به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، کارشناسان اقتصادی بر این باورند که ما باید تا سال ۱۴۰۴ میزان صادرات غیر نفتی کشور را به نقطه مطلوبی برسانیم. همانطور که در خبرها آمده، سال گذشته ۱۳۳ میلیون و ۹۰۰ هزار تن کالای غیرنفتی به ارزش ۴۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار صادر کردیم که در مقایسه با سال ۱۳۹۷ از نظر وزنی ۱۳ درصد رشد داشتیم اما نباید فراموش کرد که ارزش این کالاها در مقایسه با صادرات آن سال ۷ درصد کاهش داشته است. یعنی به لحاظ وزنی رشد و به لحاظ پولی کاهش داشتیم.
چندی پیش موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت با انتشار سند نقشه راه توسعه صادرات کشور (۱۴۰۴ تا ۱۳۹۹) از اهداف سیاستی ایران در حوزه صادرات غیرنفتی رونمایی کرد که به نوبه خود حرکتی قابل ستایش است. در این پژوهش ضمن آسیب‌شناسی صادرات ایران در بخش‌های مختلف، مهم‌ترین گلوگاه‌هایی را که صادرات کشور در آن گرفتار است به تفصیل شرح داده است که در این گزارش مجالی برای بیان آن نیست پس برای اینکه از جزئیات این سند مطلع شوید شما را به روزنامه دنیای اقتصاد شماره ۴۸۷۶ پنجشنبه، ۱۱ اردیبهشت امسال ارجاع می‌دهم.
هم‌اینک می‌خواهیم یک ظرفیت بسیار خوب برای سرمایه‌گذاری در بخش صادرات غیرنفتی را معرفی کنیم، ظرفیتی که توجه به آن می‌تواند اشتغالزایی و ارزآوری فراوانی از صادرات غیرنفتی به دنبال داشته باشد. «درست حدس زدید، سرمایه‌گذاری روی تولید و صادرات یک کالای لاکچری و مشتری‌پسند به نام قالی گل سرخ اسفندقه».
گل‌سرخ اسفندقه را کسانی که به کشورهای اروپایی سفر کرده‌اند در کاخ‌ها و عمارت‌های مجلل آن کشورها دیده‌اند و این یعنی یک بازار مناسب برای صادرات این فرش گران‌بها وجود دارد و تاجران زیادی حاضرند برای خرید این قالی، پول خوبی بپردازند، اما چرا تولیدکنندگان قالی گل سرخ در اطراف شهرستان جیرفت از وضعیت مالی و شغلی مطلوبی برخوردار نیستند؟ چرا برای احیای این هنر اصیل آنگونه که باید برنامه‌ریزی نشده است، مگر نه اینکه بزرگان اقتصاد ما هر ساله فریاد می‌زنند که باید روی صادرات غیرنفتی تمرکز کرده و از تکیه بر کسب درآمد از فروش نفت پرهیز کنیم، به راستی اگر ظرفیت تولید چنین کالای ارزشمندی در یکی از کشورهای اروپایی وجود داشت آیا آنها با استفاده از همین ظرفیت بسیاری از مشکلات اقتصادی خود را حل نمی‌کردند، حال که این ظرفیت خارق‌العاده در گوشه‌ای از کشورمان وجود دارد چرا از آن بهره نگیریم.
«قیصر خلیفه» که از بافندگان معروف قالی گل سرخ در اسفندقه جیرفت به شمار می‌رفت احتمالا نمی‌دانست ۱۵۰ سال بعد طرح قالی‌اش به ثبت ملی می‌رسد و شهرتی جهانی پیدا می‌کند، او یک هنرمند پرآوازه بود و تا چندی پیش طرح گل سرخ وی به هنرجویان رشته فرش‌بافی آموزش داده می‌شد. اما برای اینکه در تولید این محصول به یک جهش اساسی برسیم، راهکارهایی وجود دارد که در سطور بعدی به آنها اشاره می‌شود.
بیاییم قالی گل سرخ را بهتر بشناسیم، علت نام‌گذاری فرش گل سرخ به خاطر وجود دسته‌گل‌های رزی است که در متن این فرش به صورت سراسری تکرار شده و همچنین به خاطر رنگ‌های یشمی و سرمه‌ای و کرم که در بافت فرش استفاده شده است. حقیقتا دسته‌گل‌ها نمای زیبایی به این فرش داده‌اند.
طرح گل سرخ طبق تحقیقات میدانی از بافندگان جیرفتی از پارچه‌ای به نام گلرخ که تاجران آن زمان برای خان این منطقه «محمدباقر خان» می‌آوردند اقتباس شده و چون محمدباقرخان از طرح این پارچه خوشش آمده به بافندگان این منطقه سفارش بافت آن را می‌دهد و به این صورت از حدود ۱۵۰ سال قبل این طرح در این منطقه بافته می‌شود.
جهان به قالی اصل و اصیل کرمان و گره‌های محکم در تار و پود آن به عنوان سرمایه‌ای پایدار نگاه می‌کند و می‌طلبد در سال جهش تولید، ما نیز چنین نگاهی به داشته‌های ارزشمند خود داشته باشیم.
آنچه فرش دستباف کرمان را سرآمد هنر قالی‌بافی کرده تنوع طرح، تعدد رنگ، نزدیکی طیف رنگ‌ها به طبیعت، استقامت پشم آن در مقابل سایش، رنگرزی گیاهی مواد و ترکیب رنگی بسیار استادانه بوده است. این همان ظرفیتی است که می‌تواند ارزآوری خوبی در حوزه صادرات غیرنفتی برای کشور داشته باشد. البته برای اینکه ارزآوری بسیار خوبی داشته باشیم می‌توانیم قالی گل سرخ را کمی ارتقا دهیم. برای اینکه ارزآوری خوبی داشته باشیم شایسته است که زنجیره تولید را تکمیل کنیم تا با کاهش هزینه‌ها، میزان تولید را افزایش دهیم و سود خوبی هم داشته باشیم. در این گزارش یعنی اینکه به عرصه تولید انبوه ابریشم ورود کنیم. نخ ابریشمی به واسطه نرمی، شفافیت همراه با ظرافت و استحکام فوق‌العاده‌ای که دارد، یکی از مهم‌ترین و گرانبهاترین الیاف‌هاست.
ابریشم نوعی لیف پروتئینی است (حدود ۹۸٪ وزن ابریشم را پروتئین تشکیل می‌دهد) که از پیله کرم ابریشم به دست می‌آید که نرم، شفاف، ظریف و محکم است. نوغانداری (پرورش کرم ابریشم) ظرفیت بسیار خوبی در زمینه تولید و اشتغالزایی به شمار می‌رود. برگ درخت توت تنها غذای کرم ابریشم بوده و جنوب کرمان یکی از مناطق مستعد برای کاشت و تکثیر این درخت به شمار می‌رود، این یکی از حلقه‌های زنجیره تولید است که در بالا به آن اشاره کردیم.
پرورش کرم ابریشم امروزه به صنعتی خانوادگی تبدیل شده که خانواده‌ها در کنار یکدیگر می‌توانند آن را به عنوان شغل دوم خود انتخاب کنند و بهترین مزیت این صنعت سرمایه‌گذاری اندک، کوتاه بودن دوره پرورش و حضور همه افراد خانواده در کنار یکدیگر است. سازمان جهاد کشاورزی اقدامات خوبی برای توسعه و ترویج نوغانداری در این دیار انجام داده است.
با رونق صنعت نوغانداری، ابریشم‌بافی هم پا به عرصه اقتصاد می‌گذارد و زمینه فعالیت در این بخش مهیا می‌شود و در این چرخه زمینه اشتغالزایی و درآمدزایی برای افراد زیادی فراهم می‌شود. نوغانداری می‌تواند تحولی بزرگ در بخش تولید فرش‌های دستباف ابریشمی رقم بزند و این مهم با توجه به ظرفیت منطقه جنوب کرمان یک استعداد بالقوه است که باید به فعلیت برسد.
قالی گل سرخ اسفندقه هم که شهرتی جهانی دارد می‌تواند با بهره‌گیری از صنعت نوغان، به جایگاه واقعی خود در سطح بین‌الملل برسد چرا که همواره وزن نسبتا زیاد این قالی یکی از ایرادات وارده بر آن بوده است. از آنجا که قالی گل سرخ یک هویت تاریخی برای جنوب کرمان به شمار می‌رود می‌توان صنعت نوغانداری را در این منطقه به عنوان یک فرصت طلایی تلقی کرد و با تلفیق هنر سنتی با صنعت، یک طرح خلاقانه و بازارپسند را با حفظ اصالت طرح ایجاد کرد بنابراین این پیشنهاد نیازمند توجه صنعتگران و فرش‌بافان است.
توزیع هزار اصله نهال توت
رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان بیان کرد: هزار اصله نهال توت اصلاح شده در جنوب استان توزیع شد. توزیع این تعداد نهال برای توسعه صنعت نوغانداری برنامه‌ریزی شده است.
سعید برخوری افزود: این تعداد اصله نهال توت اصلاح شده در شهرستان‌های جیرفت و عنبرآباد به دلیل اقلیم مناسب برای احداث توتستان بین متقاضیان توزیع شد.
وی گفت: یکی از محورهای برنامه‌ای توسعه این صنعت نگاه ویژه به مقوله آموزش و توانمندسازی کارشناسان و نوغانداران بوده که به صورت ویژه در دستور کار است. آموزش در این بخش می‌تواند افزایش بهره‌وری و تولید پیله به ازای هر جعبه تخم نوغان را به همراه داشته باشد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان بیان کرد: چندین دوره آموزش نوغانداری در منطقه برای کارشناسان و بهره‌برداران برگزار و ۱۰ جعبه تخم نوغان در این منطقه توزیع شده است. این تخم‌ها به صورت رایگان بین متقاضیان توزیع شد.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان گفت: نوغانداری ظرفیت خوبی برای اشتغالزایی و درآمدزایی در منطقه به شمار می‌رود و ابریشم به عنوان ماده خام برای تولید فرش‌های دستباف به ویژه فرش‌های ابریشمی به کار می‌رود.
محمدرضا قائدی‌فر افزود: با توجه به توزیع ۱۰ جعبه تخم نوغان به صورت رایگان بین متقاضیان و حمایت‌های انجام شده نظیر خرید تضمینی و بیمه جعبه‌های نوغان پیش‌بینی می‌شود، علاوه بر افزایش تولید پیله ابریشم در منطقه نسبت به سال قبل، درآمد قابل توجهی عاید پرورش‌دهندگان نوغان شود.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی جنوب استان گفت: در سال‌های اخیر برنامه خرید تضمینی پیله ابریشم از سوی دولت موجب رغبت بیشتر کشاورزان به حرفه نوغانداری شده است، در شرایط ایده‌آل از هر جعبه تخم نوغان میزان ۳۰ کیلوگرم پیله ابریشم برداشت می‌شود.
وی تصریح کرد: فراهم کردن زمینه اشتغال در بخش صنایع دستی، قرار گرفتن پرورش کرم ابریشم در زمره مشاغل خانگی (زنان سرپرست خانوار، کودکان و افرادی که توان کشاورزی ندارند) از مهم‌ترین دلایل پرورش این حشره است.
قائدی‌فر ادامه داد: برنامه‌ریزی سال‌های ابتدایی در راستای ترویج بوده و در آینده ایجاد کارگاه و کارخانه ابریشم از اهداف عالی منطقه است.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان گفت: برنامه‌ریزی سال‌های ابتدایی در راستای ترویج بوده و در آینده ایجاد کارگاه و کارخانه ابریشم از اهداف عالی منطقه است.
وی تصریح کرد: سال نخست با ۲ جعبه تخم نوغان شروع کردیم و امسال ۱۰ جعبه در جنوب کرمان توزیع شد که این موضوع نشان از رشد این صنعت نوپا در این منطقه است.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان ادامه داد: با توزیع نهال توت اصلاح شده، زمینه ایجاد زیرساخت‌های این صنعت فراهم شده تا شاهد رونق اقتصادی در این بخش باشیم.
وی گفت: بیشترین ظرفیت نوغانداری در اسفندقه، عنبرآباد و دلفارد است. دنبال ترویج این صنعت به مناطق دیگر جنوب کرمان هستیم.
۷ دوره آموزشی پرورش کرم ابریشم در جنوب کرمان برگزار شد
کارشناس پرورش کرم ابریشم بیان کرد: آموزش بهره‌برداران به صورت ویژه در دستور کار است. کرم ابریشم از برگ توت تغذیه می‌کند، از این رو امسال هزار اصله نهال توت بین بهره‌برداران توزیع شد.
معصومه افشاری‌پور افزود: استفاده از ابریشم در هنر فرش‌بافی جنوب کرمان آورده بیشتر اقتصادی برای فرش‌بافان این منطقه را به دنبال دارد.
افشاری‌پور بیان کرد: با توجه به ارزش مادی ابریشم به طور طبیعی وقتی در فرشی از ابریشم استفاده شود آن محصول ارزش اقتصادی بیشتری پیدا می کند.
وی گفت: قرابت قالی گل‌سرخ اسفندقه با تولید کرم ابریشم فرصت خوبی برای استفاده از ابریشم در این قالی جهانی است تا شاهد ارزنده‌تر شدن این محصول دستباف باشیم.
نظر شما