پیش از آنکه طرح الزام دولت به قطع روابط با دولت انگلیس در جلسه علنی مطرح شود، اعضای کمیسیون امنیت ملی در جلسه‌ای که سه‌شنبه شب با معاونان وزارت خارجه برگزار کردند، به بحث و بررسی این موضوع پرداختند؛ جلسه‌ای که خروجی آن را کاظم جلالی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در صحن علنی به زبان آورد: «بنده به‌عنوان سخنگو اعلام کرده‌ام؛ از اینکه سخنگوی دستگاه دیپلماسی ما بلافاصله در مقابل ما اعلام موضع کرد و تاکید کرد که اصلا کاهش سطح روابط با انگلیس در دستور کار ما نیست، متأسفم. ما این گلایه را از وزیر خارجه و دستگاه دیپلماسی داشته و داریم و با ایشان هم مطرح کرده‌ایم».
با وجود این منوچهر متکی در نشست مطبوعاتی مشترکش با یوسف‌بن علوی همتای عمانی خود به نشست مشترک کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با معاونان وزارت امور خارجه که برای بررسی تحولات منطقه برگزار شده بود،
اشاره کرد و گفت: موضوع کاهش سطح روابط ایران با انگلیس که از سوی نمایندگان مجلس مطرح شده بود، مورد بررسی قرار گرفته و مقرر شده است درصورت دستیابی به نتایج ملموس تردیدی در عملیاتی کردن این موضوع نداشته باشیم.
طرحی که مجلس 23دی با قید فوریت آن را مطرح کرد، بر قطع روابط با انگلیس تاکید دارد نه کاهش روابط. این طرح امضای 35 نفر از نمایندگان از طیف‌های مختلف اصولگرایی را در پای خود دارد. حسین فدایی دبیرکل جمعیت ایثارگران، روح‌الله حسینیان رئیس فراکسیون انقلاب اسلامی مجلس، الیاس نادران عضو شورای مرکزی جمعیت ایثارگران، محمد تقی رهبر رئیس فراکسیون روحانیون مجلس، بیژن نوباوه، مهدی کوچک‌زاده و حسین ابراهیمی از جمله کسانی هستند که بر طرح یک فوریتی قطع روابط با انگلیس امضا نهاده‌اند.
بررسی نیم بند و ارجاع به کمیسیون
این طرح که در مقدمه توجیهی‌اش بر سوابق طولانی دخالت‌های مستقیم و غیرمستقیم دولت انگلیس در امور ایران به‌ویژه نسل کشی در جنگ جهانی اول، کودتای رضاخان، سرنگونی دولت مصدق و حمایت از رژیم صدام علیه جمهوری اسلامی ایران و دخالت انگلیس در اتفاقات پس از انتخابات ایران اشاره شده است، ساعتی مجلس را به صحنه جدل بین نمایندگان تبدیل کرد،
به‌نحوی که علی لاریجانی، تذکرات مکرر نمایندگان را تاب نیاورد و بالاخره با بیان اینکه ما هم حتما از اینکه از حقوق ملت ایران در مقابل چنین کشور ستمگری دفاع شود، پشتیبانی خواهیم کرد از نمایندگان خواست این بحث را در صحن علنی تمام کرده و موضوع را به بررسی بیشتر درکمیسیون امنیت ملی موکول کنند.
این بحث‌ها از سر احساسات نیست
گویا رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز بر شتاب‌زده بودن بررسی و اجرای قطع رابطه با انگلیس نظر داشت که بالاخره با سخنان وی، علی لاریجانی رای به بررسی بیشتر این تصمیم در کمیسیون امنیت ملی داد.
علاءالدین بروجردی از نحوه بررسی طرح الزام دولت به قطع رابطه با انگلیس انتقاد کرد و با بیان اینکه کمیسیون امنیت ملی در جریان طرح موضوع فعلی در صحن علنی نبوده است، گفت: همه ملت ایران از کارنامه سیاه انگلیس و ظلم‌هایی که این کشور قبل و پس از پیروزی انقلاب علیه مردم روا داشته، مطلعند، اما طبیعی است که تصمیم‌گیری در این زمینه بدون توجه به همه ابعاد موضوع و منافع ملی کاری شتاب زده و نیازمند مطالعه بیشتر است.
این سخن اما به‌نظر مهدی کوچک‌زاده که یکی از امضا‌کنندگان طرح است، صحیح نیامد و در تذکری اظهار داشت: آقای بروجردی می‌فرمایند این طرح غیرکارشناسی است و شتاب‌زده از سوی طراحان مطرح شده و منظور ایشان این است که این طرح احساسی است، نه از سر عقل و منطق.
رئیس مجلس پس از شنیدن این سخن و چند تذکر دیگر اظهار داشت: این سخن نه از سر احساسات بلکه به حق و از سر تعقل است که وضعیت انگلیس امروز یک وضعیت ننگینی است و باید مراجع اصلی کشور در این زمینه تامل بیشتری داشته باشند و روی روابط خود دقت بیشتری داشته باشند.
کاهش روابط؛ نظر کمیسیون امنیت ملی
«این کمیسیون از مدت‌ها پیش به‌دنبال طرح کاهش روابط با انگلیس بوده است».
این جمله را رئیس کمیسیون امنیت ملی در توضیحات خود برای مخالفت با بررسی «شتاب‌زده» طرح الزام دولت به قطع روابط با انگلیس مطرح کرد، اما نظر کمیسیون امنیت ملی درباره رابطه با انگلیس را کاظم جلالی در حاشیه جلسه علنی صریح‌تر گفت؛ نظر کمیسیون بر کاهش روابط با انگلستان است.
جلالی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه گفته می‌شود چون برخی طراحان این طرح از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نیستند، طرح مذکور در جلسه امروز با مخالفت روبه‌رو شد و در نهایت برای بررسی بیشتر به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ارجاع شد،
تصریح کرد: موضوع گسترش، کاهش یا قطع روابط با یک کشور موضوعی است که از حساسیت بالایی برخوردار است و دستگاه‌های متولی چون وزارت خارجه و شورای‌عالی امنیت ملی باید در جریان اموری همچون قطع روابط با یک کشور قرار گرفته و در این موضوع دخالت کنند.
در تبصره 2 طرح الزام دولت به قطع روابط با انگلیس آمده است، چنانچه دولت انگلستان از اقدامات خود علیه دولت و ملت ایران عذرخواهی رسمی و علنی کند، برقراری ارتباط مجدد موکول با نظر مجلس شورای اسلامی است.
