همشهری آنلاین_حسن حسن‌زاده: اگرچه تجمع معتادان و کارتن‌خواب‌ها در حاشیه روددره فرحزاد به‌عنوان معضل شماره یک این محله شناخته می‌شود ولی سال‌هاست که دفع فاضلاب خانگی و جمع‌آوری زباله از معابر محله، مشکلات بهداشتی و زیست‌محیطی فراوانی برای فرحزادی‌ها ایجاد می‌کند؛ معضلی که در سایه دیگر آسیب‌های اجتماعی فرحزاد کمتر دیده شده اما پیامدهای آن گریبان همه اهالی محله را گرفته است. فرحزاد هنوز شبکه فاضلاب شهری ندارد و آب مصرفی خانه‌های این محله در کوچه و خیابان رها می‌شود. به جای آب زلال قنات فرحزاد، فاضلاب خانگی همه نهرها را پر کرده و باغ‌های حاشیه رودخانه هم از گزند فاضلاب در امان نمانده‌اند. در این روزهای کرونایی که معضل انباشت زباله در معابر بالادست فرحزاد ساکنان این محله را نگران کرده است به درخواست اهالی ابعاد این مشکل و راهکارهای رفع آن را در گفت‌وگو با اهالی، شورایاران و گروه‌های جهادی محله بررسی کرده‌ایم.
با گذر از دل کوچه‌های پلکانی و معابری که مثل رشته سیم‌های مرتبط به هم راه دارند به کوچه حسینیه می‌رسیم؛ کوچه‌ای که اگرچه یادآور آب زلال قنات فرحزاد بود اما حالا سال‌هاست اهالی محله آن را با بوی بد فاضلاب به یاد می‌آورند. لوله‌های پلاستیکی و فلزی‌ریز و درشت، فاضلاب خانه‌ها را به دل کوچه پمپاژ می‌کند تا باریکه آب قنات فرحزاد رنگ و بوی فاضلاب به خود بگیرد.
شبکه فاضلاب شهری به محله فرحزاد نرسیده و هنوز هم خانه‌ها و آلونک‌های قدم و نیم‌قد فرحزاد با حفر چاه‌های جذبی و رها کردن آب مصرفی در کوچه، فاضلاب خانگی را دفع می‌کنند. «علیرضا فرحزادی» از ساکنان محله فرحزاد می‌گوید: «در هر ساعتی از شبانه‌روز کوچه‌های محله بوی فاضلاب می‌دهد. متأسفانه بسیاری از اهالی به دلیل هزینه‌های حفر چاه جذبی، فاضلاب را در کوچه رها می‌کنند و نتیجه‌اش می‌شود جوی‌های پر از فاضلاب. نهر اصلی فرحزاد که آب قنات در آن سرازیر بود و در گذشته آب آشامیدنی محله را تأمین می‌کرد حالا آب فاضلاب را در محله سرازیر می‌کند.
زیر قسمت‌های سرپوشیده این نهر هم پر از موش است. این موش‌ها حتی به خانه‌ها هم راه پیدا می‌کنند.» این معضل تنها به کوچه حسینیه محدود نیست. در کوچه‌های حمام، عمویی و تقریباً در تمام معابر فرحزاد که نهری از دل کوچه بگذرد، بوی بد فاضلاب به مشام می‌رسد. فرحزادی ادامه می‌دهد: «اگرچه شهرداری دوره‌ای جوی‌ها و نهرها را لایروبی می‌کند اما این اقدامات با توجه به حجم آب مصرفی خانه‌ها و فاضلابی که به کوچه می‌ریزد پاسخگو نیست.»
- درختان در خطرند
مشکلات فاضلاب رها شده و آب مصرفی خانه‌های فرحزاد، تنها به بوی بد در معابر و افزایش موش ختم نمی‌شود. نهرهای پر از فاضلاب که از بالادست محله سرازیر می‌شوند در چند نقطه به هم می‌رسند و به رودخانه فرحزاد می‌ریزند.
نهر مقابل پل ذوالفقار، نهری که از کوچه‌های تبرک و توسل به رودخانه می‌ریزد و نهر اصلی فرحزاد که فاضلاب کوچه‌های حسینیه، رضا فرحزادی، محب افضلی، محسن فرحزادی و... را به رودخانه سرازیر می‌کند، ۳ جوی اصلی هستند که فاضلاب خانه‌های بالادست را پای درختان حاشیه روددره می‌رسانند. «عباس بهشتی» یکی از اهالی فرحزاد می‌گوید: «با وجود ساخت‌وسازهای فراوان، هنوز فرحزاد با درختان سرسبز و باغ‌های میوه حاشیه رودخانه شناخته می‌شود.
اما درختان گردو، توت و... که یادگارآبادی فرحزاد است طی سال‌های اخیر با افزایش جمعیت محله و حجم فاضلاب خانه‌ها به خطر افتاده‌اند. حتی خانه‌هایی که برای دفع فاضلاب سرویس بهداشتی، چاه جذبی حفر کرده‌اند هم آب مصرفی خود را در کوچه رها می‌کنند. در نتیجه فاضلابی که پر از مواد شوینده است پای درختان میوه می‌ریزد. حالا پیدا کردن درختانی که به همین دلیل خشک شده‌اند کار سختی نیست.»
- جولان کرونا در میان زباله‌ها
اگرچه رها شدن فاضلاب خانگی در کوچه‌های محله مقصر شماره یک بوی بد معابر و مشکلات زیست‌محیطی رودخانه فرحزاد است اما این معضل علت‌های دیگری هم دارد. انباشت زباله در کوچه‌ها و خیابان‌های فرحزاد به‌ویژه در کوچه‌های پلکانی بالادست محله، دیگر به تصویری تکراری برای فرحزادی‌ها تبدیل شده است.
شیب زیاد معابر بالادست و وجود کوچه‌های پلکانی عامل اصلی نبود سطل زباله در این بخش از محله است. «مریم سلامت» عضو شورایاری فرحزاد می‌گوید: «شیب تند خیابان‌های بالادست محله مانع قرار دادن سطل‌های متحرک شده است.
در کوچه‌های پلکانی هم خبری از سطل زباله نیست. در نتیجه ساکنان بالادست محله باید مسافت زیادی را برای دسترسی به نزدیک‌ترین سطل زباله طی کنند. متأسفانه همین مسئله باعث شده برخی از اهالی زباله‌ها را در کوچه رها کنند که نتیجه‌اش می‌شود شکل‌گیری کوهی از زباله در چند قدمی منازل مسکونی.» هجوم زباله‌گردها به کوچه‌های فرحزاد روی دیگر این سکه است که به معضل زباله‌های رها شده در معابر دامن می‌زند. سلامت ادامه می‌دهد: «فرحزاد سال‌هاست که با معضل معتادان و زباله‌گردهای حاشیه روددره دست به گریبان است.
زباله‌گردها به هوای پیدا کردن ضایعات قابل فروش به جان زباله‌های رها شده در کوچه می‌افتند و تمام معبر پر از شیرابه زباله می‌شود. همین معضل به تجمع سگ‌های ولگرد و جانوران موذی دامن می‌زند. در این روزهای کرونایی نگرانی همسایه‌ها از انباشت زباله در محله بیشتر شده است.»
- راه‌حل اساسی در راه است
علاوه بر پیگیری‌های شورایاران از شهرداری و نهادهای مسئول، مدتی است که جوانان جهادگر فرحزاد با همکاری معاونت فرهنگی اجتماعی قرارگاه ثارالله سپاه پاسداران، یک گروه جهادی با نام «قرارگاه محله اسلامی فرحزاد» تشکیل داده‌اند؛ گروهی که در تعامل با شهرداری پیگیر لایروبی مستمر نهرها، جمع‌آوری زباله‌ها و دیگر اقدامات زیربنایی برای حل مشکلات محله است.
«حسن صداقت» عضو قرارگاه محله اسلامی فرحزاد از طرح پیشنهادی قرارگاه به شهرداری و آمادگی کامل جوانان جهادگر فرحزاد برای رفع مشکل فاضلاب محله می‌گوید: «اگرچه شهرداری با لایروبی مستمر جوی‌ها تلاش می‌کند کمی از مشکلات فرحزاد را حل کند اما رفع کامل این معضل نیازمند یک کار زیربنایی است.
قرارگاه اسلامی محله پیشنهاد داده با همکاری شهرداری و شبکه بهداشت فرحزاد، طرحی برای بررسی خانه به خانه وضعیت فاضلاب فرحزاد آماده شود. در این طرح باید به خانه‌هایی که آب مصرفی خود را در کوچه رها می‌کنند اخطار داده و پس از صدور مجوز، مهلتی برای حفر چاه داده شود. اگر خانواده‌ای هزینه مالی حفر چاه را نداشت، گروه جهادی فرحزاد برای کمک مالی به آنها پیشقدم می‌شود. برخی از خانه‌های قدیمی فرحزاد چاه جذبی دارند اما به دلیل نقص لوله‌گذاری، باز هم آب مصرفی آنها به کوچه می‌ریزد.
در این موارد هم می‌توانیم با هزینه بسیار کم، شبکه لوله‌گذاری خانه را اصلاح و از رها شدن فاضلاب در کوچه جلوگیری کنیم.» صداقت از آمادگی قرارگاه جهادی برای تعامل با شهرداری و ساخت سطل‌های زباله ثابت در کوچه‌های شیبدار می‌گوید: «در شیب تند خیابان‌های فرحزاد امکان قرار دادن سطل زباله متحرک وجود ندارد.
اما ساخت سطل زباله سیمانی و نصب یک دریچه فلزی روی آن، راهکار مناسبی برای جلوگیری از رها شدن زباله در خیابان است. این پیشنهاد را به شهرداری ارائه کرده‌ایم تا در کنار رسیدگی به درخواست‌های اهالی راهکاری برای رفع این معضل اندیشیده شود.»
نظر شما