به گزارش همشهری آنلاین به نقل از فارس از ارومیه، بررسی روند تغییرات تراز دریاچه ارومیه از سال ۱۳۷۲ تا چند سال اخیر نشان می‌دهد به طور متوسط سالانه بیش از ۲۵سانتی‌متر کاهش تراز در این دریاچه داشتیم و از سوی دیگر میزان بارش‌ها در حوضه دریاچه ارومیه از سال ۸۵ روند کاهشی داشت که این امر بر خشک شدن دریاچه ارومیه دامن می‌زد و تمام این عوامل باعث شد تا دریاچه ارومیه در روند خشکی قرار گیرد که به اعتقاد کارشناسان با ادامه آن روند، شهرهای اطراف این دریاچه، تبدیل به بیابانی به وسعت ۵۷۰ هزار هکتار با ۸ میلیارد تن نمک می‌شدند که علاوه بر تخریب محیط زیست، زندگی را برای مردم منطقه و کشورهای همسایه نیز با بحران مواجه می‌کرد.
با توجه به حساسیت موضوع، این امر در سال ۹۲ به یکی از معضلات اصلی کشور تبدیل شد، به طوری‌که با تشکیل جلسات متعدد و نظرات کارشناسی، مقرر شد ستادی تحت عنوان ستاد احیای دریاچه ارومیه به منظور بررسی روند خشک شدن دومین دریاچه شور جهان و ارائه راهکار برای بهبود این وضعیت تشکیل شود، در ابتدا چندین طرح برای احیای این دریاچه مورد مطالعه قرار گرفت به طوری که در میانه راه بسیاری از کارشناسان از احیای این دریاچه ناامید شده و عوامل طبیعی و بهبود شرایط اقلیمی و بارش‌ها را تنها راهکار نجات دریاچه ارومیه عنوان کردند، همزمان با این اقدامات، ستاد احیای دریاچه ارومیه با انجام مطالعات گسترده، ۲۹ پروژه در قالب ۱۱۰ریز پروژه نجات بخشی دریاچه ارومیه را تدوین و به دولت معرفی کرد.
در این میان بارورسازی ابرها و طرحهایی از این دست مطرح شد که چندان مورد استقبال کارشناسان قرار نگرفت و به نظر می‌رسید تنها راه حل نجات دریاچه ارومیه هدایت آب به دریاچه ارومیه و افزایش میزان بارش‌ها باشد.
هدفگذاری صرفه‌جویی ۴۰ درصدی آب بخش کشاورزی در حوضه دریاچه ارومیه
مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در این خصوص گفت: از سال ۷۲ کاهش تراز دریاچه ارومیه آغاز شده و در این سال‌ها با کاهش نزولات جوی شاهد به وجود آمدن چنین بحرانی در دریاچه ارومیه شدیم.
مسعود تجریشی با بیان اینکه بررسی تصاویر ماهواره‌ای دریاچه ارومیه نشان می‌دهد که این دریاچه نسبت به سال‌های گذشته وضعیت خوبی دارد، تصریح کرد: در گذشته تصور می‌کردیم، نمی‌توانیم دریاچه را احیا کنیم ولی امروز به احیای دریاچه ارومیه امیدوار هستیم.
مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه با بیان اینکه رهاسازی آب از طریق سدها و تصفیه‌خانه‌های فاضلاب، یکی از موضوعات مهم در ستاد احیای دریاچه ارومیه مطرح است، ادامه داد: ۱۹ تصفیه‌خانه فاضلاب در قالب طرح‌های نجات‌بخشی دریاچه ارومیه احداث و وارد مدار بهره‌برداری می‌شود که مهمترین آنها تصفیه‌خانه ارومیه و تبریز است.
وی طرح توسعه شبکه‌های فرعی حوضه آبریز دریاچه ارومیه را از دیگر پروژه‌های مهم احیای دریاچه ارومیه عنوان کرد و گفت: انتظار می‌رود با اجرای این طرح در سال ۱۴۰۰ برداشت آب از رودخانه‌های حوضه این دریاچه معقول‌تر باشد و برداشت غیرمجاز نیز به حداقل برسد.
این مقام مسوول مرمت و بازسازی تأسیسات در حال بهره‌برداری را مورد اشاره قرار داد و گفت: تا سال ۱۴۰۱ صد میلیون متر مکعب آب از این طریق به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی می‌شود.
مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه بهبود وضعیت کشاورزی و خروج از کشاورزی سنتی را از دیگر راهکارهای احیای دریاچه ارومیه عنوان کرد و اظهار داشت: برای احیای دریاچه ارومیه باید مصرف آب کشاورزی را در حد ۴۰ درصد کاهش دهیم که این امر با اصلاح الگوی کشت و تجهیز اراضی کشاورزی حوضه دریاچه ارومیه به آبیاری نوین به راحتی قابل اجرا است و تا کنون نیز در این خصوص موفق عمل کردیم به طوری که علاوه بر افزایش میزان تولید، شاهد روند کاهش میزان مصرف بخش کشاورزی هستیم.
تجریشی مدیریت مصرف آب را مهمترین موضوع در این زمینه عنوان کرد و افزود: طبق برنامه‌ریزی‌ها، تلاش می‌شود با بهره‌گیری از فناوری نوین بتوانیم مصرف آب را کاهش داده و میزان تولیدات کشاورزی را افزایش دهیم.
مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه توسعه گیاهان دارویی را یکی دیگر از اقدامات در حوزه کشاورزی عنوان کرد و گفت: کشت گیاهان دارویی علاوه بر اینکه رونق کشاورزی را در اطراف دریاچه ارومیه سبب می‌شود، بلکه این گیاهان نیاز آبی کمی نیز دارند.
افزایش حجم آب دریاچه ارومیه در ۱۰ سال گذشته بی‌سابقه بود
مدیر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز در این زمینه گفت: دریاچه ارومیه از نظر وسعت و حجم آب، رکورد ۱۰ سال گذشته را شکسته، به طوری که کشتی آرتمیا به عنوان نماد دریاچه ارومیه پس از سال‌ها خاک‌نشینی آماده دریانوردی شده است.
فرهاد سرخوش با اشاره به آخرین وضعیت دریاچه ارومیه، اظهار کرد: تراز دریاچه ارومیه ۱۲۷۱.۷۹گزارش شده است که این میزان نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته ۲۸ سانتی‌متر افزایش یافته است.
وی وسعت دریاچه ارومیه را ۳ هزار و ۱۸۴ کیلومتر عنوان کرد و افزود: دریاچه ارومیه از نظر وسعت نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته ۱۸۸ کیلومتر افزایش یافته است.
مدیر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه با بیان اینکه حجم آب دریاچه ارومیه ۴ میلیارد و ۸۷۰ میلیون مترمکعب است، تصریح کرد: در این زمینه نیز شاهد افزایش ۸۶۰ میلی مترمکعبی حجم آب دریاچه ارومیه هستیم.
سرخوش با بیان اینکه پروژه‌های نجات بخشی دریاچه ارومیه عامل اصلی احیای این دریاچه به شمار می‌رود، گفت: میزان بارش نسبت به بلند مدت کاهش ۳۵ درصدی را در حوضه دریاچه ارومیه نشان می‌دهد.
وی با بیان اینکه امسال آخرین سال اجرای اقدامات سازه‌ای ستاد احیای دریاچه ارومیه است، اظهار کرد: پایان امسال تمام پروژه‌های سازه‌ای که برای احیای دریاچه ارومیه اجرایی می‌شدند به اتمام می‌رسد.
این مقام مسوول با اشاره به انتقال آب سد کانی سیب به دریاچه ارومیه از طریق تونل، اعلام کرد: این پروژه با خط انتقال ۳۶کیلومتر، بزرگ‌ترین پروژه آبرسانی به دریاچه ارومیه است.
سرخوش خاطرنشان کرد: با اتمام این پروژه، سالانه ۶۵۰ میلیون مترمکعب آب از طریق این تونل به دریاچه ارومیه سرازیر می شود.
سرریز حق‌آبه دریاچه ارومیه از سوی آذربایجان‌شرقی محقق نشد
مدیر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه با بیان اینکه تاکنون رهاسازی آب به دریاچه ارومیه از طریق سدها فقط تا انتهای اردیبهشت ماه انجام می‌شد، گفت: با اتمام خط انتقال آب از تونل سد کانی سیب، در تمام فصول سال شاهد انتقال آب به دریاچه ارومیه خواهیم بود.
سرخوش با اشاره به اصلاح الگوی کشت و تبدیل آبیاری از روشن سنتی به نوین را در استان مورد اشاره قرار داد و تصریح کرد: در راستای اصلاح الگوی کشت و تجهیز اراضی کشاورزی به آبیاری نوین، تا به امروز شاهد صرفه جویی ۳۰ درصدی در بخش کشاورزی بودیم.
وی به آغاز تبخیر آب دریاچه ارومیه از اواخر اردیبهشت اشاره و تصریح کرد: تبخیر آب دریاچه ارومیه امسال نیز مثل سال‌های گذشته خواهد بود و این موضوع بیشتر به دمای هوا بستگی دارد ولی از سال آینده علاوه بر جبران آب تبخیر شده از طریق انتقال پساب تصفیه شده و انتقال آب از تونل کانی سیب، شاهد جبران ۵۰ درصد از آب تبخیر شده خواهیم بود.
مدیر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه با بیان اینکه تبخیر آب دریاچه ارومیه در قسمت جنوب این دریاچه به علت رسوب‌گذاری بیشتر این قسمت است، گفت: میزان تبخیر دریاچه ارومیه قابل پیش‌بینی نیست ولی عموما از ابتدای خرداد تا مهر ماه در این دریاچه تبخیر داریم که این تبخیر هر ساله به طور متوسط حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیون مترمکعب است.
سرخوش با اشاره به حال خوش دریاچه ارومیه در روزهای اخیر، اعلام کرد: عمیق‌تر شدن دریاچه ارومیه نشانه خوبی است چرا که با ورود آب شیرین به دریاچه ارومیه، رسوب‌ها کمتر شده و دریاچه عمیق‌تر می‌شود.
وی از اتمام تصفیه‌خانه‌های فاضلاب حوضه آبریز دریاچه ارومیه تا پایان امسال خبر داد و گفت: با بهره‌برداری از این تصفیه‌خانه‌ها سالانه یک میلیون مترمکعب پساب تصفیه شده به دریاچه ارومیه سرازیر می‌شود.
این مقام مسوول با بیان اینکه آذربایجان‌شرقی بنا به کم آبی‌های موجود در این استان نتواسنته آن طور که باید حق آبه دریاچه ارومیه را سرازیر کند، اظهار کرد: حق آبه دریاچه ارومیه عموما از طریق آذربایجان‌غربی سرازیر شده است.
رهاسازی ۶۲۰ میلیون مترمکعب آب از سدهای آذربایجان‌غربی
مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان‌غربی با بیان اینکه ۱۴ سد مخزنی با حجم یک هزار و ۹۸۵ میلیون مترمکعب در آذربایجان غربی وجود دارد، گفت: بخش عمده آب رهاسازی شده از طریق سد شهرچایی انجام می‌شود.
اتابک جعفری با بیان اینکه تا کنون ۶۲۰ میلیون مترمکعب آب از طریق سدهای استان به دریاچه ارومیه رهاسازی شده است، اظهار کرد: تلاش می‌شود این میزان به ۷۵۰ میلیون مترمکعب افزایش یابد.
وی با بیان اینکه میزان بارش در حوضه آبریز دریاچه ارومیه در ماه جاری ۵.۷ میلی‌متر گزارش شده است، افزود: این میزان در مدت زمان مشابه سال گذشته ۲۰.۱۷ میلی‌متر بود.
مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان‌غربی میزان بارش استان در مدت زمان مشابه دراز مدت را ۶.۹ میلی‌متر اعلام و تصریح کرد: میزان بارش در حوضه دریاچه ارومیه در ماه جاری نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته ۷۱.۶ درصد و نسبت به دراز مدت ۱۷.۴ درصد کاهش یافته است.
جعفری با بیان اینکه از ابتدای سال آبی تا کنون شاهد بارش۳۲۳.۹ میلی‌متری بارش در حوضه دریاچه ارومیه هستیم، گفت: این میزان در مدت زمان مشابه سال گذشته ۴۷۸.۸ میلی‌متر بود که در این زمینه نیز شاهد کاهش ۳۲.۴ درصدی بارش هستیم.
وی میزان بارش حوضه دریاچه ارومیه را در دراز مدت ۲۸۹.۵ میلی‌متر اعلام کرد و اظهار داشت: در این زمینه شاهد رشد ۱۱.۹ درصدی بارش هستیم.
صرفه‌جویی ۳۰ درصدی بخش کشاورزی آذربایجان‌غربی در حوضه دریاچه ارومیه
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی با بیان اینکه طرح جامع زراعت به منظور احیای دریاچه ارومیه در ۹ شهرستان حوضه آبریز این پهنه آبی در حال اجرا است، گفت: اجرای عملیات کشاورزی حفاظتی، استفاده از تکنیک‌های به زراعی، توسعه سامانه‌های نوین آبیاری در جهت کاهش مصرف آب، استفاده از ارقام و الگوهای کم آب بر از اهداف اجرای این طرح در آذربایجان غربی است.
رسول جلیلی افزود: افزایش راندمان تولید و کاهش ۴۰ درصدی مصرف آب در راستای احیای دریاچه ارومیه اجرایی می‌شود که در این راستا شاهد اصلاح الگوی کشت در استان هستیم.
وی با بیان اینکه اصلاح الگوی کشت در استان اجرایی شده و طی اجرای این طرح نسبت به استفاده از ارقام با نیاز آبی کمتر تلاش شده و علاوه بر این کشت محصولات با نیاز آبی بالا به خارج حوضه دریاچه ارومیه انتقال داده شده است، گفت: در بحث آبیاری نوین نیز توانسته‌ایم شاهد صرفه‌جویی ۹۰ میلیون مترمکعبی آب باشیم که در مجموع با اقدامات انجام گرفته شاهد صرفه‌جویی ۳۰ درصدی در بخش کشاورزی هستیم.
نظر شما