به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از ایرنا، به اعتقاد کارشناسان عرصه اقتصاد و شیلات، آبزی‌پروری به‌ویژه پرورش میگو و ماهی در قفس با توجه به درآمدهای مناسب ارزی حاصل از آن می‌تواند جایگزین مناسبی به‌جای درآمدهای نفتی در شرایط فعلی کشور و در روزگاری که طلای سیاه حال مساعدی ندارد، باشد و از همین رو توجه به این صنعت باید بیش از گذشته در دستور کار قرار گیرد تا بتوان بخشی از کمبودهای ارزی را جبران کرد.
البته این مهم در شرایطی محقق می‌شود که درآمدهای ارزی ناشی از صادرات این محصولات به چرخه اقتصاد کشور بازگردد و به این طریق زمینه کاهش اتکا کشور به درآمدهای نفتی حاصل شود زیرا در غیر این صورت نمی‌توان انتظار بهبود شرایط را داشت.
استان هرمزگان در جنوب ایران یکی از مستعدترین مناطق کشور برای اجرای طرح‌های آبزی‌پروری است و در سال‌های اخیر گام‌های خوبی برای بالفعل سازی ظرفیت‌های موجود در این استان برداشته‌شده و دولت تدبیر و امید نیز حمایت‌های خوبی از این بخش دارد.
نگاهی به ظرفیت‌های آبزی‌پروری هرمزگان
استان هرمزگان با ۲۲ بندر صیادی و صید سالانه افزون بر ۲۷۰ هزار تن انواع آبزی، ۳۰ درصد بنادر صیادی و ۳۶ درصد صید انواع آبزیان کشور را به خود اختصاص داده است که این آمارها نشان از جایگاه و اهمیت فعالیت‌های شیلاتی این استان در کشور دارد.
ظرفیت تولید ۱۱۳ هزار تن انواع ماهیان دریایی در قفس، ۵۰ هزار هکتار زمین‌های مناسب برای تولید میگوی پرورشی با امکان تولید ۲۰۰ هزار تن در سال، وجود زمین‌های جدید پرورش ماهیان خاویاری در آب‌های داخلی استان، پرورش ماهیان گرمابی و تیلاپیا، امکان تولید و پرورش خیار دریایی، گیاهان دریایی و صدف‌های مروارید ساز، آرتمیا، لابستر از جمله ظرفیت‌های آبزی‌پروری هرمزگان است که به گفته کارشناسان حوزه کشاورزی می‌توان از این ظرفیت‌ها برای ارزآوری هر چه بیشتر و جایگزینی با نفت استفاده کرد.
برنامه‌ریزی برای تولید ۱۰۰ هزار تن میگوی پرورشی در هرمزگان
با تلاش‌های انجام شده در سال‌های اخیر، صنعت میگو در هرمزگان در حال شکوفایی است که زمینه‌ساز تحقق سال جهش تولید در این استان خواهد شد.
بر اساس آمارهای اعلام‌شده از سوی اداره کل شیلات هرمزگان چهار درصد از تولید بچه میگو کشور به هرمزگان اختصاص دارد و این استان رتبه اول در تولید ۲ هزار و ۳۵۰ میلیون قطعه از مجموع ۳ هزار و ۶۹۲ میلیون قطعه بچه میگو در سال گذشته را کسب کرده است.
هرمزگان محور پرورش میگو در منطقه جنوب کشور است و بر اساس برنامه‌ریزی انجام‌شده برای تولید ۱۰۰ هزار تن میگوی پرورشی تا سال ۱۴۰۰ در این منطقه هدف‌گذاری شده است.
رشد ۳۹ درصدی ارزآوری شیلات هرمزگان
محسن یکتاپور، مدیرکل سابق شیلات هرمزگان اردیبهشت ۹۹ در مراسم معارفه مدیرکل جدید اعلام کرد: شیلات هرمزگان نقش ویژه‌ای در حوزه صادرات و ارزآوری داشته، به‌طوری‌که با صادرات ۵۸ هزار تن انواع آبزیان به ارزش ۱۶۶ میلیون دلار در سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ بالغ‌بر ۳۹ درصد رشد داشته است.
پیش‌ازاین نیز از سوی مسئولان شیلات هرمزگان اعلام‌شده بود: تا بهمن ۹۸ صادرات آبزیان از هرمزگان حدود ۷۰ میلیون دلار ارزآوری داشته است.
تولید بیش از ۶۲ میلیون قطعه بچه ماهی و میگو در هرمزگان
سرپرست اداره کل شیلات هرمزگان با اشاره به تلاش‌های انجام‌شده به‌منظور ارتقای ظرفیت‌های آبزی‌پروری در این استان گفت: ظرفیت تولید بچه ماهی و میگو در حوضچه‌های پرورش آبزیان استان امسال به ۶۲ میلیون قطعه رسیده است.
عبدالرسول دریایی در گفت‌وگو با ایرنا اظهار کرد: پرورش‌دهندگان آبزیان هرمزگان در سال ۹۸ توانسته بودند ۵۵ میلیون قطعه بچه میگو و یک‌میلیون و ۸۰۰ هزار بچه ماهی تولید کنند.
وی افزود: تولید دو میلیون قطعه بچه ماهی و ۶۰ میلیون بچه میگو، این استان را در تولید محصولات شیلاتی در کشور پیشتاز کرده است.
سرپرست اداره کل شیلات هرمزگان تصریح کرد: این استان با تولید ۲۲ هزار و ۸۳ تن آبزیان پرورشی در سال ۹۸ توانست رتبه اول کشور را به خود اختصاص دهد.
وی خاطرنشان کرد: ۴۲ درصد از تولید ماهی در قفس کشور در سال گذشته به این استان اختصاص دارد و رهاسازی ۵۵ میلیون قطعه بچه میگو به دریای خلیج‌فارس نیز در هرمزگان انجام‌شده است.
پیش‌بینی اختصاص ۵۰ هزار هکتار زمین برای پرورش میگو در هرمزگان
بیش از ۵۰ هزار هکتار زمین مستعد فعالیت پرورش میگو در نوار ساحلی هرمزگان شناسایی‌شده که در ۲ دهه گذشته تاکنون بیش از ۱۰ هزار هکتار آن به مرحله عملیاتی و بهره‌برداری رسیده و کار واگذاری ۲۰ هزار هکتار آن نیز به متقاضیان دارای شرایط لازم از حدود چهار سال قبل آغازشده که در قالب سراچه‌های پرورش میگو ادامه دارد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای هرمزگان اردیبهشت ۹۹ در نشست خبری برخط (آنلاین) افزود: شورای برنامه‌ریزی هرمزگان ۵۰ هزار هکتار زمین برای پرورش میگو پیش‌بینی کرده و سال گذشته ۱۰ هزار هکتار زمین که بیشتر آن‌ها در نوار ساحلی است برای پرورش میگو و دیگر فعالیت‌های شیلاتی اختصاص یافت.
هوشنگ ملایی ادامه داد: واگذاری‌ها در پنج نقطه است که حدود چهار هزار هکتار در شهرستان بندرعباس و بقیه در جاسک، خمیر و بندرلنگه و سایه خوش است.
وی خاطرنشان کرد: این تخصیص فقط شامل طرح‌های بزرگ و غیر از طرح‌های کوچک در حال اجرا و طرح‌های گذشته است.
ملایی بیان کرد: امسال نیز ۱۳ هزار هکتار زمین ساحلی در شهرستان بندرلنگه برای این فعالیت‌ها مکان‌یابی می‌شود.
تولید سالانه حدود شش هزار تن ماهی در قفس در هرمزگان
پرورش ماهیان دریایی در قفس علاوه بر کمک به حفظ ذخایر آبزیان، یکی از فرصت‌های مناسب سرمایه‌گذاری در حوزه شیلات است که این طرح در شیلات هرمزگان به‌صورت آزمایشی از سال ۸۶ در جزیره هنگام و بندر آفتاب اجرایی شده است و می‌تواند نقش بسزایی در ایجاد فرصت‌های جدید شغلی و افزایش تولید استان ایفا کند.
طرح پرورش ماهی در قفس یکی از بهترین روش‌ها برای پرورش انواع آبزیان و یکی از سودآورترین و باصرفه‌ترین منبع کسب‌وکار و درآمد برای پرورش‌دهندگانی است که می‌توانند به‌صورت تضمینی و به‌دوراز هرگونه خطر و حوادث همچون طوفان و سرقت شناورهای صیادی توسط دزدان دریایی، ماهیان را همانند استخرهای پرورش ماهی پرورش داده و از آن صید کنند.
صنعت شیلات و آبزیان به‌عنوان قدیمی‌ترین منبع درآمدی مردم ساحل‌نشین جنوب ازجمله هرمزگان محسوب می‌شود که در صورت حمایت از پرورش‌دهندگان ماهی (در قفس دریایی) و میگو می‌تواند به‌عنوان محور توسعه باعث ایجاد اشتغال پایدار و درنتیجه عمران و آبادانی مناطق ساحلی استان هرمزگان شود.
سرپرست اداره کل شیلات هرمزگان با اشاره به ظرفیت‌های ویژه این استان در تولید ماهی در قفس، گفت: هم‌اکنون چهار شرکت پرورش ماهی در قفس در استان هرمزگان با تولید سالیانه ۶ هزار تن فعال است که تا ۱۱۳ هزار تن ظرفیت دارد.
دریایی تصریح کرد: در صورت راه‌اندازی ۱۱۳ هزار تن ظرفیت سنجی انجام‌شده، حدود ۴ هزار شغل به‌صورت مستقیم برای مردم استان هرمزگان ایجاد می‌شود.
شیلات کلید طلایی توسعه هرمزگان
رئیس سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان با اشاره به ظرفیت موجود در بخش آبزی‌پروری این گفت: شیلات از مهم‌ترین محورهای توسعه این استان شناسایی و همواره به متقاضیان سرمایه‌گذاری در هرمزگان معرفی‌شده است.
علی باقر زاده همایی با اشاره به مطالعات و برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده در ۲ دهه گذشته و همچنین واگذاری افزون بر ۱۵ هزار هکتار زمین در نوار ساحلی، افزود: با بهره‌برداری از طرح‌های جدید و در دست اقدام تولید ۲۰۰ هزار تن میگوی پرورشی در هرمزگان دور از دسترس نیست.
وی افزود: تنها طی چهار سال اخیر میزان تولید میگو در سراچه‌های پرورشی این استان با چهار برابر افزایش به بیش از ۲۲ هزار تن افزایش‌یافته است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان ادامه داد: در سال جهش تولید باید خدمات خود را در حوزه شیلات با سرعت بیشتری پیش ببریم و پرورش‌دهندگان با توجه به شرایط فعلی باید الگوهای مدیریتی و تولیدی مزارع خود را موردبررسی و در صورت نیاز تغییر و بهینه کنند.
شرایط لازم برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حوزه شیلات فراهم شود
استاندار هرمزگان با اشاره به ظرفیت‌های ویژه این استان در بخش‌های مختلف حوزه شیلات، گفت: باید شرایط لازم برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حوزه شیلات استان فراهم شود.
فریدون همتی اظهار کرد: در زمینه پرورش میگو و پرورش ماهی در دریا اهدافی در برنامه ششم توسعه تعریف‌شده که باید شرایط و زیرساخت‌های لازم برای تحقق این اهداف را فراهم کنیم.
وی یادآور شد: در حال حاضر ۸ هزار و ۶۷۶ هکتار از زمین‌های پرورش میگو در حال بهره‌برداری، ۱۳ هزار و ۶۲ هکتار اجرا، ۱۲ هزار و ۷۱۱ هکتار موافقت اصولی و ۲۰ هزار و ۲۱۸ هکتار زمین قابل‌واگذاری به شرکت شهرک‌های کشاورزی است.
همتی بیان کرد: صنعت شیلات در هرمزگان روند رو به رشدی دارد، گام‌های خوبی برای توسعه اشتغال در سایه این صنعت برداشته‌شده به‌طوری‌که با بهره‌برداری از مجموعه‌های جدید شیلاتی در این استان تا پایان برنامه ششم توسعه، برای ۱۰ هزار نفر از ساحل‌نشینان هرمزگانی شغل پایدار ایجاد می‌شود.
حمایت از طرح‌های مطالعاتی و تحقیقاتی شیلاتی در هرمزگان
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری هرمزگان نیز با تأکید بر تقویت صنعت آبزی‌پروری در استان، گفت: صنعت آبزی‌پروری به‌ویژه تکثیر و پرورش میگو با توجه به ظرفیت‌های ویژه آن درزمینهٔ اشتغال‌زایی و ارزآوری برای استان و کشور، باید موردتوجه ویژه قرار گیرد.
ایرج حیدری بیان کرد: به‌منظور تقویت این بخش، از اجرای طرح‌های مطالعاتی و تحقیقاتی درزمینهٔ تولید مولد میگو در هرمزگان حمایت و استقبال می‌شود.
وی ادامه داد: باید برای تقویت صنعت پرورش میگو در هرمزگان، تولید لارو در آن متناسب با آخرین استانداردها و روش‌های علمی روز و با بهره‌گیری از ظرفیت مراکز تحقیقاتی باشد.
حیدری بیمه آبزیان را یکی موضوع‌های مهم در این صنعت دانست و گفت: بیمه آبزیان موضوعی است که از اهمیت بسزایی برخوردار است تا در برابر حوادث احتمالی خسارت‌های فعالان این بخش با حمایت بیمه‌ها به حداقل برسد.
وی خاطرنشان کرد: واگذاری اراضی پرورش میگو در هرمزگان نیز باید در قالب شرکت شهرک‌های شیلاتی به افراد واجد شرایط، دارای توان مالی، توان فنی و طبق دستورالعمل‌های قانونی ابلاغی باشد تا شاهد به ثمر نشستن هرچه سریع‌تر سرمایه‌گذاری‌ها در این حوزه باشیم.
کنار ارزآوری آبزیان حفظ محیط‌زیست را فراموش نکنیم
و آنچه در این گزارش مجال پرداختن به آن نشد، مساله مهم حفظ محیط‌زیست در کنار اجرای طرح‌های اقتصادی از جمله طرح‌های آبزی‌پروری است که خود مبحثی مهم و نیازمند بحث و بررسی مفصل است.
کوتاه در این خصوص باید گفت که فعالان محیط‌زیست همواره نگران آسیب اجرای طرح‌های پرورش ماهی و میگو به محیط‌زیست هرمزگان هستند که این نگرانی به‌جا و به‌حق است و ازجمله آن می‌توان به اخبار منتشرشده در بهمن ۹۸ در خصوص تخریب حریم ژئوسایت گنبد نمکی قشم برای ایجاد مزرعه پرورش میگو اشاره کرد که این مساله بازتاب‌های بسیاری داشت که البته از سوی مسئولان تکذیب شد.
همواره مدیران دستگاه‌های اقتصادی عنوان می‌کنند که تمام اهدافی که در حوزه‌های مختلف اقتصادی تعریف‌شده محوریت مشترک زیست‌محیطی دارد، اما خوب گاه این مقوله مورد بی‌مهری و بی‌توجهی قرار می‌گیرد که باید برای پیشگیری از آن نظارت بیشتری از سوی ترجمان‌های مسئول انجام شود و این مهم مورد تأکید باشد که کنار ارزآوری و پویایی و رشد اقتصاد، حفظ محیط‌زیست را فراموش نکنیم و به هر قیمتی تیشه برریشه طبیعت این سرزمین نزنیم و خود را مدیون آیندگان نکنیم.
نظر شما