همشهری آنلاین:مردم استان اصفهان ضمن به‌جا آوردن فرایض ماه رمضان، برخی آیین‌ها و رسم‌هایی مخصوص این ماه دارند که آنها را از گذشتگان خود به ارث برده‌اند. البته برخی از آن رسم‌ها فراموش شده و برخی هنوز اجرا می‌شوند.
رسم کلوخ‌اندازون
یک روز پیش از آغاز ماه رمضان در بسیاری از نقاط اصفهان مراسم «کلوخ‌اندازان» برگزار می‌شد. خانواده‌ها در این روز به نقاط طبیعی و سرسبز اطراف شهر و روستای خود می‌رفتند و جشن می‌گرفتند و برای این جشن، خوراکی‌های متنوعی تهیه می‌کردند.
سحرخوانی
در گذشته که وسایل آگاه‌سازی مثل ساعت‌های زنگدار و هشداردهنده و همچنین وسایل ارتباط جمعی وجود نداشت، سحری‌خوانان که صدای خوش و رسایی داشتند نیمه شب‌های ماه رمضان روی بام می‌رفتند و با خواندن مناجات به سحری‌خوانی می‌پرداختند و روزه‌داران را برای تهیه و خوردن سحری بیدار می‌کردند.
رسم هومبابایی
کودکان رسم «هومبابایی» را از شب اول ماه رمضان تا شب پانزدهم در برخی از شهرهای استان برگزار می‌کردند. آنها هنگام اجرای این آیین با خواندن اشعاری در خانه‌ها را می‌زدند و از صاحب‌خانه آجیل و خوردنی طلب می‌کردند. این رسم هنوز در برخی نقاط استان برگزار می‌شود.
افطاری دادن
رسم افطاری‌دادن در میان خانواده و دوستان، سنتی است که در اصفهان هنوز کم‌رنگ نشده‌است اما نکته جالب این‌که در بسیاری از مساجد اصفهان نیز مراسم افطاری مختصر تا مفصلی در این ماه برگزار می‌شود. همچنین در این ماه بسیاری از اصفهانی‌ها مواد غذایی مانند گوشت و خواروبار برای کمک به نیازمندان نذر می‌کنند.
غذاهای ویژه ماه رمضان در اصفهان
پختن غذاهای خاص اصفهان در ماه مبارک رمضان رونق خاصی به خود می‌گیرد. برخی از اصفهانی‌ها برای این ماه غذاهایی مانند بریانی، شله بریان زیره، کله جوش، ماش و قمری، گوشت و لوبیا و نیز حلیم بادمجان، خورش ماست، شله زرد و آشی موسوم به شله قلم‌کار می‌پزند. در گذشته در بعضی نواحی استان غذاهایی ویژه ماه رمضان وجود داشته است؛ به طور مثال در قمصر کاشان شولی، در کاشان دیزی تنوری، در نشلج کاشان خورش چغندر مخصوص سحر و افطار بوده است.
حلیم‌پزان سنتی
حلیم‌پزان یکی از رسوم کهنه مردم نطنز در رمضان است، مردم نطنز حلیم را به روش سنتی می‌پزند و در وعده افطار و حتی گاهی هم سحر میان روزه‌داران توزیع می‌کنند. در این مراسم مردم از شب قبل در خانه شخصی که حلیم می‌پزد یا در مسجد یا هیات جمع می‌شوند و در پختن آن به میزبان کمک می‌کنند. علاوه بر این در امر توزیع نیز مشارکت دارند.
شب‌های قدر و عزاداری در اصفهان
شب‌های قدر با شور خاصی در سراسر استان برگزار می‌شود و کمتر خانواده اصفهانی است که برای گذراندن شب‌های قدر در امامزاده‌ها یا مساجد اصفهان حضور پیدا نکند. همچنین در ایام عزاداری‌های ماه مبارک رمضان سراسر شهرهای استان سیاه‌پوش می‌شود؛ در این شب‌ها مردم اصفهان مانند دیگر نقاط ایران تا سحر به دعا و نیایش می‌پردازند و در تمام مساجد و حسینیه‌های استان در سوگ مولای متقیان نوحه‌سرایی و عزاداری می‌کنند. همچنین آیین نخل‌گردانی در شب ۲۱ رمضان از دیگر آداب این ماه است که در برخی روستاهای اطراف کاشان برگزار می‌شود.
دوختن پیراهن مراد
دوختن پیراهن مراد هم از آیین‌های ویژه ماه در رمضان در اصفهان بوده که هنوز کم یا بیش برخی افراد این رسم را انجام می‌دهند. این رسم مربوط به بانوان است و اغلب در روز ۲۷ ماه رمضان در اکثر شهرها و روستاهای استان برگزار می‌شده‌است. رسم دوختن پیراهن مراد را بانوانی که در خانه مریض داشتند یا بچه‌دار نمی‌شدند به جا می‌آوردند. یکی از بستگان آنها در این روز پارچه‌ای را به مسجد می‌برد و بعد از نماز مغرب و عشا آن را می‌بریدند و از آن پیراهن می‌دوختند.
در کاشان هم رسم بوده که شب ۲۷ ماه رمضان، تازه‌عروس را به مسجد ببرند و او را در صف اول نماز جماعت جای دهند. پس از خواندن نماز مغرب و عشا، مقداری شیرینی یا خرما بین نمازگزاران تقسیم می‌کردند. همچنین مشهور است شب ۲۷ ماه مبارک رمضان ابن‌ملجم به قصاص رسیده‌است و براین اساس کاشانی‌ها در این شب جشن مفصل و حنابندان برگزار می‌کردند.
عید فطر
مردم اصفهان در روز عید فطر نیز همگام با یکدیگر برای شرکت در نماز عید فطر شرکت می‌کنند؛ پیش از این بزرگ‌ترین آیین نماز عید فطر در اصفهان در میدان نقش جهان برگزار می‌شد و در کنار آن برخی مساجد اصفهان نیز نماز عید فطر را برگزار می‌کردند اما از سال ۹۸ نماز عید فطر به جای میدان امام خمینی(ره) در مصلای اصفهان برگزار می‌شود.
نظر شما