امکانات ورزشی برای بیـماران خـاص

همشهری آنلاین_مژگان مهرابی: برای همین به جای همراهی با آنها نوعی حس دلسوزی در دل بعضی‌هامان جا خوش می‌کند و با نگاهی پر افسوس افق آینده‌شان را نظاره می‌کنیم. در صورتی که اگر دید واقع‌بینانه‌ای داشته باشیم و کمی بیشتر با آنها نشست و برخاست کنیم می‌بینیم کسی که نیازمند دل سوزاندن است خود ماییم. در بین بیماران خاص کم نیستند افرادی که در حوزه‌های تحصیلی، ورزشی و هنری، گوی سبقت را از دیگران ربوده و موفقیت‌های زیادی را از آن خود کرده‌اند.

مصداق بارز این ادعا، ورزشکارانی هستند که در مجموعه ورزشی تختی خود را برای مسابقات جهانی ۲۰۱۳ آماده می‌کنند. کسانی که به رغم ابتلا به بیماری‌های خاص بارها در مسابقات جهانی شرکت کرده و مدال قهرمانی به دست آورده‌اند. البته زمینه پیروزی‌های پی در پی این ورزشکاران را «حمید حسین پور» مدیر مجموعه ورزشی تختی فراهم کرده و امکانات این ورزشگاه را به‌صورت رایگان در اختیار بیماران مبتلا به دیابت، تالاسمی، هموفیلی، ‌ام اس، پیوند اعضا و دیالیز قرار داده است.

در واقع می‌توان گفت، مجموعه تختی تنها ورزشگاهی است که از بیماران خاص استقبال می‌کند. خواسته خود او هم بود که گزارشی از موفقیت این ورزشکاران گمنام و همچنین برگزاری کلاس‌های ورزشی مجموعه تهیه شود تا شاید بیماران بیشتری جذب این فضا شوند. در یک صبح گرم خرداد ماه به مجموعه ورزشی تختی رفتیم و در جمع ورزشکاران خاص حاضر شدیم.

مجموعه ورزشی تختی بزرگ است و زیبا، با آن معماری منحصربه‌فردش همیشه مورد توجه اهالی شرق تهران بوده و هست. وسعت زیاد و امکانات ورزشی متنوع آن هر روز پای بسیاری از شهروندان را به اینجا باز می‌کند. برای همین باعث شده مثل خانه مادربزرگ هیچ‌وقت خالی از مهمان نباشد.

چند سالی هم هست که در کنار دیگر ورزشکاران، مهمانان ویژه‌ای هم دارد. کسانی که به دلیل بیماری خاص‌شان امکان حضور در هیچ ورزشگاهی را ندارند. رامین خسروی، مدیر روابط‌عمومی مجموعه تختی برای تهیه گزارش از برنامه‌های ورزشی و گفت‌وگو با ورزشکاران همراهی‌مان می‌کند. تا چشم کار می‌کند سر سبزی زمین چمن این جاست که چون قالی‌های خوش خط و نگار در کنار هم قرار گرفته‌اند.

سالن‌های توپی و رزمی البته با فاصله‌های منظمی از هم قرار دارند و برای رفتن به هرکدام از آنها باید یک پیاده‌روی طولانی را به جان خرید. ساعت ۱۱ صبح است و تعدادی از ورزشکاران مشغول نرمش و گرم کردن بدن خود هستند. همه سرحال و با نشاط. در حین تمرین لبخند از لبشان محو نمی‌شود. به قول خودشان جمع پیوندی‌ها هستند. اغلب‌شان پیوند اعضا انجام داده و در بین‌شان چند نفری هم به تالاسمی و ام. اس مبتلا هستند. خسروی می‌گوید: «معمولاً همه ورزشکاران یک روز و یک ساعت جمع نمی‌شوند و امروز به دلیل تهیه گزارش اینجا حضور پیدا کرده‌اند. برنامه‌های ورزشی هرکدام جداست و با توجه به بیماری‌ای که دارند در نظر گرفته شده است.» 

• هر ورزشکار از یک محله 

تک تک کسانی که برای ورزش آمده‌اند، سرشار از انرژی‌اند. اغلب‌شان هم کار می‌کنند و هم ورزش. روحیه خوبی هم دارند چراکه بیماری نتوانسته آنها را از جنب‌وجوش بیندازد و خانه نشین‌شان کند. «دانیال نیک پی» مبتلا به تالاسمی است. او می‌گوید: «زندگی برای بیماران خاص همین‌طوری سخت می‌گذرد.

خود من هر ماه باید مبلغ قابل توجهی را برای تهیه داروهایم کنار بگذارم. اگر بخواهم به ورزشگاه محله‌مان بروم پول زیادی می‌خواهد که در توان من نیست. شاغل نیستم و درآمدزایی ندارم. بنابراین به اینجا می‌آیم چراکه امکانات ورزشی‌اش رایگان است. مهم‌تر اینکه در اینجا نگاه ترحم‌آمیزی وجود ندارد. همه‌مان یک وجه اشتراک داریم و خوب همدیگر را درک می‌کنیم. به هم روحیه می‌دهیم و روزهای شادی را پشت سر می‌گذاریم.» هرکدام از ورزشکاران از یک جای تهران آمده‌اند. دانیال از محله خاک‌سفید، امین از محله نظام‌آباد، سجاد از بلوار مرزداران، نیما از شهرری و... و. هرچه هست دوری مسیر را تحمل می‌کنند با این هدف که روی سکوی افتخار بایستند.  

• لذت قهرمانی 

«سجاد فتح‌اللهی» در حال کش و قوس به بدنش است. می‌گوید: «خود را برای شرکت در مسابقات جهانی استرالیا آماده می‌کنم.» البته تا زمان برگزاری مسابقه یک سال و اندی مانده اما او دوست دارد با تمرین بیشتر مدال طلای پرتاب وزنه و توپ را از آن خود کند. برای همین هر روز از بلوار مرزداران به اینجا می‌آید.

فتح‌اللهی می‌گوید: «قبل از پیوند کبد فوتسال را حرفه‌ای دنبال می‌کردم. تا اینکه در دوران سربازی از ابتلا به سیروز کبدی مطلع شدم. یک سال درگیر بیماری بودم و بعد پیوند کبد انجام دادم. مدتی از ورزش دست کشیدم. عمل پیوند در روحیه‌ام تأثیر نامطلوبی گذاشته بود. حس و حال هیچ‌کاری را نداشتم. یک روز به استخر رفتم در آنجا به‌طور اتفاقی با فردی آشنا شدم که او هم از قضا مثل من بود.

جای عمل جراحی را روی بدنم دید سر حرف را باز کرد و از مجموعه ورزشی تختی گفت که در اینجا امکانات ورزشی برای افرادی مثل ما مهیا است. فردای آن روز به اینجا آمدم و با مسئولان مجموعه ورزشی صحبت کردم. با توجه به بیماری‌ام پرتاب وزنه و توپ را پیشنهاد دادند. خوشحال شدم. پی کار را گرفتم و سال بعد در مسابقات جهانی شرکت کردم و ۲ مدال برنز به دست آوردم.» 

• حمید حسین پور/مدیر مجموعه ورزشی تختی /امکانات بیشتر در راه است

این که چرا از بین ده‌ها ورزشگاه تهران، فقط مجموعه ورزشی تختی برای بیماران خاص در نظر گرفته شده سؤالی است که ذهن‌مان را درگیر کرده و آن را از «حمید حسین پور» مدیر مجموعه ورزشی تختی جویا می‌شویم: «سال ۹۲ بخشنامه‌ای از سوی وزارت ورزش صادر شد که همه مجموعه‌های ورزشی برون‌سپاری شوند. یعنی برای درآمدزایی و نگهداشت مجموعه سالن‌ها و زمین چمن‌ها و ورزشگاه‌ها به پیمانکار اجاره داده شود.

این طرح شامل همه ورزشگاه‌های تهران می‌شد. هیئت مخصوص بیماران خاص از آنجایی که ورزش برای این دسته از شهروندان را رایگان در نظر گرفته هیچ ورزشگاهی به آنها خدمات نمی‌دهد. بنابراین اگر کسی بخواهد در ورزشگاه محله‌شان از امکانات ورزشی استفاده کند باید هزینه آن را پرداخت کند. بنابراین از حوزه اختیاراتم استفاده کرده و این امکان را در مجموعه ورزشی تختی فراهم کردم.» حسین‌پور برای رفاه بیشتر این ورزشکاران با مجموعه ورزشی شهید شیرودی و سام در خیابان جمهوری تعامل برقرار کرده تا آنها هم به بیماران خاص خدماتی را رایگان ارائه کنند.

می‌گوید: «بخشی از هزینه مجموعه شیرودی و سام را خود فدراسیون تقبل کرده و بخشی هم تخفیف دارد.» به گفته این مسئول، در بهمن ماه سال گذشته اتاق دارت و شطرنج در مجموعه تختی راه‌اندازی شده و تا پایان خردادماه زمین تنیس خاکی افتتاح می‌شود. او می‌گوید: «البته با گفت‌وگویی که با مدیر سازمان ورزش انجام داده‌ایم قرار شده زمین اسکواش و پدل را ایجاد کنیم.» حسین‌پور در انتها می‌افزاید: «بیماران تالاسمی، دیالیز، دیابت، هموفیلی، پیوند اعضا و ام. اس جزو کسانی هستند که از خدمات مجموعه تختی استفاده می‌کنند و البته می‌توانند همه رشته‌های ویژه بیماران خاص را بازی کنند. اما برای شرکت در مسابقات، موظف به حضور در ورزش‌هایی هستند که فدراسیون مشخص می‌کند.» 

• پیش به سوی مسابقات جهانی

در گوشه دیگری از ورزشگاه، «اصغر عظیمی» خود را مهیا برای رفتن به استخر شنا می‌کند. او ورزشکاری است که از اسلامشهر به اینجا می‌آید. همین‌طور که با عجله به سوی استخر می‌رود، تعریف می‌کند: «کلیه‌هایم را بر اثر مصرف مکمل‌های غذایی از دست دادم. قهرمان وزنه‌برداری بودم. مربی‌ام اطلاعات چندانی نداشت و مرتب خوردن مکمل را تجویز می‌کرد.

تا به خودم بیایم کلیه‌هایم آسیب جدی دید و کارم به دیالیز کشید. ۳ سال بعد هم پیوند کلیه انجام دادم. زمانی که دیالیز می‌شدم افسردگی گرفتم خیلی حالم بد بود مأیوس بودم. زندگی‌ام را تباه شده می‌دانستم. روانپزشک خیلی با من صحبت می‌کرد اما تأثیر چندانی در من نداشت. یکبار که برای دیالیز رفته بودم در مرکز دیالیز با خسروی آشنا شدم و همین تحولی را در زندگی‌ام ایجاد کرد. آقای خسروی حال بد من را که دید توصیه کرد به مجموعه ورزشی تختی بروم. با بی‌میلی رفتم. چون شنا را از کودکی نزد برادرم یاد گرفته بودم.

اصول آن را می‌دانستم. بنابراین خیلی زود توانستم با شرایط کنار بیایم و تبحر خودم را در شنا نشان دهم. چند ماه بعد در نخستین مسابقه کشوری شرکت کردم و مقام آوردم. همین انگیزه به من داد تا خود را برای مسابقات جهانی اسپانیا آماده کنم. در آنجا هم مدال آوردم.» او معتقد است شنا تا اندازه قابل توجهی میزان کراتین خون را کاهش می‌دهد.  

• ورزش تضمین‌کننده سلامتی 

هر کدام از ورزشکاران اینجا سرگذشت خود را دارند. آدم‌هایی که براثر یک حادثه یا پیشامد ناگوار سلامتی خود را از دست داده و در فهرست بیماران خاص قرار گرفته‌اند. هدف ما هم نوشتن داستان زندگی آنها نیست بلکه دانستن تحولاتی است که بعد از ورزش ضمیمه سرگذشت‌شان شده است.

«عطیه نیکخواه» ورزشکار دیگری است که به دلیل مشکلات زندگی و اعتیاد همسرش به ام. اس مبتلا شده است. خیلی تمایل ندارد از خودش بگوید اما آنچه تأکید می‌کند که سختی‌های زیادی را پشت سر گذاشته و از بیماری ام. اس رنج می‌برد. او هم از طریق یکی از همسایه‌ها با مجموعه ورزشی تختی آشنا شده و از خیابان پیروزی به اینجا می‌آید.

می‌گوید: «شطرنج بازی می‌کنم. البته ابتدای امر برای اینکه ذهنم را آرام نگه دارم به مجموعه تختی آمدم. اما رفتار خوب مربی و انرژی که به من می‌داد باعث شد کم‌کم علاقه‌مند شوم و شطرنج را به‌طور حرفه‌ای دنبال کنم.» به قول خودش از زمانی که شطرنج و دارت بازی می‌کند سرحال‌تر شده و همین رونقی به زندگی سوت و کور او داده است. نیکخواه تمایلی ندارد از او عکاسی شود و می‌خواهد که گمنام بماند.

«پانیذ محمودی» آخرین نفری است که با او گفت‌وگو می‌شود. او هم پیوندی است و چون مجاز به انجام ورزش توپی نیست، دو و میدانی و اسکواش‌بازی می‌کند. می‌گوید «از وقتی ورزش می‌کنم روحیه‌ام بهتر شده است. اعتماد به نفسم افزایش پیدا کرده و به دیگران ثابت کردم فرقی با آنها ندارم. با ورزش علاوه بر اینکه ضعف جسمانی‌ام برطرف شد همه فاکتورهای خونم هم اصلاح شد.» آخر برنامه است و همه به یمن دیدار دوباره‌شان، با هم در مسابقه دارت رقابت می‌کنند. یک رقابت دوستانه و صمیمی که به دلیل کرونا از دست داده بودند. صدای خنده و رجزخوانی آنها فضای سالن را پر کرده و خبر از امید و زندگی می‌دهد.

• سیما کریمی، نایب رئیس هیئت ورزش بیماران خاص استان تهران /پتانک، ورزش پرطرفدار بیماران خاص است

سیما کریمی، نایب رئیس هیئت ورزش بیماران خاص استان تهران خود نیز پیوند کبد انجام داده و از سال ۹۵ با فدراسیون ورزش بیماری‌های خاص آشنا شده است. او می‌گوید: «وقتی انسان سلامتش دستخوش تغییرات منفی می‌شود گرفتار افسردگی شده و حس نامطلوبی به زندگی پیدا می‌کند.

تصور می‌کند حالا که به این بیماری مبتلا شده دنیا به آخر رسیده و از او هیچ‌کاری برنمی آید. در واقع آینده‌اش را تباه شده می‌بیند. از این‌رو ناامیدانه روز و شب‌های خود را سپری می‌کند. هیچ‌کس هم از این قاعده مستثنا نیست. خود من هم دچار یاس شده بودم. تا اینکه با فدراسیون آشنا شدم و برای ورزش به مجموعه تختی آمدم.» به گفته کریمی، رشته بیماری‌های خاص با توجه به بیماری که دارند تعیین می‌شود. به‌طور مثال کسانی که پیوند کلیه یا کبد انجام داده‌اند نباید ورزش توپی انجام دهند. او ادامه می‌دهد: «من کسی را ندیدم که بیاید اینجا و ورزش کند و بعد بیماری‌اش عود کند. همه شاداب می‌شوند چون حس خوشی را پیدا می‌کنند همین به بهبود آنها یا حفظ سلامت‌شان کمک می‌کند.

بیشتر ورزشکاران از ورزش پتانک استقبال می‌کنند چون رشته ورزشی جدید و مفرحی است. شرایط سنی هم ندارد. هر ۲ سال یکبار یک کشور میزبان برگزاری مسابقات است. دوو میدانی، شنا، دوچرخه‌سواری، پرتاب وزنه، شطرنج، دارت و پتانک. بیماران دیابتی، ام. اس و پیوند فعالیت‌شان نسبت به دیگر بیماران بیشتر است. تحرک قند را تا اندازه قابل توجهی کاهش داده و باعث کنترل آن می‌شود.» او در کنار تمرین تنیس، بدمینتون و پتانک مربی این رشته‌های ورزشی هم هست. کریمی ۵۳ سال دارد و بی‌توجه به پا گذاشتن به دوره میانسالی مرتب در مسابقات کشوری و جهانی شرکت می‌کند. می‌گوید: «در مسابقات بدمینتون نیوکاسل انگلستان مقام آوردم. اتفاقی که هیچ‌وقت تصور آن را نمی‌کردم.»