خیابانی که طولانی ترین مسیر را در وانفسای دود و دم و ترافیک پایتخت از آن خود کرده است، چند روزی می شود که نفسی دوباره می کشد. نفسی که امیدها را برای سبز شدن دوباره قامت آن زنده می کند.
اینجا خیابان ولیعصر است. سرزمین چنارهای قجری و خاطرات مردم شهری که از دود و دم خسته‌اند. چنارهای سر به فلک کشیده. اینجا خیابان خاطره هاست. خاطراتی که همچون چنارهای سربه فلک کشیده‌اش سایه خود را بر سر عابران و سرنشینان خودروهای عبوری هر روز و هر روی می‌گسترد. مردمی که فراز و نشیب‌های بسیاری به خود دیده‌اند. اینجا خیابان خاطره هاست، زیبایی‌ها و صد البته طولانی ترین خیابان خاورمیانه ! خیابان ولیعصر(عج).
آری خیابان ولیعصر طولانی ترین خیابان تهران و خاورمیانه است، خیابانی 18 کیلومتری که در هفتاد و نه سال پیش در دوران پهلوی اول ساخته شد و میدان راه آهن را به منطقه شمیرانات و میدان تجریش متصل کرد.
خیابانی طولانی با ردیف چنارهایی بلند که نگرانی از خشکیدنشان نه تنها مسئولان بلکه ساکنان و شهر نشینان را نگران کرده بود.
همه می‌گفتند اگر این چنارها هم بروند در این شهر صنعتی و پر از مشکل دیگر نه سایه‌ای می‌ماند نه خاطره‌ای و نه زیبایی.!
خیابانی که سبب شد تهران را شهر چنارها بخوانند و مثلا پیترو دلاواله، جهانگرد ایتالیایی سده هفدهم میلادی، نوشته است: اگر استانبول شهر سروهاست، تهران را باید شهر چنارها خواند.
بنا به گفته شهرشناسان ایرانی اطلاعات حکایت از آن دارد که در هر سوی این خیابان ۳۰ هزار درخت کاشتند، یعنی در هر یک متر دو درخت و در سرتاسر خیابان ۶۰ هزار.اما گویا گذر سختی ها و مشکلات به این خیابان هم افتاد و یواش یواش هر جا پلی شد، درختی نبود!
پس از چند دهه، چنارها بزرگ شدند و نتوانستند تاج خود را آزادانه باز کنند و ناگزیر به این سو و آن سو خم شدند؛ خیلی از آنها با نخستین طوفان بهاری یا پاییزی افتادند و زیر نخستین برف سنگین شکستند و آنها که بیشتر خمیده شدند، پیش از رسیدن برف و طوفان، تن به اره کارگران شهرداری تهران می‌سپردند.
تقاطع‌های پر ازدحام این خیابان نیز نباید فراموش کرد که از نخستین ساعت‌های روز تا انتهای شب و حتی در روزهای تعطیل شاهد بار ترافیکی بسیار سنگینی بود که هزاران تن آلاینده را وارد هوا می‌کرد و بیش از همه روی چنارهای دو سوی خیابان تاثیر گذاشت.
تهدیدها اما به همین جا ختم نشد. برج سازی در این خیابان چند سالی شدت یافت و عرصه را بر چنارهای پیر بیش از پیش تنگ کرد. پی‌های عمیق، ریشه درختان را قطع کرد، نخاله ها در پای شان ریخته شد و سایه بلند برج ها، آنها را درجست و جوی نور خمیده تر ساخت.
حال این خیابان 11 هزار اصله درخت دارد و حکایت از مرگ هزاران اصله درخت دیگر..!
رضا محل کارش نزدیک پل پارک وی است و به گفته خودش روزانه از محل کار تا منزلش را پیاده می‌رود، می‌گوید: متاسفانه این درختان با توجه به آلودگی هوا ناخواسته محکوم به مرگ هستند.
این شهروند تهرانی می‌افزاید: قلع و قمع کردن یعنی همین چیزی که ما می‌بینیم به سادگی، با هزاران خودرویی که روزانه در این خیابان راه می‌انداختیم بدون توجه به مرگ تنها ریه‌های تنفسی شهرمان زندگی می‌کردیم.
وی اظهار می‌دارد: سال‌های گذشته تهران تنها یک خیابان بود و بعد از آن تا چشم کار می‌کرد، بیابان بود و تپه و باغ و مزرعه اما حال به یک اصله درخت هم چشم داریم تا بتوانیم نفس بکشیم.
تهران نیز به مانند دیگر پایتخت‌های جهان مثل پاریس که شانزه لیزه را دارد یا استانبول که به سانتا صوفیا می‌بالد، خیابانی داشت و دارد که همه هویت و زیبایی خویش را در پایش ریخته بود. خیابانی که در سایه سار چنارها متولد شد و خاطرات همگان را در شاخ و برگ‌های درختانش خوش کرد اما از آنجایی که ما عادت داریم خاطراتمان را در گرد و غبار بنشانیم به جای نگهداری از این خیابان و چنارهایش در پایشان سیمان و سموم جاری کردیم، آبی آلوده به انواع سموم: سمومی که شهروندان با ریختن زباله در این جوی ایجاد می‌کنند. سمومی که آنقدر ریشه را در بر می‌گیرد تا نفوذ پذیری هوا به شدت کم شود.
حوا مادر بزرگی است با موهایی که کاملا به برف نشسته است، تحصیلات خارج از کشور دارد و پرستار سال‌های دور بیمارستان‌های تهران است، می‌گوید: یک نفس عمیق، یک جرعه آرامش نوشیدن و خاطرات را کاویدن تنها در خیابان ولی عصر امکان پذیراست.
وی که در این خیابان زندگی می‌کند بارها و بارها برای شهردار تهران دعا می‌کند و می‌افزاید: چرا همیشه باید هزینه را برای زمانی بگذاریم که همه چیز از دست رفته است. حال هم برای نجات این درختان کهنسال دیر نشده است.
این شهروند تهرانی ادامه می‌دهد: تردد فزاینده خودروها در خیابان ولی عصر و انبوه آلاینده‌ای که وارد هوا می‌کنند، لطمه‌ای جبران ناپذیر به درختان می‌زد که هم اکنون جلوی آن گرفته شده است.
حال گنجینه زیست محیطی تهران با طرح شهردار عملگرایش برای یکطرفه شدن نشان از شتاب برای نجات درختان کهنسال این خیابان دارد، زنگ خطری که بالاخره به گوش مسئولان رسید.
شهرداری تهران دراقدام مؤثری که بنا به گفته کارشناسان زیست محیطی تنفس دوباره برای شهر است از روز گذشته این خیابان را یکطرفه کرد و مقرر کرده که اتوبوس های تندرو را به آن بیفزاید و کریدور گردشگری هم ایجاد کند.
پیمان دیگر شهروند تهرانی است که از یکطرفه شدن خیابان ولیعصر رضایت کامل دارد و می‌گوید: ممنوعیت تردد خودروهای شخصی و استفاده از اتوبوس می‌تواند آخرین راهکار برای نجات خیابان 79 ساله تهران باشد.
وی که دانشجوی عمران است می‌افزاید: ما باید بتوانیم این خیابان را درست نگهداری کنیم تا نسل‌های بعد هم شاهد زیبایی آن باشند.
حال همگان امیدوارند مرحله آزمایشی این طرح به زودی و با موفقیت به پایان رسد تا درختان 79 ساله این خیابان از انزوا خارج شوند و بتوانند فصل تازه ای از زندگی را سر دهند.
