در واقع پیش از این در جبهه جنوب پس از عملیات‌های منطقه شوش، تحرک قابل ملاحظه‌ای وجود نداشت. عمده وقت فرماندهان ایرانی جهت بررسی مناطق عملیاتی و پیدا کردن راهی برای انجام یک عملیات قابل توجه معطوف شده بود.
در میان محورهای مورد نظر، محور آبادان و محاصره این شهر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. با تداوم این محاصره و احتمال سقوط آبادان، دشمن می‌توانست بندر ماهشهر و بندر امام‌خمینی را نیز مورد تهدید قرار دهد.
حساسیت این موضوع سبب بروز نگرانی‌های فراوانی در سطوح مختلف سیاسی، نظامی بین مسئولان نظام جمهوری اسلامی شد. صدور فرمان تاریخی امام در آبان ماه 1359 نیز مبنی بر اینکه « حصر آبادان باید شکسته شود» رزمندگان اسلام را به انجام عملیاتی در این منطقه ترغیب می‌کرد.
هر چند در اجرای این فرمان اقداماتی در این منطقه صورت پذیرفته بود ولی این اقدامات به نتیجه قطعی نرسیده و تنها دشمن را از گسترش مواضع پدافندی بازداشته بود.
به هرصورت مشکل آفرینی‌ها و کارشکنی‌های بنی صدر آن قدر برای رزمندگان و فرماندهان ایرانی عذاب‌آور شده بود که پس از بر کناری وی از فرماندهی کل قوا، به پیشنهاد و استقبال همه فرماندهان جنگ قرار شد عملیاتی که در جبهه دارخوین در حال انجام بود، به علامت رضایت از عزل بنی صدر، «فرمانده کل قوا، خمینی روح خدا» نام‌گذاری شود.
طرح این عملیات در منطقه دارخوین توسط سپاه پاسداران تهیه و پس از تایید قرارگاه نیروی زمینی ارتش با لشگر 77 هماهنگی به عمل آمد. نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به‌مدت 4 ماه بدون سر و صدا و جلب توجه دشمن و در نزدیکی نیروهای عراق، شبانه یک کانال به طول 1300 متر و به شکل T حفر کردند که انتهای آن وارد میدان مین در جلوی خاکریز و خط آتش دشمن شده بود.
پیشانی این کانال به موازات خط آتش دشمن و به فاصله 400 تا500 متر قرار داشت. در این حمله، نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عملکننده و ارتش جمهوری اسلامی پشتیبانی و پدافند را به‌عهده داشتند. قرار بود در ساعت3 و30 دقیقه بامداد21 خرداد ماه سال 60 حمله آغاز شود.
ساعت11 شب، خبر برکناری بنی صدر از فرماندهی کل قوا توسط امام‌خمینی از رادیو پخش شد و وضعیت در بهترین حالت ممکن قرار گرفت. این عملیات، خود کلیدی برای باز شدن طلسم محاصره آبادان و آزمایشی برای عملیات بزرگ ثامن الائمه بود.
همزمان با حرکت نیروهای عملکننده از دو محور اصلی، 66 تن از رزمندگان نیز از درون کانالی که از قبل احداث شده بود، بیرون آمده و آنها را غافلگیر کردند و ضمن شکستن خط دفاعی دشمن توانستند شش کیلومتر پیشروی کنند. در این حمله مواضع محکم و مهم دشمن در این جناح به تصرف درآمده و دست کم32 دستگاه تانک و نفربر منهدم، و تعداد1496 تن از نیروهای دشمن کشته، زخمی و اسیر شدند.
این عملیات توسط رحیم صفوی و شهید حسن باقری طراحی و اجرا شد که فرماندهی ۳محور اصلی آن را شهیدان منصور موحدی، پهلوان نژاد و رضا رضایی به‌عهده داشتند.
از این عملیات به‌عنوان نخستین طرح مستقل سپاه پاسداران در جبهه شمال آبادان نیز یاد می‌شود. در این عملیات دشمن طی چهار روز، شش پاتک سنگین کرد تا رزمندگان را عقب براند، ولی هر بار با شکست مواجه شد.
پس از این عملیات سلسله عملیات‌های دیگری انجام شد که در نهایت منجر به شکست حصر آبادان شد. در واقع عملیات « فرمانده کل قوا، خمینی روح خدا» به عنوان عملیات پایه ای و تعیین کننده آزاد سازی آبادان بود.
