به گزارش همشهریآنلاین به نقل از ایرنا، استعداد زمینهای کشاورزی زرندیه برای تولید پسته سبب شد که در سالهای اخیر کشت وسیع باغها به یکی از اصلیترین مشاغل ساکنان منطقه تبدیل شود به گونهای که اکنون سطوح زیر کشت پسته به مرز ۱۰ هزار هکتار افزایش یافته و افزون بر ۸۰ درصد از ظرفیت تولید این محصول در استان مرکزی را نیز به خود اختصاص داده است.
انواع پسته کلهقوچی، فندقی، اکبری و علی آقایی با کیفیت مرغوب و البته به صورت ارگانیک در زرندیه تولید میشود و کمکم محصول این منطقه با یافتن هویتی مستقل خود را از زیر چتر سایر برندها از جمله رفسنجان بیرون کشیده و کار به ثبت جهانی برند پسته ارگانیک زرندیه و صادرات سودآور منتهی میشود ضمن اینکه ظرفیت تولید ۲ تن و ۲۰۰ کیلوگرم محصول در هر هکتار از سطوح باغی در این شهرستان قابل تحقق است.
هرچند سالهاست پسته مرغوب زرندیه از طریق سایر استانها و با برند دیگر مناطق کشور بستهبندی و صادر میشود اما در سالهای اخیر تلاشهای زیادی برای شناسنامهدار کردن برند زرندیه و صدور این محصول به کشورهای اروپایی، آسیای شرقی، حوزه خلیج فارس و خاورمیانه در حال انجام است.
مسئولان استان مرکزی و شهرستان زرندیه بهترین راهحل را در ایجاد پایانه ویژه صادرات پسته که دارای بخشهایی چون انبار فنی، سردخانه، پایگاه هواشناسی، مرکز جمعآوری و بستهبندی پسته، خط ترمینال، آزمایشگاه تجزیه آب و خاک و مرکز خدمات مکانیزاسیون است، یافتهاند.
در همین راستا از سال ۱۳۸۵ کلنگ احداث پایانه صادراتی پسته در زرندیه در کیلومتر ۵۵ اتوبان تهران به ساوه محل تلاقی استانهای تهران، قزوین، مرکزی و قم که از کانونهای تولید پسته کشور هستند، به زمین زده شد و در مرحله نخست ۱۷ هکتار زمین به این طرح اختصاص یافت و در مرحله دوم نیز تا ۴۰ هکتار ارتقا یافت.
اما به نظر میرسد مشکلاتی که اغلب از ناحیه تحریمهای ظالمانه علیه کشورمان و بروز مشکل برای گشایش حسابهای مالی بینالمللی (ال. سی) پیش آمده، سبب کند شدن روند تکمیل این طرح و رسیدن آن به خط پایان شده است که اتمام آن به اهتمام جدی مسئولان کشور و استان مرکزی نیاز دارد.
از سویی نزدیکی زرندیه به فرودگاه بینالمللی امامخمینی(ره) و پایتخت، دسترسی به خط راهآهن، آزادراه تهران - ساوه و همدان و تولید سالانه بیش از ۱۲ هزار تن محصول در این شهرستان با احتساب پسته تولیدی استانهای همجوار ایجاد پایانه صادراتی پسته را به طرحی با توجیه اقتصادی بالا تبدیل کرده است.
تحریمها؛ مانع پیشرفت پروژه
رئیس هیات مدیره تعاونی پستهکاران استان مرکزی که در عین حال از سرمایهگذاران طرح پایانه صادراتی نیز است، گفت: عملیات احداث این پروژه از سال ۱۳۸۵ در زمینی به مساحت ۱۷ هکتار و با سرمایهگذاری جمعی از پستهکاران آغاز شد.
«محمود بارانی» اظهار کرد: مشکل و مانع اصلی برای تکمیل و راهاندازی نهایی این پایانه مربوط به تحریمهای ظالمانه علیه کشور و بروز مشکلاتی برای تبادل پول و ارز و گشایش حسابهای ال. سی است و در حوزه داخلی مشکل چندانی نداریم.
بارانی گفت: در شرایط کنونی هم که ویروس کرونا در جهان و کشورمان شیوع پیدا کرد، با مشکل بسته شدن مرزها و ترانزیت هوایی و زمینی برای صدور محصول مواجه هستیم ضمن اینکه اغلب شرکتهای بیمهگر نیز در این وضعیت تمایلی به بیمه کردن محمولههای صادراتی پسته ندارند.
به گفته وی قبل از کرونا هم به دلیل تحریمهای ناعادلانه امریکا علیه ایران، امکان گشایش حساب ال. سی در بانکهای بینالمللی از بین رفت و اکنون هم شرکتهای باربری حاضر به نقل و انتقال پسته صادراتی زرندیه نیستند و اغلب کشورها هم اجازه تردد کامیون از خاک خود را نمیدهند.
رئیس هیات مدیره تعاونی پستهکاران استان مرکزی گفت: در شرایط فعلی از مسئولان انتظار داریم برخی مشکلات داخلی که در اختیار آنها قرار دارد را رفع کنند و با توجه به اینکه قرار است در ماههای آینده مرز برخی کشورها از جمله آلمان باز شود، میتوانیم نسبت به ازسرگیری روند صادرات پسته زرندیه اقدام کنیم.
وی گفت: با اینکه این پایانه هنوز راهاندازی نشده است اما برای شرکتی که فعالیت خود را رسما آغاز نکرده مالیات وضع شده که البته این مشکل به دلیل اشتباه حسابدار اتحادیه شرکتها در ارزشیابی ایجاد شد که چندان نگرانکننده نیست و قابل رفع است.
پسته جایگزینی برای نفت
این فعال حوزه صادرات پسته در مورد شرایط کنونی جهانی و کاهش بیسابقه نرخ نفت نیز بر این باور است که میتوان با روی آوردن به صادرات غیرنفتی از جمله محصول پسته ایران که دارای برندهای خوشنام در جهان است و مشتریان خاص خود را دارد، وابستگی اقتصاد کشور به نفت را کاهش دهیم.
بارانی اظهار کرد: اکنون شرایطی پیش آمده که در دنیا برای نفت مشتری چندانی وجود ندارد اما از آنجا که تولید پسته از توانمندی و تخصصهای خدادادی و بالفعل ایران محسوب میشود و بازار جهانی این محصول نیز کشش بالایی دارد، میتوانیم با برنامهریزی بلندمدت و توسعه باغات برای دهههای آینده روی صادرات و توان ارزآوری این محصول سرمایهگذاری و حساب ویژهای داشته باشیم.
وی گفت: پسته محصولی ایرانی و استراتژیک است و در کنار توسعه کشت باغات باید برای صادرات و بازاریابی آن هم چارهاندیشی کنیم زیرا تنها ۱۵ درصد از پسته تولیدی در ایران به مصرف داخلی میرسد و ۸۵ درصد از آن جنبه صادراتی دارد و باید روانه بازارهای جهانی شود.
وی اظهار کرد: در صورت تکمیل و راهاندازی نهایی پایانه صادراتی پسته و طبق ارزیابیها امکان ارزیآوری حاصل از صادرات این محصول تا بیش از ۲۵۰ میلیون دلار در سال قابل تحقق است زیرا امکان صادرات سالانه تا ۲۰ هزار تن محصول پسته زرندیه و استانهای البرز، قزوین، مرکزی و قم نیز از این پایانه امکانپذیر است.
وی اظهار کرد: هدف این است که این پایانه با توجه به نزدیکی به فرودگاه امام و امکان استفاده از خدمات صادرات هوایی و همچنین دسترسی به خط ریلی و شاهراههای ارتباطی با نقاط مختلف کشور به عنوان مرکزی برای صادرات پسته در ایران تبدیل شود.
بارانی تاکید کرد: ۸۰ درصد از پسته استان مرکزی در شهرستان زرندیه تولید میشود و در چشمانداز فاز دوم پایانه صادراتی پسته این منطقه که تا ۴۰ هکتار وسعت خواهد داشت، امکاناتی از قبیل گمرک و آزمایشگاه تخصصی نیز دیده شده است.
رئیس هیات مدیره تعاونی پستهکاران استان مرکزی اظهار کرد: از آنجا که پسته ارگانیک زرندیه در جهان دارای مرغوبیت و شهرت خاصی است و در سیستم گمرک همه کشورها برند پسته زرندیه ثبت شده است، تلاشها برای ثبت برند این محصول که خاستگاه جهانی انجام شد و اکنون محصول این شهرستان را در جهان با عنوان «مزرعه ارگانیک بارانی» (Barani Org ۴) میشناسند.
به گفته بارانی در فاز نخست امکان اشتغال ۲۵۰ نفر در پایانه صادراتی پسته زرندیه امکانپذیر است و در صورت تکمیل و راهاندازی همه بخشهای آن از جمله بخشهای فرآوری و بستهبندی و با احتساب مشاغل پاییندست و غیرمستقیم میتوان انتظار داشت تا ۲ هزار نفر در آن مشغول به فعالیت شوند.
پیشرفت پروژه مطلوب نیست
رئیس اداره جهاد کشاورزی شهرستان زرندیه نیز گفت: با شیوع ویروس کرونا در جهان و توقف صادرات محصول پسته، باغداران این شهرستان دچار زیان شدند و اکنون حتی در بازارهای داخلی هم برای فروش محصول خود با مشکلاتی مواجه هستند.
«احمد قرهبیگلو» افزود: در تولید پسته مشکلی نداریم اما در بازاریابی و صادرات با توجه به شیوع کرونا مشکلاتی پیش آمده که در نهایت سبب وارد شدن ضرر به باغداران منطقه شده است.
وی گفت: در زرندیه اکنون ۹ هزار و ۵۰۰ هکتار باغ مثمر پسته وجود دارد که با توجه به افزایش سالانه بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هکتار به این سطوح، پیشبینی می شود تا پایان امسال کل باغات این شهرستان از مرز ۱۰ هزار هکتار عبور کند و با توجه به محدودیتی که در منابع آبی وجود دارد، اولویت ها در زمینه باغداری با کاشت درختان پسته که نیاز آبی کمتر و بازدهی بالایی دارند، می باشد.
قرهبیگلو اظهار کرد: وجود صنایع تبدیلی، فرآوری و خدمات مکانیزه پسته در زرندیه نیز عامل انگیزشی دیگری برای افزایش سطوح زیر کشت این محصول است.
وی ادامه داد: عملیات اجرایی پایانه صادراتی پسته زرندیه در سال ۸۵ با هدف فرآوری بهینه و صادرات این محصول به استانهای مرکزی، قم، قزوین، تهران و سمنان در دستور کار قرار گرفت اما، روند تکمیل آن با موانع و مشکلاتی همراه است که موجب شده فعالیتهای اجرایی این طرح راکد بماند.
رئیس اداره جهاد کشاورزی شهرستان زرندیه اضافه کرد: طرح اولیه بزرگترین پایانه صادراتی پسته کشور در زمینی به مساحت ۸۰ هکتار پیشبینی شد و عملیات احداث آن در مرحله نخست در سطح ۴۰ هکتار و با سرمایهگذاری بخش خصوصی (تعاونی هامون سبز) کلید خورد.
به گفته این مسئول راهاندازی پایانه صادراتی پسته در زرندیه ظرفیتی است که میتواند ساماندهی تولیدات استانهای پسته خیز نواحی مرکزی ایران را جوابگو باشد و با استفاده از جدیدترین فناوری روز و مطابق استانداردهای جهانی بستهبندی و ارسال این محصول را با کیفیت بالا به کشورهای هدف تضمین کند.
قرهبیگلو گفت: علاوه بر مشکلات اقتصادی که کشور با آن مواجه است، یکی از دلایلی که سبب راهاندازی نشدن پایانه صادراتی پسته زرندیه شده این است که سرمایهگذار این طرح با اینکه در فاز نخست ۱۶ هکتار زمین دریافت کرد اما درخواست داشتند که باید همه ۴۰ هکتار زمین پیشبینی شده به آنها اختصاص یابد تا بتوانند فعالیتهای عمرانی و احداثی را انجام دهند ضمن اینکه تامین نشدن اعتبارات مورد نیاز از سفر ریاست جمهوری نیز به رکود در اجرای طرح برای چند سال منجر شد.
رئیس اداره جهاد کشاورزی زرندیه اظهار کرد: در ۲ سال اخیر مدیریت استان و شهرستان برای شتاب در اجرای این پروژه نسبت به واگذاری همه زمینهای مورد نیاز (۴۰ هکتار) مساعدت کرد اما در عمل پیشرفت فیزیکی غیر از اقدامات اولیه مانند تامین آب، دیوارکشی محوطه و احداث انباری تاکنون اقدام خاص دیگری انجام نشده است.
قرهبیگلو گفت: هنوز ریزپروژههایی مانند آزمایشگاه، بارانداز، گمرک، فروشگاهها و تاسیسات ان پایانه انجام نشده است تا بتوانیم روند صادرات پسته را به شیوه مطلوب از طریق آن انجام دهیم.
به هر حال با توجه به اینکه بخش اعظم پسته تولیدی کشور در پهنه مرکزی ایران شامل استانهای مرکزی، قزوین، تهران، البرز، قم و حتی سمنان تولید میشود، راهاندازی نخستین و بزرگترین پایانه صادراتی پسته در زرندیه با مزیتهایی چون نزدیکی به فرودگاه بینالمللی، راهآهن و جادههای با کیفیت ارتباطی میتواند با ساماندهی به صدور این محصول استراتژیک و پرهیز از خامفروشی که قبلا از کشورهای دیگر بازصادر میشد، همه منافع و ارزهای حاصله را به رگهای شریان اقتصاد و اشتغال کشور تزریق کند که البته تکمیل آن نیازمند عزم ملی و اهتمام مسئولان کشوری و استانی است.
نظر شما