علاقه‌مندان سینما، طرح موسوم به آسمان‌باز را به‌خاطر می‌آورند که نتیجه‌اش شکست مطلق بود و طرحی که نیمی از سینماهایش در مناطق مرکزی و جنوب تهران قرار داشتند.
این نکته را که کسی در سینماهای میدان انقلاب به تماشای فیلم‌های فرهنگی نمی‌رود، همه می‌دانستند جز تدوین‌کنندگان طرح اکران فیلم‌های فرهنگی! حالا قرار است این طرح در شمایلی تازه اجرا شود.
بهانه ایجاد پاتوق فرهنگی
سامان سالور طرح جدید اکران فیلم‌های فرهنگی را حساب‌شده‌تر از طرح‌های پیشین ارزیابی کرده و معتقد است: درصورت موفقیت این طرح، مخاطب فیلم‌های فرهنگی که تا‌به‌حال سردرگم بوده می‌تواند فیلم مورد علاقه‌اش را به راحتی انتخاب کند و به تماشای آن بنشیند.
این کارگردان می‌گوید: پیش از این در طرحی مشابه 6 سینما انتخاب شده بود که اغلب در نواحی مرکزی شهر بود نظیر سینما جمهوری، حافظ، مرکزی و... که سالن‌های مورد نظر هم گنجایش بسیار کمی داشت.
این سینماها از نظر مکان و همچنین زمان نمایش فیلم، اصلا با طرح اکران فرهنگی هماهنگ نبود. آن طرح از ابتدا مشخص بود که موفق نمی‌شود اما به‌نظر می‌رسد سینماهای خوبی در این دوره انتخاب شده است.
هر چند که سالن‌های اصلی به اکران فیلم‌های فرهنگی اختصاص داده نمی‌شود اما می‌توانیم امیدوار باشیم در فضای کنونی که مخاطب برای تماشای این فیلم‌ها معمولا سردرگم می‌شود، این طرح مؤثر است.
به اعتقاد این کارگردان، درصورت موفقیت و ادامه روند نمایش فیلم‌های فرهنگی، سالن‌های نمایش‌دهنده این فیلم‌ها کم‌کم می‌توانند به پاتوق‌های فرهنگی تبدیل شوند و اقشار دانشجو، هنرجویان و علاقه‌مندان به هنر هفتم را دور هم جمع کنند.
او می‌افزاید: اگر این سینماها به پاتوق فرهنگی تبدیل شوند، دیگر نیازی به تبلیغات زیاد برای این فیلم‌ها نیست چون فضاهای خوب، مخاطب را به راحتی جذب می‌کند. اما سینمادارها و صاحبان این فیلم‌ها، نیازمند حمایت هستند چون طرح و نمایش این فیلم‌ها در سراسر دنیا همیشه از حمایت دولتی برخوردار است.
اکران فیلم‌های فرهنگی همیشه به‌دلیل فقدان حمایت‌های مالی، با شکست مواجه شده چون بودجه و ردیف مصوب فرهنگی ندارد. در این طرح‌ها همیشه ابتدا فیلم‌هایی که به‌نظر می‌رسد فروش بهتری دارند اکران می‌شوند.
بعد از آنکه کم‌کم مخاطب سینماها به‌دلیل نبود تبلیغات مناسب و اطلاع‌رسانی دقیق، کمتر می‌شود این طرح‌ها هم به دست فراموشی سپرده می‌شوند با این بهانه که مخاطب ندارد، سینمادار راضی نیست و...کارگردان «چند کیلو خرما برای مراسم تدفین» معتقد است که درحال حاضر هدف دیده شدن فیلم‌های فرهنگی است و به‌نظر می‌رسد طرح فعلی هر چند که در مرحله آزمون و خطاست اما می‌تواند موفق باشد.
خوب است دولت از این فیلم‌های فرهنگی که توانستند در سال‌های اخیر، سینمای ایران را در محافل جهانی مطرح کنند، حمایت کند.
اطلاع‌رسانی مناسب، ضامن تداوم طرح
سعید ابراهیمی‌فر نیز که مثل دیگر همکارانش خاطره خوشی از موفقیت طرح اکران فیلم‌های فرهنگی در ذهن ندارد به طرح ناکام «آسمان باز» اشاره می‌کند که پس از مدت کوتاهی به دست فراموشی سپرده شد.
اما این کارگردان با خوشبینی در مورد طرح جدید صحبت می‌کند و می‌گوید: هر چند که این طرح ایده‌آل نیست ولی همین که اتفاقی بیفتد که فارغ از دغدغه‌های اقتصادی، این فیلم‌ها برای علاقه‌مندان به نمایش در بیاید، خوب است.
ظاهرا طرح اکران فیلم‌های فرهنگی قرار است یادآور ضرب‌المثل «کاچی به از هیچی» باشد اما در هر صورت این طرح اگر با اطلاع رسانی مناسب اجرا شود، قطعا موفق خواهد بود. از فیلم‌های فرهنگی باید در همه جهات حمایت شود نه اینکه فقط 6 سینما به آنها اختصاص یابد.
اگر اطلاع‌رسانی صورت نگیرد، مخاطب کم می‌شود و سپس نارضایتی سینمادار و برچیده شدن طرح را به دنبال خواهد داشت.
کارگردان «تک‌درخت‌ها» نبود یک برنامه بلندمدت در اعلام زمان نمایش فیلم‌ها را یکی از نواقص این طرح دانسته و می‌افزاید: اگر برنامه زمان‌بندی شده‌ای نظیر آنچه در سینما تک موزه هنرهای معاصر بود، منتشر می‌شد، آن وقت مخاطب می‌دانست که فیلم مورد نظرش در چه زمانی به نمایش در می‌آید.
این نظم در دراز مدت می‌تواند به‌دست بیاید البته قرار نیست با یک برنامه شامل 100 فیلم، این حرکت آغاز شود اما در نهایت همه چیز منوط به اطلاع‌رسانی صحیح و مناسب است.
این کارگردان تعداد سینماهای اختصاص داده شده به فیلم‌های فرهنگی را در مقابل سینماهای متعلق به فیلم‌های به‌اصطلاح تجاری و پر‌فروش منصفانه دانسته و پراکندگی آن را هم خوب می‌داند.
او ادامه می‌دهد: کارگردان‌هایی مثل من که مغضوب اکران می‌شویم و فیلم‌هایمان اکران نمی‌شود، قصدمان جذب مخاطب بیشتر برای فیلم‌های فرهنگی است. من زمانی که فیلم تک‌درخت‌ها را ساختم می‌خواستم در قالب یک سینمای قصه‌گو و با بازیگر شناخته شده، مخاطب بیشتری برای فیلمم جذب کنم.
اصلا قصد نداشتم فیلمی برای مخاطب خاص بسازم. اگر این فیلم در زمان خودش با تبلیغات مناسب اکران می‌شد می‌توانست مخاطب عام داشته باشد.
پراکندگی سینماها، نتیجه فقدان کارشناسی
سیروس تسلیمی اما طرح فعلی را چندان کارشناسی شده ارزیابی نمی‌کند و معتقد است به‌دلیل محدود بودن تعداد سینماها و پراکنده بودن آنها، این طرح درصورت عدم‌اطلاع‌رسانی صحیح به بن‌بست می‌انجامد.
او می‌گوید: در سایر کشورها سینماهای نمایش‌دهنده این آثار مشخص هستند یعنی مخاطب این فیلم‌ها می‌داند آنها را کجا جست‌وجو کند، علاوه بر آن این سینماها دارای یک برنامه از‌پیش تنظیم شده نمایش هستند.
این برنامه‌ها، جبران اطلاع‌رسانی را می‌کند. به اعتقاد این پخش‌کننده، تهیه‌کننده‌ها حاضر نیستند هزینه زیادی برای تبلیغات فیلم‌های فرهنگی بپردازند چون بازگشت آن تضمین شده نیست و بهتر است برنامه‌ریزی‌های مدون، جبران این کمبود اطلاع‌رسانی را بکند.
