به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، سبزی یکی از رکن‌های ثابت غذاهای ایرانی است، حتی برخی از غذاهای محلی کشورمان، با استفاده از سبزی‌های مخصوصی تهیه می‌شوند که این امر توجه بیشتری را نسبت به بهداشت این محصولات پُرمصرف و نحوه کشت به‌خصوص آبیاری آن‌ها می‌طلبد.
آبیاری سبزیجات با فاضلاب خام، انواع آلودگی‌های شیمیایی، میکروبی و انگلی را به همراه دارد و زمانی که این فاضلاب‌ها وسیله‌ای برای آبیاری سبزی‌ها می‌شود، آلودگی‌ها را به این محصولات و خانه‌های مردم منتقل می‌کند.
در ظاهر رایگان بودن استفاده از کانال فاضلاب، عدم نیاز به انرژی برق و داشتن ازت و فسفر، استفاده از فاضلاب برای آبیاری مزارع سبزی را برای برخی کشاورزان از آب تصفیه‌شده سالم، آسان‌تر و به‌صرفه‌تر کرده است.
به همین منظور با جلسه‌ای نیز در این خصوص در استانداری زنجان، موضوع زنجانرود و آبیاری کشاورزان برای کشت سبزیجات با آب آلوده مطرح شد که واکنش‌هایی از سوی متولیان امر به دنبال داشت.
معاون سیاسی و امنیتی استاندار زنجان پس از شنیدن توضیحات متولیان امر گفت: یکی از وظایف مهم جهاد کشاورزی این است که با مشارکت خود روستاییان از انحراف آب در این منطقه جلوگیری کند، باید در این خصوص مشارکت و نظارت وجود داشته باشد.
خدابخش مرادی نافچی افزود: در جلسات نباید تنها عملکرد ارائه شود، بلکه باید ریشه مشکل بررسی و راهکار برای رفع آن ارائه شود و انتظار بر این است که جهاد کشاورزی برنامه و سازوکار پیش‌بینی‌شده و اقدامات خود را در این خصوص اعلام کند.
وی اضافه کرد: اظهارنظرهای متولیان بیانگر آن است که مساله را می‌دانیم اما فقط مرثیه‌خوانی می‌کنیم، که در این خصوص باید با انجام مداخلاتی نسبت به حل این مهم اقدامات لازم انجام گیرد که حتی برگزاری جلسات مختلف خروجی لازم را نداشته است.
مردای نافچی با اشاره به وضعیت آب جاری در زنجانرود گفت: شهرداری زنجان، سازمان جهاد کشاورزی استان و شرکت آب و فاضلاب باید حداکثر تا ۱۰ روز آینده برنامه عملیاتی خود را در خصوص مدیریت زنجانرود ارائه کنند، چراکه کمیته‌ای با مسؤولیت نماینده عالی دولت در استان، موضوع زنجانرود را به‌صورت مستمر پیگیری می‌کند.
این مسئول همچنین گفت: ارگان‌های ذی‌ربط به وضعیت سلامت میوه و سبزی‌های موجود بازار نظارت و با شناسایی افراد متخلف، آنان را به مراجع قضایی معرفی کنند، اجازه نمی‌دهیم این افراد با سودجویی، سلامت مردم را به خطر بیندازند، به همین خاطر این موضوع باید در دستور کار مشترک شرکت آب و فاضلاب و فرمانداران قرار گیرد.
با کشاورزان متخلف برخورد می‌شود
فرماندار زنجان گفت: وضعیت زنجانرود و مشکلات ناشی از آن فاضلابی که در رودخانه جاری‌شده به‌طور طبیعی مشکلاتی را به لحاظ زیست‌محیطی به دنبال دارد.
رضا عسگری افزود: هم‌اکنون در خصوص موضوع فاضلاب و آب‌های سطحی که در زنجانرود جاری‌شده با توجه به طرح بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان در خصوص ساماندهی بستر رودخانه، اقداماتی در دست انجام است.
این مسئول ادامه داد: به نظر می‌رسد تا اجرای کامل پروژه در این منطقه باید اقداماتی را در حوزه عدم استفاده فاضلاب در بخش کشاورزی در دستور کار قرارداد، که طی سال‌های ۹۷ و ۹۸، در جلسات شورای سلامت شهرستانی نیز مصوب شد مبنی بر اینکه مزارعی که از آب فاضلاب برای کشت صیفی‌جات استفاده می‌شود، به‌طور کامل معدوم شوند که پیگیری‌های خوبی حاصل شد.
وی اضافه کرد: در جلسه شورای سلامت شهرستان نیز این مهم مصوب شد که مجموعه بهداشت محیط با هماهنگی جهاد کشاورزی بازدیدهایی از مزارع پیرامونی زنجانرود را داشته باشند، افرادی که نسبت به آبیاری سبزیجات با آب فاضلاب مبادرت می‌کنند، بدون هیچ تعارفی مزارع آن‌ها تخریب می‌شود.
عسگری افزود: این موضوع در سال جاری نیز با جدیت هرچه تمام پیگیری خواهد شد، به‌ویژه آنکه قبل از کشت هشدارهای لازم توسط جهاد کشاورزی به کشاورزان حاشیه زنجانرود داده‌شده تا به‌هیچ‌وجه از فاضلاب برای آبیاری استفاده نکنند و آب‌های جایگزین را مدنظر قرار دهند.
وی در خصوص معضلات زیست‌محیطی کارخانه راشا کاسپین زنجان نیز اظهار کرد: هر چند در این خصوص کارهایی انجام‌شده اما انتقال آلودگی این کارخانه به منطقه دیگر مشکل‌آفرین است و بر این اساس پساب کارخانه باید به استانداردهای لازم برسد، تا روزی که این پساب‌ها فاقد استاندارد باشد انتقال آن به‌جای دیگر چندان سودی ندارد.
فرماندار زنجان تاکید کرد: اداره کل محیط‌زیست به‌عنوان متولی امر، پساب کارخانه راشا کاسپین شهر زنجان را باید به‌طور کامل رصد کند تا استاندارد کامل رعایت شود و این در حالی است که این کارخانه نتواسته مجوز لازم در این بخش را دریافت کند و به‌طور حتم انتقال آن به‌جایی دیگر مشکل کنونی را برطرف نخواهد کرد.
وی اظهار کرد: بنابراین مقرر شد که کارخانه را شا کاسپین تصفیه‌خانه خود را ارتقا دهد که چنین کاری انجام‌شده و اینکه تا چه میزان پساب‌های آن قابلیت استفاده در بخش کشاورزی دارد یا نه و آیا محیط‌زیست چنین شرایطی را تایید می‌کند یا نه باید موردبررسی قرار گیرد.
متخلفان را معرفی کنید، دانشگاه علوم پزشکی پیگیری می‌کند
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان نیز با اشاره به وضعیت کنونی آلودگی زنجانرود گفت: این موضوع را قبول نداریم که مسیل‌ها از داخل رودخانه عبور می‌کند، این در حالی است بررسی کارشناسان بهداشت این دانشگاه نشان می‌دهد که مسیر مشخص بوده و خود کشاورزان نیز با بازگشایی مسیر آب‌های آلوده اقدام به آبیاری سبزیجات با این آب‌های آلوده کرده اند.
دکتر محمدرضا صائینی افزود: به‌صراحت اعلام می‌کنم که حتی بررسی‌های شبانه نیز بیانگر آن است که کشاورزان منطقه با استقرار پمپ‌های دستی در کنار پل میربهاالدین و پایین‌تر از آن، آب را منتقل می‌کنند و سپس طی روز این دستگاه‌ها را جمع‌آوری می‌کنند و در این خصوص جهاد کشاورزی باید نسبت به معرفی متخلفان به دادگاه همکاری کند.
این مسئول ادامه داد: ای‌کاش کشاورزان بجای آب رودخانه از آب جذبی چاه برای آبیاری استفاده می‌کردند که چنین نیست و این موضوع به لحاظ آلودگی‌های موجود نگران‌کننده است.
وی اضافه کرد: آبیاری سبزیجات جنوب زنجان با آب آلوده بازی با سرنوشت و سلامتی مردم است و ما به‌عنوان کارگزار دولت موظف به حل مساله هستیم و دانشگاه علوم پزشکی بر این موضوع تاکید دارد که متخلفان باید به دادگاه معرفی شود.
این مسئول بهداشتی ادامه داد: این معضل زیست‌محیطی نیازی به تفسیر ندارد، بهتر است متخلفان به‌ویژه افرادی که از آب لجن رودخانه برای آبیاری استفاده یا اختلاط را انجام می‌دهند، معرفی شوند و این در حالی است که باوجود تذکرات، تاکنون جهاد کشاورزی یک نفر متخلف را معرفی نکرده است.
وی اظهار کرد: معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان مستنداتی در دست دارد که نشان می‌دهد متخلفان زیادی نسبت به این کار ناشایست اقدام می‌کنند، اما معرفی آنان در حیطه این واحد دانشگاهی نیست.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان ادامه داد: اگر جهاد کشاورزی استان قصد معرفی متخلفان را ندارد، خاطیان را به دانشگاه اعلام کند، تا اقدامات و پیگیری‌های لازم انجام گیرد چراکه این افراد تهدیدکننده سلامت عمومی محسوب می‌شوند.
وی اضافه کرد: استفاده از آب جذبی چاه‌های واقع در منطقه در قیاس با آب کثیف رودخانه برای آبیاری قابل قیاس نیست، چراکه انواع آلودگی و انگل‌های مختلفی دارد که تصورات آن نیز بسیار ناراحت‌کننده است و باید این موضوع با قوه قهریه پیگیری شود.
صائینی افزود: متأسفانه این معضل مهم بارها مطرح و به حال خود رها و صرفاً صورت مساله پاک‌شده است که در این خصوص باید فکر اساسی اندیشید که بی‌توجهی به آن عواقب ناخوشایندی را به دنبال دارد.
تخلفی از کشاورزان مشاهده نکرده‌ایم
رئیس گروه محیط‌زیست و سلامت غذای سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان گفت: تولید محصول سالم همواره جزء دغدغه اصلی این سازمان قرار داشته است، بر این اساس صرفاً تولید کمی مطرح نبوده بلکه کیفیت نیز اهمیت بسزایی دارد.
بهروز فرخی با اشاره به موضوع زنجانرود و آبیاری سبزیجات در جنوب زنجان عمدتاً با آب‌های آلوده نیز افزود: امیدواریم این بحث برای همیشه خاتمه یابد که در این راستا با تشکیل کارگروه کنترل آبیاری با فاضلاب و کمیته‌های صیانت از حقوق شهروندی و ایمنی آب نیز با حضور کارشناسان امر بحث و بررسی می‌شود.
وی اضافه کرد: در زمان حاضر از سه مسیر فاضلاب شهر زنجان به زنجانرود وارد می‌شود که پساب کارخانه راشا کاسپین را نیز باید به این مساله اضافه کرد و از طرفی نسبت به تصفیه‌خانه آن نیز ابهاماتی وجود دارد.
این مسئول ادامه داد: بر این اساس از مرکز بهداشت استان درخواست شده آلاینده و آلودگی اصلی زنجانرود را مشخص کند تا اقدامات لازم انجام گیرد.
فرخی افزود: این سازمان همواره مشاوره و اقدامات ترویجی را با همکاری ۲۰۰ کارشناس پهنه به کشاورزان و حتی در مزارع ارائه می‌دهد، در این راستا آموزش‌ها در ایام سال انجام و حتی در صورت نیاز اخطاریه‌های لازم صادر می‌شود.
وی اظهار کرد: متأسفانه مسیل‌ها از باغات و مزارع کشاورزان واقع در این منطقه می‌گذرد و این در حالی است که عکس‌برداری‌ها نشان می‌دهد مزارع کشاورزان ناحیه زنجانرود با توجه به شخم‌زنی انجام‌گرفته آلوده‌شده و انبوهی از فاضلاب آن‌ها را فراگرفته است.
رئیس گروه محیط‌زیست و سلامت غذای سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان ادامه داد: بر این اساس بسیاری از کشاورزان واقع در ناحیه زنجانرود به دلیل وجود همین آلودگی‌ها نتوانستند کشت خود را انجام دهند به دلیل آنکه شهرداری نسبت به کانال‌کشی مسیل‌ها اقدام نمی‌کند.
وی اضافه کرد: یافته‌های جهاد کشاورزی نشان می‌دهد فردی بخواهد به‌طور مستقیم از آب فاضلاب برای آبیاری سبزیجات استفاده کند، مشاهده نشده و تمامی چاه‌های موجود در این منطقه نیز جذبی بوده و اعتقادداریم وقتی آب فاضلاب این چاه‌ها به سمت زنجانرود سرازیر می‌شود، در حقیقت به آلودگی چاه‌ها منتج می‌شود.
فرخی افزود: در این سازمان سامانه حد مجاز آلاینده‌ها با ۱۴ مدیر کنترل کیفی فعال است و برای کشاورزان پس از ترغیب و ثبت‌نام، کارهای ترویجی انجام می‌گیرد که در صورت مشاهده اگر فردی بخواهد از آب فاضلاب برای آبیاری به‌طور مستقیم استفاده کند، برخوردهای لازم انجام می‌گیرد.
وی خاطرنشان کرد: دغدغه اصلی در این معضل این است که نباید چاه‌های منطقه آلوده شود، متأسفانه کانال‌کشی نکردن و ورود فاضلاب به زنجانرود آب‌های تحت‌الارضی را با آلودگی شدید مواجه کرده است و نمی‌توان کاری در این خصوص انجام داد.
زنجانرود یکی از شعب رودخانه قزل‌اوزن است که از شهر زنجان می‌گذرد. این رودخانه با طول تقریبی ۱۲۰ کیلومتر از حدود سلطانیه واقع در جنوب شرق زنجان سرچشمه می‌گیرد و بعد از عبور از جنوب شهر زنجان در حدود روستای رجعین در کیلومتر ۸۴ شمال غربی زنجان به رودخانه قزل‌اوزن می‌ریزد. این رود که در خاک شهر زنجان از میان باغات جنوبی شهر می‌گذرد در ۲ طرف بستر و تقریبا در تمام طول خود دره باغات زنجانرود را تشکیل می‌دهد که از سلطانیه شروع و در روستای رجعین پایان می‌یابد و در این مسیر نه تنها باغات طرفین بستر رودخانه از آب این رودخانه مشروب می‌شوند بلکه با بستن سدهای محلی آب رودخانه را به نهرهای منشعبه از آن هدایت و به وسیله آن نهرها، باغات و مزارع شهر را مشروب می‌کنند.
نظر شما