درواقع باید آن‌چه در چنین فضاهایی می‌گذرد لحظه به لحظه تحت‌نظر باشد تا در صورت وقوع اتفاقات احتمالی، در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با کمترین خسارات به بار آمده بتوان جلوی حوادث را گرفت. در غیر این صورت یک اتفاق کوچک می‌تواند به فاجعه‌ای بزرگ تبدیل شود. به همین دلیل است که سازه‌های زیرسطحی همیشه باید مجهز به مرکز کنترل باشند تا بتوان بر آن‌چه در زیرزمین می‌گذرد، تسلط داشت.
هر سازه زیر زمینی به رصد کردن نیاز دارد. تونل‌ها هم جزو تاسیسات زیر سطحی محسوب می‌شوند که به دلیل قرار گرفتن در عمق زمین و هم‌چنین محدود شدن به شرایطی خاص، نیاز بیشتری به کنترل دارند.در جریان طراحی پروژه عظیم تونل توحید، کار ساخت اتاقک کنترل هم مدنظر قرار گرفت.
ساختمانی 7طبقه در جنب تونل ساخته خواهد شد که مرکز کنترل ترافیک، ساختمان پلیس راهور و تاسیسات بخش‌های اداری تونل در آن واقع شده است. ضمنا یک طبقه به مرکز کنترل تونل اختصاص خواهد یافت. سیستم یکپارچه تونل اقتضا می‌کند تمام اطلاعات مربوط به وضعیت داخلی این سازه زیرزمینی در اتاق کنترل (یا همان مرکز کنترل)جمع‌آوری و پردازش شده و نهایتا براساس نتایج به دست آمده، تاسیسات و سیستم‌های کنترلی در موقع لزوم به کار افتد.
حتی نحوه عملیات فن‌ها که بنا بر میزان آلودگی‌های داخلی تونل و ذرات گرد و غبار در آن به کار می‌افتند، نیز طبق برنامه نرم‌افزاری موجود در این مرکز مشخص شده و اتوماتیک‌وار دستور مقتضی به سیستم‌های تهویه هوا ارسال می‌شود. ساختمان اداری تونل توحید در حال حاضر مراحل مربوط به اسکلت‌بندی، قالب‌بندی سقف و ساخت دیوار برشی ضلع جنوبی را سپری می‌کند ، طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته ظرف 6ماه آینده به بهره‌برداری کامل خواهد رسید. البته تا آن زمان موارد مربوط به کنترل تجهیزات داخلی تونل در کانکس‌ها و اتاقک‌های موقت پیگیری می‌شود.
رفع مشکلات احتمالی
تونل توحید پس از افتتاح به اتاق کنترل مجهز خواهد شد که این اتاق به نوعی اتاق فرمان خودروهای عبورکننده از تونل محسوب می‌شود.با توجه به پیش‌بینی حجم تردد خودروها در تونل توحید و نحوه کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان احتمالی، در زمان بروز حادثه معاونت فنی‌وعمرانی شهرداری تهران اقدام به احداث اتاق کنترلی در این تونل هم‌چون تونل رسالت کرده است.
این اتاق کنترل دوربین‌های داخل تونل را تحت‌نظر دارد و هر گونه مشکل را بررسی و در جهت رفع آن موارد را به مسئولان امر گزارش می‌کند. هم‌چنین این اتاق به مرکز کنترل ترافیک متصل خواهد شد تا تصاویر دوربین‌های آن به صورت آنلاین در اختیار اپراتورهای مرکز قرار گیرد.
مهندس نعمت‌اللهی، مدیرعامل مرکز کنترل ترافیک شهرداری تهران در این‌خصوص می‌گوید: تونل توحید به اتاق کنترل نیاز دارد. از آن‌جایی که تونل و یا پل از معابر شهری جدا هستند و به دلیل این‌که تنها یک ورودی و خروجی دارند و برای امدادرسانی به آسیب‌دیدگان احتمالی در آن ممکن است امدادرسانان با مشکلاتی روبه‌رو شوند، باید هر لحظه تصاویر داخل تونل بررسی شود تا کوچک‌ترین مشکل به سرعت گزارش شود.
از این‌رو اتاق کنترل تونل توحید باید به مرکز کنترل ترافیک متصل باشد تا تصاویر به صورت زنده در اختیار اداره راهنمایی و رانندگی و نیروهای امدادی قرار گیرد. این اتاق کنترل موارد دیگری هم‌چون مشکلات فنی و تاسیساتی تونل را نیز کنترل می‌کند و آن‌ها را رفع خواهد کرد.
مجهز به ایستگاه کنترل از راه‌دور
در پایان مراحل مربوط به ساخت سازه تونل توحید، تجهیزات کنترل هوشمند این معبر شهری نصب خواهد شد. در حال حاضر طراحی‌های مربوط به تجهیزات کنترل هوشمند توسط متخصصان مربوطه انجام شده و با پایان عملیات عمرانی در جبهه‌های مختلف کاری تونل توحید، بلافاصله تاسیسات کنترلی نصب و راه‌اندازی خواهد شد.
سیستم‌های کنترل هوشمند تونل توحید شامل حسگر مونوکسیدکربن، حسگر تشخیص میزان گردوغبار(میزان دید داخل تونل) و حسگر اعلام حریق است. در حال حاضر محل نصب کابل‌های حرارتی و مکان استقرار سنسورها طراحی و مشخص شده است. تونل توحید به 5حسگر تشخیص مونوکسیدکربن مجهز شده که این سنسورها وظیفه تشخیص میزان گردوغبار داخل تونل را نیز برعهده دارند.
درواقع به فاصله هر 470متر یک سنسور نصب خواهد شد. کابل‌های حرارتی نیز در سقف تونل تعبیه شده و در مجموع 400متر کابل‌کشی در این زمینه انجام خواهد شد. هم‌چنین در هر تونل(تونل‌های شرقی و غربی) 4عدد بادسنج برای تشخیص جهت و سرعت باد نصب می‌شود.
از دیگر تجهیزات کنترل هوشمند تونل توحید می‌توان به نرم‌افزار اصلی سیستم کنترلی، شمارشگر ترافیکی و ایستگاه کنترل از راه‌دور(remote station) اشاره کرد . تجیهیزات کنترلی همگی به اتاق کنترل متصل بوده و اطلاعات ارسال شده توسط آن‌ها به وسیله نرم‌افزاری جامع پردازش می‌شود.
نمایش ترافیک داخل تونل و معابر کناری آن
با نصب و راه‌اندازی تجهیزات پیشرفته تصویری در داخل تونل‌توحید شرایطی فراهم خواهد‌شد که می‌توان تمام حرکات و اتفاقات داخل تونل را به‌وسیله مانیتور میدان توحید به‌صورت زنده مشاهده کرد. با افتتاح تونل‌توحید، ترافیک داخل تونل و معابر اطراف آن توسط مانیتور مستقر در میدان توحید به صورت زنده پخش می‌شود تا رانندگان از وضعیت معابر اطراف با‌خبر شوند.
با نصب این تجهیزات، ترافیک معابر حوالی تونل و هم‌چنین داخل آن به‌گونه‌ای نمایش داده می‌شود که رانندگان بتوانند برای رسیدن به مقصد، مسیر کم‌ترافیکی را انتخاب کنند. پیش از این در میدان هفت‌تیر نیز مانیتور بزرگی به این موضوع اختصاص یافت که وضعیت ترافیکی بزرگراه شهیدمدرس را نشان می‌دهد و رانندگان می‌توانند به‌صورت شماتیک از ترافیک این بزرگراه مطلع شده و مسیر خود را بر اساس آن انتخاب کنند.
البته مانیتوری که در میدان توحید مستقر است به نرم‌افزاری مجهز خواهد‌شد که قادر است، تصاویر ترافیک معابر اطراف تونل و حتی داخل آن را برای رانندگان نمایش دهد. این مانیتور به مرکز کنترل ترافیک متصل است و براساس تصاویری که به وسیله دوربین‌های نظارتی این مرکز جمع‌آوری می‌شود، وضعیت ترافیک را اطلاع‌رسانی می‌کند. ضمنا معابر پرتردد و شلوغ با رنگ خاصی شناسایی و مشخص می‌شوند.
همشهری مسافر
