کمی جلوتر که می‌روی ابعاد ماجرا بیشتر برایت روشن می‌شود. یک صفحه نمایشگر بزرگ، دلیل وجود صندلی‌ها را مشخص می‌کند؛ نمایش رایگان فیلم «قاعده بازی».
استفاده برای عموم آزاد و رایگان است.صندلی‌ها کاملاً پر شده است. شهروندان هنگامی که جای خالی می‌بینند با شور و شوق به‌سراغ صندلی‌های خالی می‌روند. عده‌ای ایستاده‌اند و برخی هم در چمن‌های اطراف نشسته‌اند. برخی هم به کنار اجتماع مردم که می‌رسند با نگاهی تعجب‌آمیز رد می‌شوند. بحث داغ بین مردم این است که«فردا چه فیلمی نشان می‌دهند؟». یکی می‌گوید: «مادرزن سلام». بعضی از کم و کیف طرح آگاهند، اما عده‌ای هم نمی‌دانند و حتی به فکرشان هم نمی‌رسد که قرار است یک فیلم روز سینما پخش شود.
نمایش فیلم در فضای باز، پیش از انقلاب در نقاطی از تهران و در جاهایی همچون باغ گلستان و بعداز انقلاب در هنگام برگزاری جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان در اصفهان یا در همدان نیز تجربه شده است. امسال سومین سالی است که سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، با تعبیه دستگاه‌هایی در ابعاد بزرگ، فیلم‌ها را با ویدئو پروجکشن در پارک‌ها به‌نمایش گذاشته، چندی است که در 6 پارک تهران در روزهای پنجشنبه و جمعه رأس ساعت 9 شب فیلم نمایش داده می‌شود؛ نمایش فیلم در فضای باز و آزاد، زیر سقف آسمان. این طرح نظرات متفاوتی را به‌دنبال داشت، از طرفی اکران فیلم‌های روز استقبال مردم را به‌همراه داشت و از سوی دیگر مخالفت برخی اهالی سینما خصوصاً سینماداران را.
مخالفت تهیه‌کنندگان هم با قرارداد محکمی که سازمان فرهنگی هنری شهرداری برای حفظ حقوق تهیه‌کنندگان امضا کرد و با توجه به استقبال مردم روبه خاموشی رفت و تهیه‌کنندگان نیز از این طرح استقبال کردند، خصوصاً که طبق آمار رسمی، سینماها در روزهای پنجشنبه و جمعه با ریزش تماشاچی مواجه نبودند.در همین حال این پارک‌ها در نقاطی از تهران قرار دارند که با فاصله‌ای زیاد از آنها هیچ سالن سینمایی وجود ندارد؛ پارک ملت در منطقه3 شهرداری تهران، بوستان گفت‌وگو در منطقه2، پارک بعثت در منطقه16، پارک پامچال در منطقه 15، پارک پلیس در منطقه 4 و بوستان باغ‌نو در منطقه22 شهرداری تهران.
جمعیت این مناطق بنابر آمارها چنین است: منطقه3-260 هزار نفر، منطقه2- 200 هزار نفر، منطقه 16-350 هزار نفر، منطقه 15- یک میلیون نفر، منطقه 4- یک میلیون نفر، منطقه 22- 140 هزار نفر و مجموع جمعیت تقریبی این مناطق حدود 2میلیون و 950 هزار نفر است. شاید به‌گونه‌ای بتوان آن را معادل 40درصد از جمعیت تهران دانست که سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران به نمایندگی از مدیریت شهری، کوشیده است دسترسی نداشتن آنان به امکاناتی شبیه سالن سینما را برای مدتی کوتاه جبران کند.
سال گذشته کمترین میزان مشارکتی که از حضور مردم ثبت شده حدود 2750 نفر (هفته اول) و بیشترین تعداد حدود 16هزار نفر (هفته پنجم) بوده است؛ یعنی از 3میلیون جمعیت این مناطق، 16هزار نفر حداکثر در هفته پوشش داده شده‌اند و این ضرورت گسترش این برنامه را نشان می‌دهد.
شهرداری؛ حامی سینمای ایران
فرامرز هوشیار، مدیر مؤسسه هاتف شهر و مدیر اجرایی پارک‌فیلم می‌گوید: شهرداری یکی از حامیان سینمای ایران است و اکران فیلم در پارک‌ها به« اکران یک» فیلم‌ها اختصاص ندارد و به‌همین دلیل موازی‌کاری با سینماداران به‌حساب نمی‌آید. وی می‌افزاید: هدف از برگزاری «فیلم‌پارک» استفاده بهینه فرهنگی از فضاهای سبز شهری و ایجاد ارتباط خانوادگی میان هموطنان بوده است. هوشیار می‌گوید: انجمن سینماداران به این موضوع اعتراض داشتند که اکران یک فیلم‌ها در پارک‌ها به اقتصاد سینما لطمه می‌زند و این درحالی است که ما اکران دوم فیلم‌ها را داریم و از این‌گونه فیلم‌ها استفاده می‌کنیم.
محمد‌هادی منبتی، مدیر‌عامل مؤسسه تصویر شهر اهداف اجرای طرح فیلم‌پارک را چنین تشریح می‌کند: هدف اصلی شهرداری تهران از اجرای این طرح پر کردن اوقات فراغت شهروندان در ایام تابستان و بهره‌گیری از پخش فیلم‌های روز و اکران دوم سینماست.وی این شیوه را فرصتی برای آشنایی بیشتر بین مخاطبان و سینما می‌داند و می‌افزاید: شهرداری خود هزینه‌های نمایش فیلم را تقبل کرده تا تماشاگران بتوانند در 2 روز پایانی هفته به‌صورت رایگان در بوستان‌های محل سکونت خود به تماشای فیلم‌های سینمایی بنشینند. به این شکل سینما به زندگی افراد نزدیک‌تر شود.
کمک یا مقابله با سینما؟
داستان غریبی است؛ سینماهای تهران در کمتر از نیمی از مناطق تهران قرار دارند و با وجود همه تمهیدات و وعده‌ها و تبصره‌ها و امکانات مادی متفاوت طی 25 سال گذشته، سالن جدیدی در مناطق محروم از سالن سینما، تأسیس نشده است و تنها چند سالن تهران تبدیل به مکان‌های 2 یا 3سالنه شدند. هر چند که در این یکی، دو سال اخیر توجه به این موضوع مورد نظر مدیریت شهری قرار گرفته است اما جمعیت تهران هم طی این سال‌ها روبه افزایش است.
از سویی برای اینکه در مدت کمتر از 100روز، هر هفته 12نوبت نمایش فیلم در 6نقطه تهران، یعنی در مجموع حدود 60نوبت با حداکثر ظرفیت نمایش هر نوبت یک هزار نفر قرار است به موجودی فعلی نمایش فیلم در تهران افزوده شود، از این واکنش‌های نسنجیده و سودجویانه‌ای که بروز کرده حیرت‌زده می‌شویم. الان در تهران، در بهترین حالت، 50 سالن سینما در هفته فعال هستند و هر سالن روزی6 نوبت نمایش دارد یعنی روزی 300 نوبت نمایش با متوسط ظرفیت حدود 500 نفر در هفته که می‌شود 2100 نوبت نمایش هزار نفره. آیا 60 نوبت نمایش باعث تهدید 2100 نوبت در هفته می‌شود؟
از جهتی دیگر براساس اعلام مدیر تأمین و توزیع فیلم بنیاد سینمایی فارابی به‌طور متوسط هر روز سینما ها در تهران 20هزار نفر بازدید‌کننده دارند و در وضع خوشبینانه شاید این رقم به 30هزار نفر برسد و در طول یک هفته از 140 تا 210 هزار نفر مخاطب خواهند داشت. آیا هر نوبت نمایش یک هزار نفری مخاطب در 12بار نمایش در طول یک هفته در فیلم‌پارک، با قرار 12هزار نفر، بر مخاطب 210هزار نفری تأثیر می‌گذارد؟!
جملات نقل شده از چند نفر از صاحبان سینماهای تهران باعث حیرت است؛ «این کار سبب تعطیلی سالن‌های سینما (یعنی 2100 نوبت نمایش) می‌شود.» یا «این فیلم‌ها در پارک و بدون کنترل تعداد افراد حاضر به‌نمایش درمی‌آید.»
مگر می‌شود بی‌نهایت تماشاگر را در پای این پرده‌ها در پارک‌ها تصور کرد؟ بالاخره صدا و تصویر تا فاصله مشخصی، امکان دریافت دارد.
«کانال‌های ماهواره‌ای و فیلم‌های غیرمجاز به‌صورت رقیب وجود دارد و دیگر وجود رقیب تازه را نمی‌توان پذیرفت.» این قیاس بی‌ربط برای هر شهروندی عجیب به‌نظر می‌رسد، شهرداری که با مجوز و پرداخت حقوق قانونی این کار را می‌کند، اما ماهواره‌ها و آثار غیرمجاز، خیر.
به‌جای اینکه این همه ناله و فریاد بی‌دلیل و شتابزده سردهیم، برویم سراغ حرف اساسی سال‌های اخیر که، محیط نمایش فیلم باید آنقدر جذابیت داشته باشد که مخاطب راغب شود به آنجا بیاید.
باید دید مشکل در سالن است یا بهای بلیت یا عاملی دیگر.بحث این است که شهرداری با این اقدام فقط به سینمای ایران لطف کرده تا با اکران رایگان فیلم‌ها در پارک‌ها به 2100 نوبت نمایش موجود در طول هفته بیفزاید و به همین تعداد، اگر درست کار کند، تماشاگر برای آثار ایرانی فراهم کند و بدین‌‌ترتیب، مردم بیشتری را به شیوه فیلم‌دیدن به سبک سالن‌های سینما، یعنی حضور در محلی عمومی و در کنار یکدیگر تشویق کند نه اینکه در منزل بنشینند و به‌صورت انفرادی، ماهواره و ویدئو ببینند.
این اقدام به حوزه فیلم و سینما کمک خواهد کرد و حتی در درازمدت باعث ایجاد رغبت در میان مخاطبان می‌شود. از سویی متولیان امر می‌باید محتاطانه عمل کنند تا بتوانند مخاطب خود را جذب و مسیر خود را پیدا کنند. از این رو بهتر است انتخاب فیلم‌ها براساس نیاز شهروندان و دیدگاه متعالی موجود در فیلم ها انجام شود. از طرفی به‌جرأت می‌شود اعلام کرد که اکران فیلم در پارک‌ها باعث آشتی مخاطبان با سینما می‌شود؛ افرادی که به دلایل مختلف هنوز نتوانسته‌اند سینما را به رسمیت بشناسند و از بس که به تلویزیون چسبیده‌اند از سینما دورشده‌اند و جالب آنکه آن دسته از افرادی هم که مخالف این اقدام هستند، با ادامه مسیر دست از نگرش‌های مغرضانه خود برداشته‌اند و آتش مخالفتشان خاموش شده است.
از طرفی دیگر، محمدرضا کوهستانی، مدیر پروژه فیلم‌پارک درباره شرایط اجرای این طرح می‌گوید: «این طرح که هدف آن آشنایی و نزدیکی بیشتر بین مخاطبان و سینماست، از چندی پیش در بوستان‌های تهران آغاز شده و به‌طور میانگین روزهای پنجشنبه و جمعه هر هفته حدود 1500 تماشاگر در هر بوستان به تماشای فیلم‌ها می‌نشینند.»
سهیل جهان‌بیگلری، مشاور معاونت هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران می‌گوید: «هدف اولیه از اجرای طرح (فیلم‌پارک) این بود که برای مردمی که در جغرافیای وسیع تهران، به دلیل نبود سالن و مسافت زیاد تا سالن‌های سینما، کمتر امکان دیدن فیلم به این شکل را داشتند، کالای فرهنگی هنری روز را برسانیم و این کار هم از وظایف اولیه این سازمان است که در دسترسی شهروندان به محصولات فرهنگی هنری، سهولت ایجاد کند. هدف بعدی دوسویه بود؛ یعنی هم انجام وظیفه برای سازمان به‌شمار می‌رفت و هم برای جامعه سینمایی مفید بود. فضای اجرای برنامه خیلی مهم بود: با آپارات 35 میلی‌متری و فضای تاریک، برای تماشاگرتداعی سالن سینما را می‌کنند و او را برمی‌انگیزید که به سالن هم فکر کند و برود فیلم ببیند. اندیشه اصلی ما برای اجرای این‌چنینی بود.»
وی می‌افزاید: «وظیفه این سازمان است که دسترسی به برنامه‌های فرهنگی هنری را آسان کند و تأسیس فرهنگسراها نیز به همین علت بود تا در گستره جغرافیایی وسیع تهران که امکان ایجاد ارتباط عادلانه میان شهروندان و هنرمندان وجود ندارد، این ارتباط ایجاد شود. در این موضوع، حتی ما پذیرفتیم که مردم رایگان به تماشای فیلم بنشینند اما هزینه آن را به تهیه‌کننده پرداختیم. به‌گونه‌ای که تهیه‌کنندگان راغب شدند این کار تداوم پیدا کند.»
