ظرفیت‌های پیدا و پنهان محله‌محوری

همشهری آنلاین- علی‌الله سلیمی: فراهم کردن زمینه‌ای برای مشارکت شهروندان در اداره امور محل سکونت‌شان، یکی از اهداف راهبردی مدیریت شهری در پایتخت است که برای تحقق آن، طرح‌های شهری زیادی اجرایی و انتخاب مدیران محله در این زمینه تعریف شده است. جایگاه مدیر محله در رویدادهای محلی از چند جهت قابل توجه است. اول، به دلیل آشنایی این افراد با محله‌ها است که باعث می‌شود اشراف بیشتر به موقعیت محله در مقایسه با تحولات شهری داشته باشند. دوم، حضور مستمر آنها در محله که باعث می‌شود حتی کوچک‌ترین اتفاق‌های محلی از چشم این مدیران محلی دور نماند. نکته بعدی، ارتباط دائمی و دو سویه این افراد با شهروندان و مسئولان شهری است که همواره به‌عنوان پل ارتباطی در این زمینه نقش‌آفرینی می‌کنند. مدیران محله در برگزاری برنامه‌های فرهنگی، اجتماعی و آموزشی در محله‌ها هم معمولاً دست بالا را دارند، چون با نیازهای شهروندان در مقاطع مختلف آشنا هستند. بنابراین، با تقویت جایگاه مدیران محلی از سوی مسئولان و همچنین مشارکت شهروندان در این زمینه می‌توان به آینده تأثیرگذار این مدیران محلی بیش از پیش امیدوار بود و از دانش، تجربه و مهارت آنها برای ساخت محله‌های‌آباد بهره‌برد و گام‌های اساسی برای توسعه همه جانبه محله‌ها برداشت. اهمیت این مسئله بیشتر از آن جهت است که محله به‌عنوان کوچک‌ترین واحد تقسیمات شهری و سلول‌های تشکیل‌دهنده بافت شهری در نظام برنامه‌ریزی شهری نقش ویژه و خاصی را ایفا می‌کند. از آنجایی که محله‌ها در کنار همدیگر به شهر معنا و هویت می‌بخشند، امروزه در بسیاری از شهرها با پدیده بحران هویت به‌ویژه در کلانشهرها روبه‌رو هستیم که با مشارکت آگاهانه ساکنان محله‌ها و واگذاری کار شهروندان به خودشان و نوسازی و رشد و توسعه هر محله و منطقه به وسیله مدیران و ساکنان آن، می‌توان این خلأ را برطرف کرد. از این طریق علاوه بر هویت‌بخشی بیشتر به محله‌ها، با شناخت عوامل محیطی و تغییر آنها، مقدمات تغییر و تحول ساختاری فراهم می‌شود. در این زمینه، اقدامات و فعالیت مدیریت شهری پایتخت در سال‌های اخیر در جهت اجرایی کردن تفکر ناحیه‌محوری و محله‌محوری و همچنین واگذاری امور محله‌ها در قالب مشارکت اجتماعی در این چارچوب ارزیابی می‌شود. این رویکرد مهم بیانگر گام‌های اساسی و بنیادی در این مسیر است و این امر نشان‌دهنده اعتقاد جدی مدیریت شهری به این نگرش و تحول در ساختار اداری و اجرایی شهرداری در راستای مشارکت بیشتر شهروندان و اداره مطلوب شهر تلقی می‌شود. اجرای مناسب این نگرش در محله‌ها علاوه بر دستاوردهای فوق و پیامدهای مثبت و اساسی در شهر تهران از سوی دیگر الگویی مناسب برای دیگر شهرها به‌ویژه کلانشهرها در شیوه مدیریت شهری خواهد بود و در این زمینه، هریک از محله‌های شهر تهران از ظرفیت‌های بالایی برخوردار هستند.