براساس اصلاح بند یک ماده 71 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شورای اسلامی کشور مصوب 1375 شهرداران در شهرهای با جمعیت کمتر از 200هزار نفر و با رعایت مقررات مندرج در آیین‌نامه اجرایی و شرایط احراز تصدی سمت شهردار با حکم استاندار و در شهرهای بالای 200 هزار نفر جمعیت و مراکز استان‌ها با انتخاب استاندار و حکم وزیر کشور برای مدت 4 سال انتخاب می‌شوند.
به گزارش همشهری، این طرح با مخالفت شدید اعضای شورای اسلامی شهر تهران و دیگر کلانشهرهای کشور روبه‌رو شده است. شوراییان این طرح را گامی در جهت تضعیف مردم‌سالاری توصیف کرده‌اند.
مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهرتهران که ریاست شورای‌عالی استان‌ها را نیز برعهده دارد در آخرین اظهار نظر خود گفته است به نظر می‌رسد این اقدام مجلس یک حرکت سیاسی باشد.
چمران در عین حال سعی کرد روحیه معتدل خود را که در 8سال گذشته در کوران بحران‌ها وتنش‌ها به خوبی ایفا کرده ازدست ندهد؛ بنابراین جمله خود را بدین شکل تصحیح کرد: خداکند که سبقه سیاسی نداشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه در انتخاب شهردار عقل جمعی بر رای فردی می‌چربد، بدین وسیله تعیین شهردار را توسط نظر یک وزیر به‌جای نظر 15عضو شورا زیر سؤال برد و افزود: چرا وزارت کشور باید شهردار را انتخاب کند؟ مگر دولت قرار نیست کوچک شود؟ چمران گفت: این طرح درحالی مطرح می‌شود که دولت قصد دارد 23 مورد از وظایف خود را به شهرداری‌ها واگذار کند.
چمران به استدلال نمایندگان مجلس که می‌گویند با این طرح درواقع به‌دنبال یافتن پاسخگوی مشخص درقبال مسائل شهری‌اند، اشاره کرد و یادآور شد: وظیفه مجلس بررسی قوانین کلان و مشکلات مملکت است.
با این کار هم وقت خود را تلف می‌کنند هم به فرمایش حضرت امام(ره) در مورد شوراها بی‌اعتنایی می‌شود و هم با اینگونه دخالت‌ها عملا شورای شهر را بی‌معنی می‌کنند.
رئیس شورای شهر تهران اضافه کرد: از این طرح تعجب می‌کنیم و امیدواریم نمایندگان مجلس آن را پس بگیرند و با چشم باز و با منطق پیش بروند و گذشته خوب شوراها را زیر سؤال نبرند و کاری نکنند که موجب سرشکستگی کشور شود.
تضعیف خواسته‌های مردم
معصومه ابتکار، عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران نیز این طرح را گامی در جهت تضعیف خواسته‌های مردم دانست و تاکید کرد: برخی با تعیین سرنوشت توسط مردم مشکل جدی دارند و جایگاهی برای سلیقه و خواست مردم قائل نیستند.
وی گفت: این مسئله تنها مربوط به 50 نماینده امضاکننده نیست بلکه هم‌راستا با سیاست‌های کلان دولت است؛ همان طرز تفکری که ارزش قائل نشدن برای خواسته و تفکر مردم را در سیاست خرد و کلان کشور دنبال می‌کند و متأسفانه در بسیاری از سطوح کشور رسوخ پیدا کرده است.
ابتکار ادامه داد: مدتی است دولت به‌دنبال واگذاری 23 وظیفه خود به شهرداری‌هاست و با انجام چنین اقداماتی در واقع به‌دنبال آن است تا اگر مدیریت واحدی هم قرارباشد محقق شود، توسط شهردار برگزیده خودش انجام شود نه شهردار برگزیده شوراها.
حسن بیادی، نایب رئیس شورای شهر تهران نیز گفت: در حالی که باید استانداران نیز توسط شوراها تعیین شوند شاهد طرح نمایندگان مجلس برای تعیین شهردار از سوی وزیر کشور هستیم.
کمرنگ‌شدن نقش شوراها
ایازی، سخنگوی شهرداری تهران پیش از ظهر دیروز در حاشیه برگزاری دومین همایش ملی پژوهش‌های قرآنی حوزه و دانشگاه، در جمع خبرنگاران با اشاره به موضوع مطرح شده درخصوص انتخاب شهردار توسط وزارت کشور گفت: از نمایندگان مجلس شورای اسلامی انتظار داریم با توجه به اینکه مسئله مردم‌سالاری دینی و نقش مردم در انتخاب مدیران شهرها برایمان حائز اهمیت است، به این طرح رای ندهند و در عوض زمینه فعالیت گسترده‌تر شوراها و حکومت‌های محلی را بیشتر کنند.
وی افزود: در مجلس هفتم نیز چنین بحثی مطرح شد ولی در صحن مجلس رای نیاورد. سخنگوی شهرداری تهران یادآور شد: مفهوم طرح مذکور این است که نقش شوراهای اسلامی شهر که در قانون اساسی ما به‌صورت برجسته آمده، کمرنگ شود. ایازی ادامه داد: در این خصوص رئیس و اعضای شورای شهر تهران و همچنین اعضای شوراهای اسلامی تمام شهرها و کلانشهرها موضع‌گیری کردند.
معصومه آباد دیگر عضو شورای اسلامی شهر تهران نیز به همشهری گفت: شوراهای شهر برخاسته از رای مردم هستند بنابراین مصالح مردم را می‌خواهند. وی ادامه داد: به جرات می‌گویم از آنجایی که 95 درصد اعضای شوراهای شهر با طرح انتخاب شهرداران توسط استانداران یا وزارت کشور مخالفند، مجلس با این اقدام در واقع خود را مقابل مردم قرار می‌دهد.
آباد از رسانه‌های گروهی و کارشناسان مربوطه خواست تا با آسیب شناسی علمی ضمن بررسی نتایج این اقدام مجلس به ارزیابی دستاوردهای 10سال گذشته شوراهای شهر به منظور تنویر افکار عمومی بپردازند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر اینکه این اقدام در واقع مقدمه‌ای است برای یک مثنوی افزود: ضرر و زیان کمک نکردن به شوراها به‌عنوان حکومت‌های محلی و دستاورد و یادگار حضرت امام(ره)، نادیده‌گرفتن استعدادها و توانایی‌های مردم در اداره جامعه، پیاده‌کردن الگوی دولت متمرکز و سنگین‌ترکردن آن و عقبگرد از مدنیت نظام ازجمله این موارد است.
وی در این باره ازنمایندگان موافق این طرح سؤال کرد: شهردارتهران را شما برنمی‌گزینید، پس چگونه روی عملکرد شهردار تهران نظارت خواهید داشت یا وی را استیضاح خواهید کرد؟
این عضو شورای شهر تهران در عین حال مهم‌ترین دستاورد شوراها را انتخاب شهردار نام برد که به همین دلیل جایگاه مهم نظارتی شورا بر عملکرد شهرداری میسر شده است و اگر اتفاقات خوبی در شهرداری تهران افتاده نظیر شفاف‌سازی مالی، تغییر سیستم نقدی به تعهدی، گزارش دهی‌های روزانه، هفتگی، ماهانه، سه ماهه و... شهرداری به شورای شهر همه و همه ازجمله اتفاقات خوبی است که در نتیجه پافشاری نمایندگان شورای شهر بر امر نظارت بیشتر بر شهرداری محقق شده است.
خادم: این اقدام مجلس در جهت دولت‌محور شدن شوراهاست
رسول خادم دیگر عضو شورای شهر تهران در انتقاد از این طرح گفت: این اقدام نمایندگان مجلس در جهت دولت‌محور‌شدن شوراهاست. وی افزود: نمایندگان مجلس به جای پیگیری تحقق شوراهای محلات ومناطق و... روند بعکس درپیش گرفته‌اند؛ به‌گونه‌ای که در 2مجلس سابق به جای اینکه شاهد پیگیری نمایندگان در جهت تحقق قانون اساسی باشیم، شاهد تلاش نمایندگان برای عقبگرد در قانون شوراها هستیم.
به گفته رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر نگرانی نمایندگان مجلس به جای آنکه معطوف به هماهنگی دولت با شهرداری باشد بهتر است پیگیر واگذاری 23 وظیفه از دولت به شهرداری‌ها باشد که سال‌هاست مسکوت مانده است. خادم ادامه داد: نمایندگان مجلس در حال آسیب رساندن به جایگاه شورای شهر و محدود کردن فعالیت مردمی‌ترین بخش حکومت هستند.
