تخت افسانه‌ای سلیمان

سید مرتضی احمدپور-همشهری آنلاین:

اگر اهل ماجراجویی باشید یا عاشق داستان‌های شگفت‌انگیز دیو و پری، قطعا تخت سلیمان مجموعه‌ای جذاب برای شما خواهد بود. البته دره‌ای که تخت‌سلیمان در آن قرار دارد هم برای عاشقان طبیعت‌گردی جذاب است و زیبایی‌های خاص خود را دارد؛ زیبایی‌هایی که شما را قانع می‌کند تا یک شب را در چادر و در کنار تخت سلیمان به صبح برسانید و حتی از دیگر آثار تاریخی شهر کوچک تکاب که گفته می‌شود بیش از 160 اثر تاریخی دیگر دارد، بازدید کنید.
مجموعه میراث جهانی تخت سلیمان با دریاچه‌ای اسرارآمیز در وسط بقایای تاریخی در 45کیلومتری شمال شرقی تکاب در جنوب آذربایجان غربی واقع شده و در سال 1316 در فهرست آثار ملی ثبت شد و در سال 1382 هم به عنوان چهارمین اثر ملی کشور در فهرست آثار جهانی سازمان یونسکو به ثبت رسید.
باستان‌شناسان معتقدند محوطه تاریخی تخت سلیمان قبل از اسلام آتشکده زرتشتیان و یکی از 3 آتشکده مهم ساسانیان بود و در دوره پس از اسلام به عنوان تفرجگاه و کاخ تابستانی ایلخانان مورد استفاده قرار گرفت.
برای رسیدن به این مجموعه شگفت‌انگیز از مرکز کشور، می‌توان از مسیر استان زنجان هم استفاده کرد، اما برای گردشگرانی که از استان‌های شمالی به این منطقه سفر می‌کنند، مسیر تبریز و ارومیه تا تکاب بهتر است.

دریاچه‌ای زیبا در تخت سلیمان 
وسط این مجموعه زیبا دریاچه‌ای قرار دارد که در نگاه اول برای شناگران جوانی که از گرمی هوا کلافه شده‌اند، جذاب به نظر می‌رسد، اما عمق زیاد این دریاچه و مواد آهکی و معدنی کشنده آن می‌تواند برای غواصانی که با لباس مخصوص به دریاچه وارد می‌شوند هم خطرناک باشد.
دریاچه طبیعی تخت سلیمان از چشمه‌ای در عمق ۱۲۰ متری زمین در محوطه تخت سلیمان می‌جوشد. افسانه‌های جالبی درباره این دریاچه وجود دارد، نظیر اینکه سلیمان نبی(ع) با کوبیدن عصای خود موجب جوشش آن شده و همین طور اینکه گنجینه‌های‌ عظیمی از گنجینه کوروش کبیر تا انگشتر حضرت سلیمان (ع) در این دریاچه ریخته شده است.
بناهای تاریخی تخت سلیمان دور دریاچه‌ و درون حصاری بیضی‌شکل قرار گرفته‌اند. آتشکده آذرگشنسپ، ایوان خسرو، معبد آناهیتا، راهروهای تخت سلیمان، سنگ اژدها، بناهای دوره ایلخانی و... بخش‌های مختلف تخت سلیمان را تشکیل می‌دهند و برای ورود به این مجموعه گردشگران خارجی ورودی بیشتری پرداخت می‌کنند.

زندان دیو؛ وهم انگیز و زیبا
شاید یکی از عجایب منحصر به فرد تخت سلیمان زندان دیو باشد که کوهی مخروطی با گودالی به عمق ۸۰متر در وسط آن است.
 افسانه‌ها می‌گویند حضرت سلیمان (ع) دیوهای نافرمان را در آنجا زندانی می‌کرد، اما در نگاه زمین‌شناسان این کوه تشکیل شده از فعالیت‌ چشمه‌های آب معدنی در طول هزاران سال گذشته است.

ضعف امکانات اقامتی و گردشگری
کارشناس گردشگری و مدیر یکی از آژانس‌های مسافرتی ارومیه اما معتقد است مجموعه تخت سلیمان با تمام زیبایی‌های خود در مقایسه با مجموعه‌های تاریخی دیگر مانند تخت جمشید فاقد امکانات رفاهی و گردشگری مناسب است و گردشگرانی که قصد عزیمت به این مجموعه را دارند باید با امکانات کامل و غذای کافی و مجهز به این منطقه سفر کنند.
نادر شهابی ادامه می‌دهد: در چند کیلومتری این مجموعه روستا و مغازه وجود دارد، اما برای بیش از 100هزار گردشگر داخلی و خارجی که سالانه به این منطقه سفر می‌کنند، قطعا امکانات مناسبی نیست و به خاطر ضعف امکانات گردشگران زیادی به این منطقه نمی‌آیند.
وی با اشاره به ظرفیت‌های تاریخی و جذابیت‌های منحصر به فرد این مجموعه خاطرنشان می‌کند که تخت سلیمان می‌تواند سالانه تا یک میلیون گردشگر هم داشته باشد به شرط آن‌که زیرساخت‌های اولیه آن مانند راه‌های دسترسی و دیگر امکانات حل شود. این فعال گردشگری بیان می‌کند: در مجموعه تخت سلیمان به جز نگهبانانی که در ورودی مجموعه از شما ورودیه دریافت می‌کنند در بقیه مکان‌های اسرارآمیز خبری از راهنما و نگهبان نیست و اگر گردشگری پیش مطالعه‌ای درباره این مجموعه نداشته باشد فقط با مقداری سنگ و کوه و مجسمه‌های سنگی شکسته و دریاچه‌ای زیبا روبه‌رو خواهد شد که تابلوی «شنا ممنوع» کنار آن نصب شده است.

توسعه زیرساخت‌های گردشگری تخت سلیمان 
مدیرکل میراث فرهنگی آذربایجان ‌غربی هم با اشاره به تقویت زیرساخت‌های گردشگری تخت ‌سلیمان تکاب می‌گوید: تخت سلیمان اهمیت فراوانی از حیث گردشگری داخلی و خارجی دارد و بنابراین با تقویت زیرساخت‌های این مجموعه گامی برای جذب گردشگر برداشته می‌شود.
جلیل جباری با اشاره به تقویت زیرساخت‌های گردشگری تخت‌سلیمان تکاب اظهار می‌کند: تخت سلیمان تکاب اهمیت فراوانی از نظر گردشگری داخلی و خارجی داشته و بنابراین با تقویت زیرساخت‌های این مجموعه، ضمن رفاه حال گردشگران، گامی برای جذب بیش از پیش گردشگری برداشته می‌شود.
به گفته وی، به همین دلیل توسعه زیرساخت‌های گردشگری این مکان تاریخی یکی از اولویت‌های اداره‌کل میراث فرهنگی استان و شهرستان تکاب به شمار می‌رود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان ‌غربی بیان می‌کند: در حال حاضر 3 طرح مهم گردشگری از جمله توسعه و تکمیل زیرساخت‌های گردشگری و اقامتی مجموعه میراث جهانی تخت سلیمان، به‌سازی، تعریض و آسفالت محور گردشگری قوشه ‌بلاغ و به‌سازی راه دسترسی به روستای هدف گردشگری قینرجه تکاب اجرا می‌شود.
وی اظهار می‌کند: متاسفانه از افسانه‌ها و اسطوره‌های تخت‌سلیمان کتابی مکتوب نشده، اما در حال حاضر پژوهش و تالیف کتابی در زمینه افسانه‌ها و اسطوره‌هایی که پیرامون این مجموعه وجود در حال انجام است.
جباری در پایان می‌گوید کتابچه سیمای گردشگری تکاب  و همچنین کتابچه‌ای درباره اسطوره‌ها و افسانه‌های تخت‌سلیمان گردآوری و منتشر شده است.