تاریخ عمومی ایران
-
تصاویر رنگی از حرمسرای ناصرالدین شاه که تا کنون ندیده‌اید
تصاویر دربار قاجار جزو قدیمی‌ترین عکس‌هایی هستند که در بدو ورود صنعت عکاسی به ایران تهیه شده‌اند. در اینجا تعدادی از عکس‌های رنگی‌شدۀ مربوط به حرمسرای ناصرالدین‌شاه قاجار را ملاحظه می‌کنید
-
تهرانی‌ها از پایتخت فرار می‌کردند!
در روزهایی که خبری از وسایل سرمایشی مانند کولر و پنکه نبود ساکنان تهران برای فرار از گرمای پایتخت کم‌کم از اواخر فصل بهار راهی مناطق ییلاقی اطراف شهر می‌شدند.این موضوع در سفرنامه‌های گردشگران خارجی هم آمده‌است.
-
کاخ برادر شاه پس از مرگ مشکوکش نصیب سناتورها شد | سالن متحرک مجلس سنا چطور کار می‌کرد؟
کاخ سنا یا ساختمان مجلس سنا بنایی مربوط به دوره پهلوی دوم است که در میان سال‌های ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۷ شمسی در بخش شمالی خیابان سپه تهران، روبه‌روی دانشگاه افسری و در نزدیکی کاخ مرمر، ساخته شد تا به محل برگزاری نشست‌های مجلس سنای ایران اختصاص داده شود.
-
فرهنگسرایی که موزه تخصصی قرآن شد
یکی از بناهای مهم تاریخی که درست مقابل کاخ مرمر قرار گرفته است موزه ملی قرآن است. این موزه در حال حاضر تنها موزه تخصصی در بین موزه‌های کشور است و سیر تحول تدریجی هنرهای قرآنی را در بازه زمانی حدود قرن چهارم هجری تا اواخر دوره قاجاریه به نمایش گذاشته است.
-
عکس | از بازارسیاه آب در تهران چه می‌دانید؟ | کلاهبرداری‌های آبکی از کجا شروع شد؟
تهران در قرون پیش از صفویه، به سبب فراوانی باغ‌هایش، نه‌فقط در میان آبادی‌های گستره پایتخت، که در کل ایران شهره بود؛ باغ‌هایی که سر سفره پربرکت آب‌های فراوان این روستای سرسبز و باطراوت قد کشیده بودند.
-
فارغ‌التحصیلی با کله‌قند روسی!
در روزگاری که خبری از مدارس مدرن نبود، همین‌قدر که بچه‌ها از پس کارهای شخصی خود برمی‌آمدند، برای آشنایی با علوم دینی و همچنین خواندن و نوشتن، راهی مکتبخانه می‌شدند و بعد از پایان هر کتاب باید به معلمشان هدیه می‌دادند. ماجرای مکتبخانه‌ها و فارغ‌التحصیلی بچه‌ها با کله‌قند روسی قصه جالبی دارد.
-
ببینید | این درخت ۴۷۰۰ ساله در استان فارس ثبت ملی می‌شود؟
دوستداران محیط زیست و علاقه مندان به طبیعت با اشاره به قطعه فیلمی از یک درخت بنه کهنسال در شهرستان فیروزآباد استان فارس که گفته می شود این درخت بیش از چهار هزار و ۷۰۰ سال سن دارد، آسیب هایی که بر اثر بی توجهی و در خلاء ثبت ملی به آن وارد شده را به چالش کشیده اند.
-
آیا می‌دانستید تهران هم حافظیه دارد، درست مثل شیراز؟
حافظیه در شیراز ساخته شد با معماری دل‌انگیز و شاعرانه که همه فرهنگ‌دوستان ایران و جهان را به این شهر شعر و ادب جذب کند تا دمی کنار مقبره این شاعر نامی بنشینند و برگی از دیوانش را ورق و تفالی به آن بزنند. اما تصور نکنید که تهران از داشتن حافظیه محروم است!
-
توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی در چند دهه اخیر، شکل شهر و منطقه۱۶ را عوض کرده است
ناوگان حمل و نقل عمومی از دیروز تا امروز | هزینه سفر با اتوبوس‌های معین‌التجار؛ نفری ۳ شاهی
هنوز کسی فراموش نکرده تا همین چند صباح پیش مصداق تام و تمام وضع حمل‌ونقل عمومی تهران اتوبوس‌های دوطبقه‌ای بودند که توی پالتوهای کهنه عهد بوقشان در خیابان‌های ما ول می‌چرخیدند، اما در حال حاضر توسعه حمل‌ونقل عمومی از تهران شهر دیگری ساخته است.
-
وقتی گواهینامه برای دوچرخه‌سواری اجباری شد | ماجرای شیطان و ترس از مرکب آهنی
سوار بر مرکب شیطان اولین عنوانی بود که تهرانی‌ها برای دوچرخه انتخاب کردند. دیدن مرکب آهنی که تنها با رکاب زدن جلو می‌رفت جماعتی را به وحشت انداخته بود.
-
سقاخانه گذر قلی؛ یادگار صدساله تهران
گذر قلی که سال‌هاست میان بازارچه معیر، گذر مستوفی و پاچنار محصور مانده، بیش از یک قرن عمر دارد.
-
این متروپل هنوز تخریب نشده است
یکی از قدیمی‌ترین سینماهای تهران سوم آذر ماه سال ۱۳۲۵ در خیابان لاله‌زار در بنایی زیبا و خاص توسط «وارطان هوانسیان» از معماران برجسته و نامی عصر خود افتتاح شد. سینمایی که ابتدا «متروپل» نام داشت و بعدها به رودکی تغییر نام داد.
-
قدم زدن در خیابان مشهور باغ آذری | تهرون‌تهرون که میگن، همین خیابان عباسیه؟
شاید برای خیلی از کسانی که از ترمینال جنوب برای نخستین بار پا به شهر بزرگ تهران می‌گذارند، پایتخت برایشان فقط خیابان عباسی باشد و دستفروش‌ها و اغذیه‌فروشی‌هایش. چه بخواهیم و چه نخواهیم خیابان عباسی با تمام کم و کاستی‌ها و زشتی و زیبایی‌هایش، قدمگاهی برای خیل مسافران است.
-
موزه سجل‌احوال اولین‌بار کجا شکل گرفت؟
شناسنامه امام، امام موسی‌صدر، سهراب سپهری و تختی
اگر کمی به سمت غرب میدان حسن‌آباد پیش برویم، روبه‌روی خیابان باستیون، به موزه ثبت احوال می‌رسیم. بنای فعلی موزه ثبت احوال کشور در اواخر دوره سلطنت قاجاریان ساخته شده و در ابتدا متعلق به مجلل‌الدوله، شاهزاده قاجار بوده که ۵فرزند داشته است.
-
ماجرای پیدا شدن جمجمه‌ها و ساخت اولین ایستگاه آتش‌نشانی | نخستین گورستان تهران کجا بود؟
قبرستان حسن‌آباد به عنوان نخستین گورستان تهران از دیرباز خارج از محدوده خندق شاه‌طهماسبی، در میدان حسن‌آباد فعلی و به جای ایستگاه آتش‌نشانی کنونی بود، اما از آذر ماه سال۱۲۴۶ شمسی وقتی خندق قدیم پر شد و خندق ناصری شکل گرفت، قبرستان هم جزو محدوده داخلی شهر شد.
-
طیب حاج‌رضایی معروف اینجا زندگی می‌کرد | دکل‌های مخابرات این محله برج میلادی بودند برای خودشان
روزگاری کله‌شاپویی‌ها و داش‌های این محله بروبیایی برای خود داشتند با کفش‌های پاشنه‌خوابیده، صدای نخراشیده و چاقوی ضامن‌دار تا ابهت خود را به رخ بکشند.
-
کوی دانشگاه تهران در مزرعه پنبه صدراعظم
سال ۱۲۲۵ بلوار کشاورز باغ و عمارتی بود متعلق به نصرت‌الدوله فرمانفرما و معروف به نصرت‌آباد.
-
خانه مجللی که متعلق به قاتل امیرکبیر بود
خانه موزه مهندس محسن مقدم (از استادان باستان‌شناسی دانشگاه تهران) که در خیابان امام خمینی(ره) بعد از خیابان شیخ هادی قرار دارد از جمله خانه‌های مجلل دوران قاجار و متعلق به یکی از درباریان آن زمان به نام «محمدتقی خان احتساب‌الملک» بوده است.
-
تصاویر متفاوت «حضرت مستطاب» سوگلی ناصرالدین‌شاه! | انیس‌الدوله؛ بانوی اول دربار را ببینید
زندگی فاطمه سلطان انیس‌الدوله مسیر عجیب و دراماتیکی را طی کرده است؛ دختر یتیمی که در لواسان چوپانی می‌کرد، به قدرتمندترین و محبوب‌ترین زن دربار ایران تبدیل شد و نهایتا با فاصله کمی از قتل ناصرالدین شاه از دنیا رفت.
-
قدیمی‌ترین عکس از «چرخ و فلک» در ایـران؛ ۱۱۷ سال قبـل
عکس زیر به احتمال فراوان قدیمی‌ترین عکسی است که وسیلۀ بازی «چرخ و فلک» را در ایران به تصویر کشیده است.
-
میدان «هشت‌گنبد» تهران چگونه شکل گرفت؟
میدان حسن‌آباد که به چهارراه حسن‌آباد معروف بود، برخلاف امروز که در جنوب غربی تهران واقع است، در قدیم منطقه‌ای در شمال غرب تهران محسوب می‌شد.
-
روایت عجیب یک افتتاحیه با چاشنی کودتا | اولین زندانی زندان قصر که بود؟
در حوالی میدان حسن‌آباد، روبه‌روی خانه‌موزه مقدم، خانه‌ای بازسازی‌شده وجود دارد که گفته می‌شود روزگاری خانه «محمد درگاهی» بوده است؛ خانه رئیس شهربانی در دوران حکومت رضاشاه، سرتیپ «محمد درگاهی».
-
در این گذر به آن که از مقابل می‌آید لبخند خواهی زد!
کوچه‌ها، خیابان‌ها و خانه‌های ملهم از معماری برخاسته از سنت و مدرنیته، همه با هم تهران قدیم را ساخته‌اند، تهرانی که اکنون نگریستن به هویتش برای ما با برانگیختن حسی نوستالژیک همراه است و در خاطرات‌مان هر از گاه سرکی به آن می‌کشیم و بدمان نمی‌آید حتی یک بار هم که شده به آن روزگار برگردیم.
-
اهالی نفیس‌ترین خانه تهران چه کسانی بودند؟
یکی از خانه قدیمی مشهور پایتخت که از قدمت آن بیش از یک قرن می‌گذرد، خانه «امام‌جمعه» در محله عودلاجان است؛ خانه‌ای که با گذر زمان و تغییر سبک زندگی و ساخت‌وسازهای مدرن هنوز هم یک سروگردن از بقیه خانه‌های پایتخت سرتر است و عنوان نفیس‌ترین خانه تهران را به نام خود رقم‌زده است.
-
مرور خاطرات ایستگاه یخچال معروف محله کن | یخ‌هایی که باب طبع دربار قاجار بود
دیواری بلندقد اما نصفه و نیمه، تنها یادگار به‌جامانده از بزرگ‌ترین یخچال قدیمی غرب تهران است. یخچالی که یخ‌هایش باب طبع ناصرالدین‌شاه بود و شربت‌های دربار قاجار با این یخ‌ها خنک می‌شد.
-
الماسیه، گذرگاهی برای شاه و شاهزادگان | اینجا دالان بهشت بود
«سردر الماسیه» یکی از زیباترین گذرگاه‌های عهد قاجار همین خیابان باب همایون است که به‌واسطه زیبایی و دل‌انگیزی محفل جشن‌ها و مراسم‌های شادمانی ناصرالدین‌شاه بود.
-
به این محله در روزگار قدیم «یونجه‌زار تهران» می‌گفتند
محله دکتر اقبال از نقاط قدیمی در جنوب تهران است که در ۳ دهه اخیر دچار تحولات اساسی شده و اکنون کمتر نشانی از دوران گذشته دارد اما به هر روی این نقطه از شهر تهران نیز دارای پیشینه تاریخی خواندنی است.
-
روزهای پرفراز و نشیب تئاتر نصر یا تماشاخانه تهران | یادگار اهل هنر در لاله‌زار
یک قرن از راه‌اندازی تئاتر نصر تهران می‌گذرد؛ سالن نمایشی که امروز جزو معدود یادگارهای تئاتری خیابان لاله‌زار است.
-
داستان خواندنی قلعه بالا و پایین یافت‌آباد | گامیش‌خانه کجا بود؟
بعضی از سازه‌ها و بناهایی که در دوره‌ای از تاریخ به نام قلعه شهرت یافته‌اند در موضوعات مختلفی چون هنر معماری و شهرسازی، کاربری نظامی و سیاسی جای صحبت دارند، ضمن آنکه در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی نیز می‌توان در زمینه شیوه زندگی، کار و اشتغال، آداب و رسوم به نکات قابل‌توجهی از دلشان دست یافت.
-
خلبان لهستانی جنگ جهانی در این میدان فرود آمد | می‌دانید خیابان ملل متحد کجای تهران است؟
میدان مشق یکی از جاذبه‌های تاریخی تهران است که البته شباهتی به میدان ندارد. تاریخچه جالب و خواندنی میدان مشق را با هم مرور کنیم.