افسانه‌هایی که هم‌سن و سال‌های خودت در آن کشور با آنها بزرگ می‌شوند؟ و با شخصیت‌های افسانه‌ای آنها دوست شوی، با آنها به زمان‌های قدیم و به سرزمین‌های جادویی و اسرار آمیز بروی و در ماجراجویی‌هایشان همراهشان شوی؟ بعد چشم ببندی و باز کنی و ببینی با مردم کشوری دیگر رو‌به‌رو هستی و هنر و افسانه‌هایشان ... و همین‌طوری این جریان ادامه پیدا کند... و بعد از گذراندن یک بعد از ظهر تابستانی در چند کشور مختلف، شب به خانه خودت برگردی، به همان‌جایی که هر شب می‌خوابی، و باز روز بعد سفرهایت را ادامه بدهی؟
به‌نظر غیرممکن می‌رسد؟اما باور کن این اتفاق تا به حال برای خیلی‌ها افتاده، برای کسانی که هر دو سال یک بار در «جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی تهران» شرکت می‌کنند، هر روز از این تالار به آن تالار می‌روند و نمایش‌هایی می‌بینند از شهرها و کشورهای مختلف و در مدتی کوتاه، جهان‌های گوناگون را تجربه می‌کنند.
شاید تو هم یکی از همین افراد باشی، یا شاید شنیده باشی که جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی امسال هم، که دوازدهمین دوره این جشنواره‌هاست، از یکشنبه 20 مرداد شروع شده و نمایش‌های آن تا فردا 25 مرداد، در تالارهای مختلف شهر تهران اجرا می شود؛ در تالارهای مجموعه تئاتر شهر، تالار هنر، فردوسی، سنگلج و خانه نمایش.
صحنه‌هایی از تمرین و اجرای اپرای عروسکی «مکبث» به کارگردانی بهروز غریب‌پور
عکس‌ها از سایت ایران‌تئاتر
در این جشنواره‌هم، مثل جشنواره‌های بین‌المللی‌دیگر، نمایش‌هایی از کشورهای مختلف شرکت کرده‌اند. شاید تو هم یکی از تماشاگران نمایش‌های «کانتوس انیماتا»، «فلوت سحرآمیز» و «پولچینلا با 4 دست»، از کشورهای هلند، اتریش و ایتالیا، که در چند روز گذشته به اجرا در آمدند، بوده باشی. چند نمایش خارجی دیگر هم در روزهای باقی‌مانده جشنواره اجرا می‌شوند: «یوهان اشتراوس و دوشیزه دانوب»، «آلیس در آینه»، «قورباغه» و «قلعه شنی»، از کشورهای اتریش، ایتالیا، هلند و بلاروس.
نمایش‌های کشورهای خارجی، در بخش «مسابقه بین‌الملل» جشنواره شرکت کرده‌اند، اما چند نمایش ایرانی هم، که می‌توانستند با این نمایش‌ها رقابت کنند در این بخش قرار گرفته‌اند. حتماً بعضی از آنها را قبلاً دیده‌ای، «ماکاندو»، «ماهرخ»، «آرش»، «زمین و چرخ» و ...
قرار است گروهی از داوران از میان کارهایی که در این بخش به نمایش در می‌آیند، بهترین‌ها را انتخاب و معرفی کنند. برای این که داوری بین این کارها بهتر انجام بگیرد، چند داور از کشورهای کانادا، روسیه و ایتالیا هم دعوت شده‌اند تا آثار این بخش با دیدگاه‌ها و تجربه‌های متنوع‌تری داوری شوند.
دوازدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی، یک بخش رقابتی دیگر هم دارد، بخش «مسابقه ایران» که فقط نمایش‌های ایرانی در آن شرکت کرده‌اند. تعداد نمایش‌های این بخش از همه بخش‌های دیگر جشنواره بیشتر است. «دختر نارنج و ترنج» از کرج، «دخترک و کوزه»، «رومئو و ژولیت»، «سیه مهره بازی» از تهران و ... از نمایش‌هایی هستند که امروز و فردا در این بخش به نمایش در می‌آیند. روزهای پیش هم چند گروه نمایشی از شهرهای مختلف ایران، اردبیل، گنبد کاووس و اراک، آثارشان را در این بخش روی صحنه بردند.
دو نمایش در میان نمایش‌های بخش مسابقه ایران به طور خاص جلب توجه می‌کنند؛ «صدای یک دست» یکی از آنهاست که « قطب‌الدین صادقی»، نویسنده و کارگردان شناخته شده تئاتر آن را نوشته و «حسن دادشکر»، که حتماً از او نمایش های نوجوانانه زیادی دیده‌ای، آن را کارگردانی کرده است.
صحنه‌هایی از نمایش «ماکاندو» به کارگردانی آزاده انصاری - عکس‌ها از محمد توکلی
«پدر عزیزم» نمایش دیگری از این بخش جشنواره است که «محمد چرم‌شیر» نمایش‌نامه‌نویس مطرح و باسابقه، متن آن را نوشته و «حسن معجونی»، که بازی‌های خوب او را در نمایش‌های مختلفی دیده‌ای، آن را کارگردانی کرده است.
«اوسنه گمشده» هم از نمایش‌های خاص این بخش است که روز اول جشنواره اجرا شد. خاص بودن آن به این خاطر است که متنش،که طلا معتضدی آن را نوشته، در مسابقه نمایش‌نامه‌نویسی جشنواره برگزیده‌شد. نمایش‌نامه دیگری هم که در این مسابقه برنده شد، «علی‌بابا و ستاره‌های روشن»، نوشته «جواد ذوالفقاری» بود.
به جز این سه مسابقه، جشنواره این دوره بخش‌های متنوع دیگری هم دارد، بخش «مرور»، «جنبی»، «ویژه بین‌الملل» و نمایش‌های فضای‌باز.
نمایش‌های بخش «مرور»، همان‌طور که از اسمش هم پیداست، از میان نمایش‌هایی انتخاب شده‌اند که پیش از این به نمایش در آمده‌اند، در سال‌های 85 و 86، اما در جشنواره‌ها شرکت نکرده‌اند. نمایش‌هایی مثل «سپید، سیاه، ماه پیشونی»، «راز طلسم»، «آخرین گل» و ...
در بخش «جنبی» جشنواره تنها یک نمایش به نام «رمپل» شرکت دارد. امروز و فردا هم، یک نمایش ویژه به نام «اپرای عروسکی مکبث»، در بخش «ویژه بین‌الملل» به نمایش در می‌آید. این نمایش را بهروز غریب‌پور، کارگردان باسابقه نمایش‌های عروسکی، بر اساس اپرایی از «جوزپه وردی» طراحی و کارگردانی کرده است.
در بخش فضای باز جشنواره هم 9 نمایش به اجرا در آمده و می‌آیند که «تکم»، «ماه و غول زنگی»، «عروس باران» و «مبارک عروسک نیست» از جمله آنها هستند و بیشتر رنگ و بوی نمایش‌های سنتی را دارند.
می‌بینی جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی موقعیت خوبی است برای این که با فرهنگ و هنر شهرهای مختلف ایران و جاهای مختلف دنیا آشنا شوی. اما اگر یک وقت نتوانستی به تماشای این نمایش‌ها بروی، دلت نسوزد ها! امسال دو اتفاق مهم در این جشنواره افتاده، یکی این که قرار شده نمایش‌های برنده، اجرای عمومی داشته باشند و دیگر این که قرار شده نمایش‌ها ضبط شوند و فیلم‌هایشان به بازار بیاید.
مراسم اختتامیه جشنواره شنبه 26 مرداد در تالار وحدت برگزار خواهد شد؛ امیدوارم تا آن روز تویی که به هنر نمایش علاقه‌مندی، بتوانی به تماشای نمایش‌های جشنواره بروی و از آنها لذت ببری.
