این جاذبه به نسبت کاربری بالا، خطرات فراوانی را نیز در پی داشت.
براساس اعلام «NCH» و «تسکوتله‌کام» (Tesco Telecoms) در سال 2006 میلادی، دو سوم از والدین ناتوان از آگاهی از نحوه استفاده فرزندانشان از اینترنت هستند. در حقیقت آنها به هیچ وجه نمی‌توانند ارتباطات اینترنتی فرزندانشان را کنترل کنند و این به نگرانی حاد در میان والدین تبدیل شده است.
از سوی دیگر از هر صد پدر و مادر، یک نفر از نحوه استفاده فرزندش از اینترنت نگران بوده و این نگرانی را به شکل‌های مختلف اعم از منع استفاده از اینترنت، تنبیه بدنی یا لفظی بروز می‌دهد.
آمار تسکوتله‌کام نشان می‌دهد بسیاری از سایت‌های اینترنتی به کاربران اجازه می‌دهند تا هر گونه پیغام یا تصویر، حتی تصاویر و پیغام‌های غیراخلاقی را به دیگران ارسال کنند که بر همین اساس شاخص‌ترین رده سنی که نامناسب‌ترین تصاویر و پیغام‌ها را ارسال می‌کنند، رده سنی 15 تا 25 سال هستند.
از طرفی یک سوم از کودکان زیر یازده سال (عمدتاً پسر) به دلیل کنجکاوی بیش از حد حداقل دو تا سه بار در هفته از سایت‌های غیراخلاقی دیدن کرده و تصاویر و پیغام‌های نامناسب و غیراخلاقی را دریافت کرده و یا ارسال می‌کنند.
این در حالی است که اغلب والدین این کودکان از موضوع بی‌اطلاع بوده و گمان می‌کنند فرزندشان برای اطلاع از جدیدترین بازی‌های کامپیوتری، کارتون و یا کتاب به اینترنت مراجعه می‌کنند!
نتایج پژوهش‌های روانشناسان «مرکز مطالعات دانشگاه آکسفورد» نیز نشان می‌دهد 10درصد از جوانان، حداقل برای یک بار در روز به سایت‌های غیراخلاقی مراجعه می‌کنند؛ اما هیچ گونه پیغام یا تصویر نامناسبی را ارسال نمی‌کنند و تنها به دیدن تصاویر و یا خواندن پیغام‌ها بسنده می‌کنند.
با نگاهی به آمارها می‌توان دریافت گرایش جوانان، نوجوانان و حتی کودکان به بازدید از سایت‌های غیراخلاقی بیش از استفاده صحیح از اینترنت است؛ اما تنها تفاوت، تفاوت در نحوه استفاده، زمان استفاده و شیوه‌های ارسال یا دریافت پیغام‌ها و تصاویر است.
بررسی نتایج پژوهش‌های روانشناسان دانشگاه تورنتو نشان می‌دهد کودکان بیشتر بعدازظهرها و نوجوانان و جوانان ساعت‌های پایانی شب را برای مراجعه به اینترنت انتخاب می‌کنند که هر چه اشتیاق به بازدید از سایت‌های غیراخلاقی بیشتر باشد، زمان استفاده از اینترنت به سمت ساعت‌های پس از نیمه شب گرایش می‌یابد.
شیوه‌های نادرست مقابله
مطالعات پژوهشگران «دانشگاه ایلینوی» نشان می‌دهد اغلب والدین زمانی از نحوه استفاده فرزندشان از اینترنت آگاه می‌شوند که فرزندشان حداقل برای یک ماه از سایت‌های غیراخلاقی دیدن کرده و با افراد جدیدی نیز آشنا شده‌اند. شاخص‌ترین دلیل این تغییر، تحول رفتاری کودکان، جوانان و نوجوانان است.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد نخستین واکنش والدین، منع استفاده از اینترنت است، اما به عقیده روانشناسان این حرکت نادرست‌ترین گزینش بوده و خود عاملی محرک جهت گرایش بیشتر فرزندان به استفاده از اینترنت به صورت نامناسب است. در مواردی این گرایش به حدی است که فرد را به حضوردر منزل دوستان مجبور می‌کند.
از آن جایی که این منع، افزایش استفاده را درپی دارد، ارتباط والدین و فرزندان – وارد مرحله‌ای حاد می‌شود که با بروز این شرایط رفتارهایی چون تنبیه بدنی، تنبیه لفظی، تهدید، شکایت از فرزند به اقوام نزدیک، مراجعه به مدرسه و در میان گذاشتن موضوع نه به صورت خصوصی، بلکه به صورت مشاجره‌ای بین اولیای مدرسه، فرزند و والدین، منع ارتباط فرزند خاطی با دوستان و همکلاسی‌ها و... از والدین سر می‌زند که تردیدی نیست این رفتارهای نامناسب نتیجه‌ای کاملاً به عکس دارد.
براساس آمار یونیسف، 75درصد از جوانان، 15درصد از نوجوانان و 10 درصد از کودکان تنها به دلیل لجبازی و سرپیچی از والدین به بازدید از سایت‌های غیراخلاقی گرایش نشان داده و این گرایش را با مراجعه دائمی به این سایت‌ها، صحبت کردن از آنچه در این سایت‌ها مشاهده کرده‌اند و پیشنهاد سایت‌های جدید به دوستان به ویژه هنگام حضور والدین، نشان می‌دهند.
چه باید کرد؟
روانشناسان معتقدند رفتار صحیح والدین و اتخاذ سیاست‌هایی خاص بهترین گزینه جهت تصحیح رفتار کودکان، نوجوانان و جوانان است، چرا که در غیر این صورت فرزندان نه تنها رفتار نادرست خود را ترک نمی‌کنند بلکه لجبازی با والدین را در پیش گرفته و هر روز بیش از روز قبل به سایت‌های غیراخلاقی مراجعه می‌کنند.
- به دقت، اما به دور از تحمیل و اجبار از عملکرد فرزندمان آگاه شویم؛ به این ترتیب که از او بخواهیم هنگام بازدید از سایت‌ها ما را نیز از نحوه مراجعه به سایت‌ها آگاه کند. در حقیقت نوعی سیاست بی‌اطلاعی از نحوه مراجعه به سایت‌های مختلف را در پیش بگیریم. هر چند در ابتدا با لجبازی روبه‌رو می‌شویم، اما صبر و تحمل نتیجه‌بخش است.
- به فرزندمان توضیح بدهیم که دلایل نادرست بودن بازدید از سایت‌های غیراخلاقی چیست. اهداف طراحان این سایت‌ها را به دقت به او توضیح داده و در صورت لزوم نتایج ناگوار مراجعه به این سایت‌ها را با نقل حوادث مختلف تشریح کنیم.
- به فرزندمان محدودیت ارتباطات، به ویژه ارتباطات اینترنتی را بیاموزیم. به او بیاموزیم که همه افراد شایسته برقراری ارتباط، حتی به صورت تلفنی یا اینترنتی نبوده و محدود کردن ارتباطات امنیت روحی و اخلاقی را درپی دارد.
- این نکته را برای فرزندمان روشن کنیم که در اختیار قرار دادن اطلاعات شخصی و خانوادگی باعث کاهش امنیت فردی و خانوادگی می‌شود. در حقیقت به او بیاموزیم که اطلاعاتی چون سن، جنسیت، وضعیت خانوادگی و اجتماعی خود و خانواده، نشانی منزل، شماره تلفن، عکس‌های خانوادگی و... اطلاعات کاملاً محرمانه‌ای هستند که نباید آنها را به سادگی در اختیار دیگران قرار داد.
- با والدین دیگر به ویژه همکلاسی‌های فرزندمان در ارتباط باشیم و درباره نحوه استفاده از اینترنت با آنها تبادل‌نظر کنیم. دوستان فرزندمان نیز با در اختیار داشتن بخش عمده‌ای از اطلاعات فردی و خانوادگی ما می‌توانند مشکل‌ساز باشند. به طور مثال ممکن است فرزندمان مستقیماً عکسی را برای کسی ارسال نکند، اما دوست فرزندمان می‌تواند با ارسال عکس یا عکس‌های گروهی که فرزند ما نیز در آن عکس حضور دارد، مشکلاتی را ایجاد کند.
- از زمان، نحوه استفاده و مدت استفاده فرزندمان از اینترنت و کامپیوتر آگاه باشیم. این آگاهی، شناسایی تغییرات رفتاری را نیز تسهیل می‌کند. به طور مثال با افزایش مدت زمان استفاده، تغییر ساعت استفاده و... می‌توان به راحتی از اتفاقات جدیدی که در حال وقوع است، آگاه شد.
- به دقت اما نامحسوس رفتار فرزندمان را کنترل کنیم. هر نوع تغییر در احساسات و رفتار مانند پریشانی، کلافگی، از دست دادن اعتماد به نفس، کاهش تمرکز در یادگیری و رفتارهای فردی و اجتماعی، لجبازی، گوشه‌گیری، تلفن‌های بی‌مورد و... زنگ خطری است که باید به آن توجه کرد.
- در گپ و گفت‌وگویی دوستانه بدون هدفمندکردن عمدی بحث، درباره سایت‌های مختلف اینترنتی و نحوه مراجعه به این سایت‌ها، فواید و ضررهای آنها و... با فرزندمان صحبت کنیم. اگر در حین گفت‌وگو احساس کلافگی و ناراحتی در فرزندمان مشاهده کردیم، بحث را متوقف کرده و موضوع دیگری را پی بگیریم، اما فراموش نکنیم که اتفاقات ناخوشایندی در حال شکل‌گیری است.
- استفاده از کارت اینترنتی فیلتردار یکی از مناسب‌ترین راهکارهای غیرمستقیم کنترل استفاده از اینترنت است.
- از اولیای مدرسه بخواهیم تا به عنوان کلاس فوق‌برنامه، نحوه صحیح استفاده از اینترنت به دانش‌آموزان آموزش داده شود.
- اکثراً در مدرسه امکان دسترسی به اینترنت وجود دارد. از اولیای مدرسه بخواهیم به دقت استفاده از اینترنت را کنترل کنند. این مسأله درباره استفاده از کامپیوتر بدون مراجعه به اینترنت نیز صادق است.
- از محتوای فیلم‌ها و سی‌دی‌هایی که به منزل آورده می‌شود، آگاه شویم. بهترین شیوه کنترل، تماشای فیلم‌ها و سی‌دی‌ها در نبود فرزندان است.
و در پایان؛ آنچه روانشناسان به آن تاکید دارند کنترل رفتار کودکان، جوانان و نوجوانان به صورت نامحسوس و دور از هر گونه عصبانیت و مشاجره است. فضای متشنج نه تنها مقصود ما را تامین نمی‌کند، بلکه عاملی جهت دور ماندن از اهداف صحیح آموزشی است.
