یکم: آمارها نشان می‌دهد که به رغم عنایت ویژه مسئولین محترم عالی‌رتبه نظام به بخش کشاورزی، متأسفانه طی 30 سال اخیر سرمایه‌گذاری در این بخش افزایش نداشته است!؟ این در حالی است که پتانسیل‌های بالقوه این بخش، منادی یکی از شعارهای اصلی انقلاب اسلامی است (استقلال).
دوم: البته هر وقت کشور مواجه با خشکسالی و یا سقوط قیمت نفت بوده است (اواخر دهه 60) توجه به بخش کشاورزی بیشتر شده است. در این صورت اگر مسئولین بخش (اعم از دولتی و غیردولتی) بتوانند با آمار و ارقام ابعاد مسئله را تبیین و راه حل‌های اساسی را به تصمیم‌گیران کشور پیشنهاد و آنها نیز به‌صورت برنامه‌ای به این معضل بپردازند، یقینا از وارد آمدن خسارت بیشتر به تولیدکنندگان جلوگیری می‌شود.
سوم: در حالی‌که آمار و ارقام هواشناسی نشانگر در پیش بودن سال زراعی خشکی بود مع الاسف مسئولین محترم ذیربط با مشاهده بارش پیاپی برف سنگین در زمستان و سرمای کم سابقه نوید سدهای پرآب و سالی پربار و پر محصول را داده و حتی یکی از مسئولین مقیم خارج از کشور از تداوم خودکفایی محصولات کشاورزی! با وجود تداوم خشکسالی در خاورمیانه و... خبر داده بود!
چهارم: با شروع فصل بهار و عیان شدن کاهش بارندگی، به تدریج زمزمه‌های وقوع خشکسالی، کاهش قابل توجه آب پشت سدها و... مسابقه آماردهی میزان خسارت جهت دریافت بودجه بیشتر و البته توصیه‌های حکیمانه! که مردم! صرفه جویی کنید. کشاورزان! آب را هدر ندهید و... آغاز شد. نکته جالب در خراسان رضوی – که به‌علت خسارت سرمازدگی و خشکسالی در جنوب آن، کشاورزانش دچار افسردگی نیز شده اند!- این است که با وجود تشکیل کارگروه‌های صنعت، گردشگری و... با حضور آقای رئیس‌جمهور، کارگروه آب و کشاورزی و نیز ستاد خشکسالی استان اصلا تشکیل نشده است!؟
پنجم: در تداوم این حرکت موجی و احساسی! خبر از تشکیل ستاد خشکسالی به دستور رئیس‌جمهور محترم و نیز پایش (monitoring) خشکسالی در وزارت نیرو داده می‌شود! عجبا! مگر با تجهیزات موجود و کارشناسان مجرب و مسلط به فناوری جدید، تاکنون برایمان پایش خشکسالی مقدور نبوده است؟ مگر ستاد خشکسالی نداشته ایم؟ اصلا مگر مشکل ما بودن یا نبودن این ستادها و کمیته‌ها و شوراهاست یا درک صحیح از خشکسالی که برای کشور یک واقعیت است و نه پدیده؟!
ششم: در حالی‌که سال گذشته خبر الحاق کشورمان به باشگاه صادرکنندگان گندم را داده بودیم، امسال خبر از واردات حداقل 2 میلیون تن گندم را به مردم می‌دهیم!؟ موضوع چیست؟ آیا هدف از کسب خودکفایی گندم – که نگارنده نیز نقش کوچکی در تحقق آن داشته است – دستیابی به پایداری در تولید (پیشگیری از کاهش شدید تولید در مقابل خشکسالی‌های شکننده) بود یا مانور 3-2 ساله و دیگر هیچ!؟
هفتم: بنده هم با آن مسئول محترم که وقوع خشکسالی را به نفع بخش کشاورزی دانسته بود موافقم ولی مشروط به اینکه در مقابل دریافت اعتبارات قابل توجه جهت مقابله با خشکسالی اقدامات اساسی نیز صورت گرفته باشد نه اینکه فقط با کشاورزان و باغداران همدردی شود و آنها را به انجام اقدام صوری – که البته خودشان نیز بلدند – ترغیب نماییم. مثلا اگر به کشاورز خراسانی توصیه می‌کنیم که درختان مو و انارش را کف بر کند بلافاصله بایستی نهالهای مقاوم به خشکی و سرما را که قبلا تولید و در خزانه تکثیر نموده‌ایم در اختیارش بگذاریم.
هشتم: بدیهی است که اگر بموقع خشکسالی پایش می‌شد و یا دفتر مقابله با خشکسالی –که در اوایل دهه 80 و به همت آقای مهندس شریعتمدار و با حضور جمع کثیری از اساتید برجسته داخلی و خارجی (از FAO و ICARDA) و به‌منظور دستیابی به تولید پایدار در مجموعه وزارت جهادکشاورزی تشکیل شد – را منحل نمی‌کردیم اینک شاهد اینگونه اقدامات مقطعی که نتیجه‌ای جز هدر دادن بیت المال ندارد، نبودیم.
نهم: با عنایت به اینکه حیات و ممات بخش کشاورزی و به‌طور کلی کشور در گرو مقابله اصولی با خشکسالی است لذا از کلیه محققین، کارشناسان و مروجین عزیز بخش اعم از دولتی و غیردولتی و مخصوصا مسئولین محترم نظام مهندسی (که متأسفانه در مسائل بخش کشاورزی بسیار کم فروغ ظاهر می‌شوند! انتظار داریم که حمیت کارشناسی شان را نشان داده و ابعاد این مسئله را تبیین و راه حل‌های کارشناسی ارائه کنند.
دهم: اینک که در روزهای آخر عمر مجلس هفتم هستیم و از سویی این مجلس نشان داده که هر گاه بحث مسایل و مشکلات روستاها عموما و کشاورزی خصوصا مطرح شده نهایت همراهی و مساعدت را داشته است و از قرار مسموع توضیحات نمایندگان دولت در جلسه غیرعلنی و غیررسمی مورخ 22/2/87 جهت مقابله با خشکسالی قانع‌کننده نبوده است لذا انتظار داریم با تصویب یک طرح دوفوریتی مشکلات ناشی از خشکسالی و سرمازدگی کشاورزان را مرتفع و از خود باقیات صالحاتی باقی بگذارید. از مسئولین محترم اجرایی هم انتظار می‌رود تا ضمن همراهی با مجلس، اعتبارات تخصیص یافته را صرف امور زیربنایی و مقابله اصولی با خشکسالی کنند.
* عضو هیأت علمی و عضو شورای نظام مهندسی کشاورزی
خراسان رضوی
