زمان تنها رسانه منتقد دولت میرحسین موسوی بود، نقش اصلی را ایفا کرد. تاسیس روزنامه فردا ۸ ماه بعد از دوم خرداد ۷۶ فصل دوم حیات رسانهای او را رقم زد.
-
دانشگاه شهید بهشتی در داخل قلعه ایون ساخته شد
بعد از تاسیس دانشگاه ملی ایران در سال ۱۳۳۹ و استقرار دانشکدههای معماری و اقتصاد، در سال ۱۳۴۱ با واگذاری ۶۰ هزار متر مربع اراضی شمالی اوین، دانشگاه ملی ایران توسعه یافت تا این محله هم از سرانههای علمی-آموزشی برخوردار شود. ماجرای ساخت دانشگاه شهید بهشتی در قلعه اوین حکایت خواندنی دارد.
-
ببینید | قصههای پلاک ۶۸
اوین، روزگاری روستایی بود در دل شمیران بزرگ و تکیه داده به ارتفاعات البرز که با پلاک ثبتی ۶۸ شمیران شناخته میشده ، اما اکنون سالهاست مانند دیگر آبادیهای شمیران رخت نو به تن کرده و به یکی از محلههای سرشناس شمال شهر تبدیل شده است.
-
آرامگاه نوادگان فتحعلیشاه در دانشگاه شهید بهشتی!
بقعه امامزاده عزیز ابن محسن ابن موسی کاظم(ع) برای اهالی اوین از تقدس خاصی برخوردار است و به همین دلیل قدیمیها امواتشان را در محدوده اطراف این امامزاده دفن میکردند.
-
محله به محله در منطقه یک: چیذر
محلهای که معماری خانههایش شبیه غار بود
در محله چیذر گورهای باستانی کشف شده که قدمت آن به دوران پیش از اسلام میرسد و روی آنها «شیزر» نوشته شده بود.
-
روستای ۳ هزار ساله در حصار برجها و آسمانخراشها
اوین یکی از ۳۳ پارچه آبادی شمیران یا قصران در سالهای دور بوده که با گذشت زمان کوچک و کوچکتر شده و هم اکنون بهعنوان یکی از محلههای پرتراکم شمال پایتخت به شمار میرود.