همشهری آنلاین - بهزاد رنجبر: درپی واگذاری موفقیتآمیز ۱۰ درصد از سهام شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی(شستا) در روز چهارشنبه، در بورس تهران، حالا خبرهای تازهای در مورد عرضه بزرگ ترین مجموعه های اقتصادی دولت در بورس به گوش می رسد؛ صحبت از فروش سهام هلدینگهایاست که؛ از نظر ارزش اگر بزرگ تر از شستا نباشند کوچکتر هم نیستند. گویا دولت به دلیل بحرانهای مالی و هم چنین لزوم اصلاح ساختار مالکیت در اقتصاد ایران، عزم خود را جزم کرده تا سهام همه شرکت هایش را بفروشد، بر همین اساس در تازهترین رویداد قرار است سهام بزرگترین هلدینگهای صنعتی و معدنی متعلق به دولت، یعنی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران(ایدرو) و سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) در بورس عرضه شود.
این ۲ هلدینگ در طول ۵۰ سال گذشته و با هدف توسعه صنایع در ایران شکل گرفتند اما سالهاست که کارکردشان تغییر کرده است. این عرضه ها احتمالا فقط بخشی از واگذاریهای بزرگ شرکتهای دولتی است. آنطور که علیرضا صالح رئیس هیات عامل سازمان خصوصی سازی به همشهری اعلام کرده؛ قرار است در مرحله بعد با موافقت وزارت نیرو، شرکت های متعلق به این وزارتخانه، از جمله نیروگاهها و شرکتهای توزیع برق دولتی نیز در بورس عرضه شود.
در مورد ارزش دارایی های تحت تملک و ارزش پایه مجموعه های قابل واگذاری اطلاعاتی در درست نیست اما برخی برآوردهای اولیه نشان میدهد فقط ارزش طرح های توسعه مجموعه ایدرو معادل ۵۰ هزار میلیارد تومان و ارزش کل داراییهای ایمیدرو هم ۶۰ هزار میلیارد تومان است.
علیرضا صالح رئیس هیات عامل سازمان خصوصی سازی در گفت و گو با همشهری آنلاین جزئیات بیشتری از روند واگذاری سهام ایدرو و ایمیدرو و واگذاری سایر شرکتهای بزرگ دولتی را تشریح و تاکید کرد: این واگذاریها با توجه به رشد پر شتاب شاخص های بورس می تواند هم عمق بازار سرمایه را افزایش دهد و هم به شفافیت اقتصادی این مجموعه ها مطابق با قواعد حاکمیتی شرکتی منجر شود.
- جناب آقای صالح؛ طبق آخرین خبرها گویا قرار است سازمان خصوصی سازی زمینه عرضه سهام ایدرو و ایمیدرو را در بورس فراهم کند، آیا این موضوع صحت دارد؟
بله قرار است سهام ایدرو و ایمیدرو پس از اصلاح ساختار، در بازار سرمایه عرضه شود. مراحل کار برای واگذاری سهام این دو مجموعه را آغاز کردهایم و به طور جدی دنبال آن هستیم که زمینه پذیرش و عرضه و سهام این دو مجموعه در نیمه نخست امسال فراهم شود.
- برآورد شما از زمان احتمالی عرضه چیست؟
با توجه به برنامه ریزی انجام شده احتمالا کار پذیرش سهام این دو هلدینگ در اواسط تابستان به پایان خواهد رسید و ۱۰ درصد از سهام این دو مجموعه بزرگ اقتصادی در بازار سرمایه برای کشف قیمت عرضه خواهد شد و مردم در سهام این مجموعه ها شریک خواهند شد.
- آیا عرضه سهام این دو مجموعه به مجوز نهاد خاصی نیاز خواهد داشت؟
موافقتهای لازم را از وزارت صنعت دریافت کردهایم و در حال حاضر در مرحله انتخاب مشاور پذیرش هستیم.
- الان عرضه این ۲ هلدینگ در چه مرحلهای است؟
کار تا حدی پیش رفته و حتی مشاور پذیرش هم انتخاب شده و در حال بررسی و تایید هستیم.
- پس سازمان خصوصی سازی میتواند راسا این ۲ هلدینگ را واگذار کند؟
عرضه سهام این دو مجموعه به یک سری مصوبات هیات وزیران هم نیاز دارد. با این حال سازمان خصوصی سازی از همین هفته به صورت جدی وارد مرحله آماده سازی این شرکت ها برای عرضه در بازار سرمایه خواهد شد و تلاش می کنیم طبق فرآیندهای قانونی کار ارزیابی و آمادهسازی سهام آنها را تا اواسط تابستان دربازارسرمایه انجام دهیم تا سپس آماده واگذاری شوند.
- آیا برنامه زمانبندی خاصی را برای انجام این کار مد نظر دارید؟
اگر اتفاق خاصی رخ ندهد اصرار داریم عرضه سهام این ۲ مجموعه اقتصادی در نیمه نخست امسال انجام شود. اما به هرحال حتما در جریان هستید که فرآیند انجام چنین کاری طولانی است و به اعمال اصلاحاتی در این مجموعههای اقتصادی نیاز دارد.
- شیوه اصلاح ساختار و واگذاری چگونه خواهد بود؟
روش کار به این صورت است که ما این مجموعه ها را از شکل سازمان توسعه ای خارج می کنیم و به یک شرکت سهامی عام تبدیل می کنیم. برای این کار نیاز است تا اصلاحاتی در ساختار مالی و حتی اساسنامه این هلدینگها انجام شود، پس از آن زمینه واگذاری سهام آنها در بازار سرمایه فراهم می شود. طبق برنامه بعد از عرضه ۱۰ درصد سهام، عموم سرمایهگذاران و مردم هم در سهام این شرکتها شریک میشوند و این مجموعههای اقتصادی باید طبق همین رویه به مردم پاسخگو باشند و اطلاعات مالی شان را به صورت شفاف ارایه کنند.
- هدف از انتخاب این نوع و شیوه واگذاری چیست؟
شاید یکی از ایرادهایی که تاکنون در مورد واگذاری سهام شرکت های دولتی وجود داشت این بود که سهام شرکت ها به صورت تک تک واگذارمی شد برهمین اساس پس از بررسی به این نتیجه رسیدهایم که واگذاریها بر اساس واگذاری زنجیره تولید و مدیریت انجام شود تا در فعالیت های اقتصادی خللی ایجاد نشود. هدف ما از انتخاب این مدل جدید در واگذاریها این است که زنجیره مدیریت و تولید در شرکت ها دچار خدشه نشود.
- فایده واگذاری سهام ایدرو و ایمیدرو در بورس چیست؟
پس از واگذاری و عرضه در بورس این مجموعه ها باید اطلاعات مالی و اقتصادی شان را بر اساس قانون در سامانه کدال منتشر کنند و به سهامداران پاسخگو باشند بنابر این در وهله اول بحث شفافیت در عملکرد اقتصادی مطرح می شود و این شرکت ها گام بزرگی برای شفافیت بر خواهند داشت. در مرحله دوم موضوع حاکمیت شرکتی مطرح می شود زیرا بعد از عرضه، روند انتصاب مدیران در این مجموعهها باید متناسب با استانداردهای بالای بازار سرمایه انجام شود، در واقع برای انتخاب مدیران در شرکت های زیر مجموعه باید فرآیند صلاحیت حرفه ای مطابق قوانین بازار سرمایه باشد این موضوع فرآیند کار در این مجموعه های اقتصادی را به سمت رعایت قوانین حاکمیت شرکتی و افزایش بهرهوری سوق میدهد و به بهبود عملکرد آنها منجر میشود.
- نفع این کار برای فعالان بورس چه خواهد بود؟
به صورت جدی دنبال آن هستیم که هلدینگهای سرمایهگذاری دولتی را وارد بازار سهام کنیم این کار موجب خواهد شد تا عمق بازار سرمایه افزایش پیدا کند و هرچقدر عمق بازار سرمایه افزایش پیدا کند میزان کارایی و اثر بخشی آن هم بیشتر می شود.
- آیا اجرای چنین مدل هایی برای واگذاری سایر مجموعه های اقتصادی دولتی در سایر وزارتخانهها هم دنبال خواهد شد؟
بله ما در سازمان خصوصی سازی به دنبال آن هستیم که بعد از وزارت صنعت، توافق هایی را با وزارت نیرو برای واگذاری نیروگاه ها و شرکتهای توزیع برق بر اساس همین مدل انجام دهیم اما برای این کار باید با وزارت نیرو توافق شود تا زمینه عرضه سهام این شرکت ها فراهم شود.
- آیا اجرای این روش در عرضه سهام شرکتهای وابسته به سایر نهادها هم شدنی است؟
مجموعه وزارت اقتصاد در سال ۹۸ بر روی لایحه ای کار کرده که در صورت تکمیل و تصویب به غیر از دولت، زمینه عرضه سهام شرکت های زیر مجموعه سایر نهادهای های عمومی هم در بازار سرمایه فراهم می شود. اعتقاد وزارت اقتصاد این است که این روش واگذاری ها باید نه فقط در زیر مجموعه های دولت، بلکه در همه نهادهای عمومی هم اجرا شود و اجرای قواعد حاکمیتی شرکتی باید به شکل یک قاعده و اسلوب حرفهای اجرا شود. این کار برای این انجام می شود که ساختار اقتصاد ایران، عدالت محور شود و در عرصه اقتصاد امکان رقابت فراهم شود. این طرح در قالب یک لایحه در حال تدوین است ولی باید در مجلس شورای اسلامی هم تصویب شود تا ضمانت اجرا پیدا کند. در صورت تصویب آن به غیر از سهام شرکتهای دولتی امکان واگذاری سهام شرکتهای متعلق به سایر نهادهای عمومی هم فراهم خواهد شد.
- آیا بررسی های لازم برای بهینه بودن این نوع از روش واگذاری انجام شده است؟
بله ما بررسی هایی در این زمینه انجام داده ایم اما از تمام متخصصان و صاحب نظران اقتصادی دعوت می کنیم با نظراتشان در این زمینه ما را کمک کنند و بدون ملاحظه نکات مهم، از جمله فواید مضرات این نوع عرضه سهام را واکاوی کنند. اجرای این روش کار جدیدی است و به بررسی در ابعاد مختلف نیاز دارد بنابراین چنانچه صاحب نظران اقتصادی دیدگاهی دراین باره دارند بهتر است بدون پردهپوشی این نظرات را برای کمک به روند عرضه ارایه کنند زیرا اگر ما در مرحله دچار اشتباه شویم این امکان وجود دارد که به روند خصوصی سازی ضربه وارد شود.
نظر شما