مهربانی را به خاطر بسپار کــرونا رفتنی‌ست 

 همشهری آنلاین_ سحر جعفریان:  این روزها، یکی از مصدایق ساده و عینی‌اش را در محله «استاد معین» می‌توانیم ‌بینیم؛ «دیوار همیاری» که به همت اهالی خیّر و داوطلب محلی شکل گرفته است.  هر همسایه‌ای به اندازه توانش، سهمی در پر کردن این دیوار از مهربانی‌ها دارد و هر نیازمندی نیز که کرونا دردش را بیشتر کرده، به اندازه نیازش از این مهربانی‌های کوچک بهره‌مند می‌شود. اینجا خیابان «رضایی دهقان» است. سری به دیوار همیاری محله استاد معین، در روزهایی که فاصله‌های فیزیکی و بهداشتی در بیشترین حد خود باید رعایت شوند، می‌زنیم و با اهالی گفت‌وگو می‌کنیم.  
از خیابان اصلی «آزادی»، خودم را به یکی از فرعی‌ها با نام رضایی دهقان می‌رسانم. همانجا که می‌گویند دیوار همیاری، آجر به آجر قد کشیده است. ساعت ۱۱ صبح است.
 نزدیک می‌شوم. میزی کوچک می‌بینم که تعدادی کیسه‌ میوه و خوراکی‌های دیگر روی آن قرار دارد. روی دیوارش چند لباس تقریباً نو آویزان است. کاغذ نوشته‌های «به اندازه توانت بگذار، به اندازه نیازت بردار» هم نصب شده‌ است. سر می‌چرخانم یکی نزدیک می‌شود و کیسه‌ای از سبزیجات را به آرامی روی میز می‌گذارد.  
«احمد کریمی» نام دارد. از اهالی قدیمی محله است. او می‌گوید: «۳ هفته‌قبل با مسجدی‌های محله تصمیم گرفتیم دیوار همیاری فعال کنیم. یعنی درست از زمانی که کرونا دوباره شیوع پیدا کرد. در این شرایط، بسیاری از خانواده‌های آبرومند محله ما از نظر مالی ناتوان شدند و شغل و معاش‌شان تحت تأثیر این بیماری منحوس از رونق افتاده است. کمک‌های کوچک ما آن‌گونه که باید و شاید گره‌گشا نیستند. بیشتر هدفمان همدلی و الگوسازی از فرهنگ مهرورزی برای جوانان است.»
  «نازنین نداف» هم از اهالی خیّر و شرکت‌کننده در این طرح خداپسندانه است.
 او می‌گوید: غم‌انگیز است، ولی واقعیت دارد که خیلی‌ها به همین میوه یا یک وعده غذای مختصر نیاز دارند. من اگر ۲‌کیلو میوه بخرم، گاهی یک‌کیلو از آن را اینجا کنار دیوار همیاری می‌گذارم. نانوایی محله هم گاهی قبض‌های نان صلواتی می‌گذارد. چند نفری از همسایه‌ها هم لباس‌های تمیز می‌آورند. خدا را شکر اغلب اوقات، دیوار همیاری محله، اقلامی برای اهدا به نیازمندان دارد. امیدوارم ادامه‌دار باشد.
 چراکه به هرحال پس از مدتی، بسیاری از افراد، نیازمندان اینجا را شناسایی می‌کنند و به عبارتی، امیدشان می‌شود. اکنون اگر این دیوار همیاری موقت و مقطعی باشد، مانند این است که امیدشان را ناامید کرده‌ایم.  

• دیوار معجزه نمی‌کند اما... 

ساعتی می‌گذرد تا مردی خمیده قامت با لباس‌هایی کهنه و آشفته به دیوار همیاری نزدیک می‌شود. به سختی سؤال‌هایم را پاسخ می‌دهد. حتی نامش را هم نمی‌گوید.
 دست دراز می‌کند و چند تایی از قبض‌های نان را برمی‌دارد ‌و می‌گوید: «خوبی این جور مهربانی کردن‌ها می‌دانی چیست؟ اینکه نمی‌پرسند آدمی که از این کمک‌ها استفاده می‌کند، معتاد است یا دوره‌گرد؟ محتاج است یا گدا؟ در واقع قضاوت نمی‌کنند. فقط بی‌منت کمک می‌کنند. کمک‌هایشان هم کوچک است، در حد اینکه برای یک وعده یا یک زمان کوتاه، گره از کار آدم باز کند، کافی است. معجزه نمی‌کند، ولی به خوبی بعضی از آدم‌ها امیدوارت می‌کند.» یکی از دوستانش ابتدای کوچه، در انتظار او ایستاده است تا قبض‌های نان را با هم به نانوایی ببرند و چندتایی نان تازه بگیرند.
  «قاسم غفاری»، نانواست و می‌گوید: «قبض‌های اهدایی نان را معمولاً خیّران محلی تهیه می‌کنند. گاهی نذر دارند، گاهی برای خیرات امواتشان، یکی ۲ تنور، نیازمندان را مهمان می‌کنند. این روزها هم به سبب شیوع دوباره کرونا، تعداد قبض‌های اهدایی افزایش یافته است. بعضی روزها مانند روزهای پنجشنبه‌ و جمعه، به ۱۰۰ قبض هم می‌رسد. چند نفری از خیّران هستند که قبض‌ها را به‌طور اختصاصی بین مسافرانی که در بوستان «المهدی» (عج) سرگردان شده‌اند، توزیع می‌کنند.»

• شناسایی نیازمندان و اختصاص جایگاه‌های ویژه

«شهرداری منطقه نیز با اختصاص جایگاه‌های ویژه برای جمع‌آوری کمک‌ها و هدایای مردمی و تبلیغات محیطی، با ایجاد دیوار همیاری در محله‌های ۹ گانه، سهم خود را در اجرای این طرح مهرگستر ادا می‌کند.» این گفته «علی حیدری»، معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه است که ادامه می‌دهد: «با مشارکت خیّران محلی و در نظر گرفتن جایگاه و فضاهای ویژه مانند دیوار همیاری که دسترسی و رویت‌پذیری مناسبی داشته باشند، به توسعه این طرح با موضوع مهرورزی کمک خواهیم کرد. در دوران کرونا، دریغ نکردن مهربانی از یکدیگر یک ضرورت انسانی است.» «مجید کریمی»، از اعضای شورایاری محله استادمعین نیز خودجوش بودن طرح دیوار همیاری را در شرایط شیوع گسترده کرونا ویروس مثبت ارزیابی می‌کند و می‌گوید: «این که در این شرایط که تقریباً همه ما درگیر مشکلات اقتصادی خود هستیم و هنوز هم به همسایه‌هایمان فکر می‌کنیم، یک سرمایه اجتماعی است. از این سرمایه اجتماعی باید استفاده بهینه شود تا هم موازی‌کاری اتفاق نیفتد و هم مساوات در ارائه کمک‌های هرچند کوچک، رعایت شود. برای همین ما هم در شورایاری محله دست به کار شدیم و به شناسایی مجدد نیازمندان و آسیب‌دیدگان از شرایط کرونا زده پرداختیم تا هدایا و اقلام دیوار همیاری را افزایش دهیم.»
عزت نفس نیازمندان و آگاهی‌بخشی مهم است
«دیوارهای مهربانی یا همیاری، نمادی از اقدامی جمعی در دنیای مدرن هستند که هدف از آن توجه به اوضاع اقتصادی نابه‌سامان و افزایش فقر است.» «شیرین امیری»، جامعه‌شناس و پژوهشگر مسائل اجتماعی، ضمن بیان این مطلب می‌گوید: «دیوار مهربانی، حرکتی نیکوکارانه است که حکایت یک تیر و چند نشان دارد. افزایش حس مسئولیت‌پذیری اجتماعی، توسعه فرهنگ مشارکت‌های گروهی، افزایش حس تعلق خاطر، ‌ ترویج نوع‌ دوستی، ترغیب به بهبود روابط اجتماعی، ایجاد احساس آرامش و مفید بودن در سایه القای اعتماد به نفس، از جمله آثار مثبت آن به شمار می‌آیند.»
امیری هم‌چنین می‌افزاید: «در این جنبش جمعی و خودجوش آنچه دارای اهمیت است، حتی بیش از ارضای حس مهربانی افراد خیر، حفظ و احترام به کرامت و عزت نفس نیازمندان و آسیب‌دیدگان از شرایط است. اینکه اقلام اهدایی نو و تمیز باشند و دیوار به مرور زمان، به تعبیر برخی «دیوار بازیافت» نام نگیرد، اینکه دیوار به گونه‌ای قرار گرفته باشد که مرکز نگاه و توجه سایر افراد به هنگام استفاده نیازمندان از اقلام آن نباشد و اینکه طرحی پیش رونده در کنار ارائه آموزش به مخاطب‌های خود باشد تا کج‌رویی و فسادهای مالی احتمالی، اعتماد جامعه را از بین نبرد، نیز اهمیت دارد.»