در شرایطی که مراکز تصویربرداری سی‌تی اسکن و امآرآی با تعدادی از بیماران سنگین وزن مواجه هستند که چندان رغبتی هم به‌علت ترس از استهلاک دستگاه‌هایشان برای تصویربرداری ندارند، دکتر حسن امامی رضوی، معاون سلامت وزارت بهداشت طی روزهای اخیر همه مؤسسات و بخش‌های تصویربرداری را موظف به پذیرش و انجام تصویربرداری از بیماران با وزن بالای 100 کیلوگرم کرده است.
در این ابلاغیه آمده است: برخی از مؤسسات تصویربرداری از پذیرش بیماران دارای وزن بالا، به‌دلیل عدم‌توانایی دستگاه‌ها خودداری می‌کردند که براساس ابلاغ معاونت سلامت خودداری این مؤسسات، ارتباطی با توانایی دستگاه‌ها در امر تصویربرداری ندارد، بلکه خودداری این مؤسسات از پذیرش بیماران با وزن بالا، تنها به‌دلیل کنترل استهلاک فیزیکی تخت دستگاه‌ها بوده است.
اما در حالی که این ابلاغیه سرگردانی بیماران سنگین‌وزن در مراکز تصویربرداری را مشخص می‌کند، به گفته کارشناسان این ابلاغیه به هیچ وجه منطقی نیست چون برای صدور آن با انجمن علمی رادیولوژی هیچ مشورتی نشده و هیچ محدودیتی در نظر گرفته نشده است.
تحریم‌ها مقصرند!
دکتر عبدالرسول صداقت، رئیس انجمن رادیولوژی ایران در این باره به همشهری می‌گوید: معضلات ما در زمینه تجهیزات پزشکی، هم به مشکلات خاص خودمان برمی‌گردد و هم به مشکلات عمومی در کل دنیا.
به گفته وی، روی کاتالوگ تمام دستگاه‌های تصویربرداری حداکثر وزنی که برای دستگاه‌های تصویربرداری قابل تحمل است، ذکر شده به‌طوری که تخت‌های سی‌تی‌اسکن و امآرآی تا حداکثر 140 کیلو گرم وزن بیمار را می‌توانند تحمل کنند. اما هرچه وزن بیمار بیشتر باشد، میزان لطمه‌ای که به دستگاه وارد می‌شود، مسلما بیشتر است.
«با توجه به اینکه ما در شرایط تحریم قطعات پزشکی هستیم و بسیاری از شرکت‌ها برای وارد کردن این قطعات به مراکز تصویربرداری، از طریق واسطه‌های مختلف و با قیمت‌های گزاف اقدام می‌کنند، همین امر باعث شده همکاران رادیولوژیست همواره نگران باشند.»
دکتر صداقت با بیان این عبارات ادامه می‌دهد: این نگرانی به این جهت است که درصورتی که قطعه‌ای از دستگاه به‌علت وزن بالای بیمار شکست، مراکز تصویربرداری ناچار می‌شوند برای مدت طولانی مراکز خود را تعطیل کنند و زیان‌های زیادی را متحمل شوند تا زمانی که قطعه جدید برایشان وارد شود.
رئیس انجمن رادیولوژی با بیان اینکه همین امر هم باعث شده در ایران بیماران سنگین وزن با علاقه کمتری از طرف مراکز تصویربرداری پذیرش شوند، خاطرنشان می‌کند: بعضی از وسایل امآرآی نظیر «دستگاه کویل» در اطراف زانو، گردن، شکم و شانه بیماران چاق قرار نمی‌گیرد چون این دستگاه برای افراد با وزن استاندارد ساخته شده است.
اما دکتر صداقت معتقد است: تنها راه حل این مشکل این است که وزارت بهداشت باید با همکاری اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت، انجمن رادیولوژی و به‌خصوص سازمان انرژی اتمی فعالیت‌هایی را شروع کند که بحث تحریم تجهیزات پزشکی از بین برود تا رادیولوژیست‌ها هم با خاطر آسوده‌تری به پذیرش بیماران با وزن بالا بپردازند.
ارجاع سنگین‌وزن‌ها
با این حال در شرایطی که رئیس انجمن رادیولوژی ایران به مشکلات مراکز تصویربرداری در پذیرش بیماران سنگین وزن اشاره می‌کند، به گفته کارشناسان تجهیزات پزشکی چون تعداد بیماران با این وزن تقریبا کم است این دستگاه‌ها کمتر دچار شکستگی یا لطمه می‌شوند.
مهندس رضا مولائیان، مدیر فنی شرکت تجهیزات پزشکی پیشرفته در گفت‌وگو با همشهری توضیح می‌دهد: دستگاه‌های تصویربرداری معمولا می‌توانند تا وزن 135 کیلوگرم را تحمل کنند ولی چون تعداد بیماران با این وزن تقریبا کم است، این دستگاه‌ها کمتر دچار شکستگی یا لطمه می‌شوند.
با این حال چون مثلا تونل دستگاه امآرآی 65 سانتی متر است، مسلما بیمار چاق نمی‌تواند داخل آن برود.
«در این شرایط البته مراکزی هم در سطح شهر تهران هستند که دارای دستگاه‌های امآرآی Open هستند؛ یعنی از نظر وزن و عریض بودن بیمار هیچ محدودیتی ندارند چون سمت چپ و راست آنها کاملا خالی است.»
مهندس مولائیان با اشاره به این عبارات خاطرنشان می‌کند: برای همین مراکز تصویر برداری هرچند دستگاه‌های معمولی قدرت تشخیص بالاتری دارند، ولی می‌توانند بیماران با وزن خیلی بالا را به این مراکز ارجاع دهند.
با این حال اگر قطعه‌ای از این دستگاه‌ها خراب شد، با توجه به تحریم‌ها مراکز تصویربرداری چقدر وقت دارند تا دستگاه جدید وارد کنند؟ مهندس مولائیان در پاسخ به این سؤال می‌گوید: معمولا ما این قطعات را در انبار داریم که بتوانیم سریع آنها را جایگزین کنیم.
ولی درصورت شکسته شدن تخت امآرآی یا سی‌تی‌اسکن چیزی حدود 2 ماه طول می‌کشد تا بتوانیم دستگاه جدید وارد کشور کنیم.
