چرا هنوز برخی کرونا را جدی نمی‌گیرند

همشهری آنلاین-  حمیدرضابوجاریان:جمعیت بی خیال از ویروس کرونا درخیابان‌های شهر در حال تردد هستند. برخی کسب و کارها هم مانند گذشته فعالند.عده‌ای دیگرهم بدون اینکه در روال زندگی خود تغییری ایجاد کنند با دیگران در ارتباطند و ترسی از کرونا ومرگ پنهان او ندارند.عده‌ای هم می گویند بیماری به آن‌ها صدمه‌ای نمی‌زند و خطری تهدیدشان نمی‌کند.بهانه افراد این است که دولت اجازه بازگشایی مشاغل را که در روزهای پایانی سال گذشته فعالیتشان غیرمجاز بود صادر کرده است و آن را نشانه‌ عادی شدن اوضاع می‌دانند.چنین تصوری کار را برای قانع کردن مردم به رعایت اصول بهداشتی و قطع زنجیره انتقال ویروس سخت کرده است.جای این سؤال وجود دارد که چرا شهروندان بسیاری، خطر کرونا و شیوع آن را جدی نگرفته‌اند.

• فاصله گذاری اجتماعی نه؛ فیزیکی

دولت طرح فاصله گذاری اجتماعی را برای مدیریت بحران کرونا در دستور کار خود قرار داده است. طرحی که سازمان بهداشت جهانی از آن برای کم کردن ارتباط افراد و قطع زنجیره انتقال ویروس اجرایی کرد. درایران نیز این طرح درحال اجرا است و دولت امید دارد با انجامان بتواند کرونا را شکست دهد. اما بسیاری از کارشناسان معتقدند به جای فاصله گذاری اجتماعی،باید فاصله گذاری فیزیکی را جایگزین آن کرد.

دکتر«گودرزعکاشه»روانپزشک ازجمله این کارشناسان است. اومی گوید:«فاصله گذاری اجتماعی واژه‌ای است کاملاً منفی است و دراین موارد هم مردم ارتباطات اجتماعی خود را با استفاده ازظرفیت فضای مجازی،تلفن و هر وسیله‌ای که بتوانند با هم درارتباط دور ازهم باشند حفظ کرده‌اند.حفظ ارتباطات اجتماعی و حتی بیشتر کردن آن در ایامی که مردم در خانه‌ها قرنطینه هستند و نمی‌توانند مانند گذشته به شکل فیزیکی با دیگران درارتباط باشند تقویت شده است و ازنظر ما نیز ارتباطات اجتماعی باید نزدیک‌تر شود.به این دلیل، باید کلمه فاصله گذاری اجتماعی را اصلاح و آن را به فاصله گذاری فیزیکی تغییر داد».

• افکار عمومی را اقناع کردیم یا نه؟

اگر مسئولان می‌گویند باید فاصله گذاری اجتماعی یا فیزیکی را انجام داد، باید اقناع سازی کافی ازسوی آن‌ها برای رعایت اهمیت و دلیل انجام آن نیز انجام شود. رفتارهای مردم در روزهای بعد از شیوع کرونا نشان می‌دهد، گروهی از آنها این بیماری و خطرات آن را جدی نگرفته و رفتارهای مخاطره آمیزی درمقابل با ویروس از خود نشان می‌دهند. عکاشه دلیل این بی‌توجهی را درضعف فرهنگسازان و جهت دهندگان افکارعمومی برای برخورد مردم با بیماری و تصمیم‌های نادرست مسئولان می‌داند: «چون ما در ایران تجربه‌ای مشابه آنچه که امروز کرونا بر سر جهان آورده است نداشتیم، باور جدی نسبت به بیماری پیدا نکردیم. مسئولان هم در ابتدا تصور می‌کردند مسئله جدی نیست و به این علت،اطلاع رسانی کافی درباره آن نداشتند. حالا که به این نتیجه رسیدیم که مسئله جدی‌تر از آن چیزی است که فکرش را می‌کردیم، نیازمند اعمال مقررات و سیاست‌هایی هستیم که بتوان جلوی شیوع بیشتری بیماری را گرفت». اوقانع شدن مردم برای خطرناک دانستن بیماری را نیازمند رعایت چند اصل می‌داند:«مسئله دارای دو وجهه اطلاع رسانی از بالا و دوم درک اهمیت مسئله از سوی طبقات جامعه است. این دو وجهه باید با هم مورد توجه قرار گیرد. اگربخشی ازجامعه اهمیت موضوع را به درستی درک نکند وقصد برهم زدن سازوکارهای پیش‌بینی شده را داشته باشد، مجبوریم از اجبار و تنبیهات اجتماعی برای ایجاد این درک و اقناع افراد استفاده کنیم». اوحرفش را اینطور ادامه می‌دهد:«مشکلی که در این حوزه وجود دارد این است که فکر می‌کنیم مرگ برای همسایه است.متاسفانه درابتدای شیوع بیماری کرونا، آنطور که باید، مسئله را جدی نگرفتیم. دربسیاری از موارد افراد متوجه نمی‌شوند عمق فاجعه تا چه اندازه‌ای است و این موضوع وقتی درک می‌شود که خود فرد با آن درگیر شود یا تجربه درگیری آن را در افراد دیگر لمس کند».

• فاصله گذاری فیزیکی را به مردم یاد ندادیم

ازمشاغل کم ریسک و پرریسک درتقسیم بندی مسئولان برای بازگشایی مراکزخدماتی وعمومی در روزهای پیش رویاد شده است. دکتر«مهین جمشیدی» متخصص بیماری‌های عفونی و استاد دانشگاه شهید بهشتی درباره این تقسیم بندی‌ها می‌گوید:«اکنون هرشغلی که با مردم در ارتباط باشد، فارغ از نام و عنوانی که دارد پرریسک محسوب می‌شود. برخی مشاغل هستند که ارتباط بسیار کمی با مردم دارند و می‌توان بخشی از این مشاغل را در رده مشاغل کم ریسک به شمار آورد».این پزشک معتقد است افرادی که دریک خانه ساکنند وحتی بیمار هم نیستند؛ نباید مانند روزهای قبل از کرونا با هم زندگی کنند:«افرادخانواده باید فاصله مناسب را با هم رعایت کنند. متاسفانه ما آموزش‌های لازم را به مردم درباره فاصله‌گذاری فیزیکی درست در این ایام ارائه نکرده و نتوانستیم روش مدیریت و اعمال درست آن را تبیین کنیم. درژنبود آموزش کافی نباید انتظار اجرای درست فاصله‌گذاری را از مردم داشت». جمشیدی با اشاره به خطاهای مکرر مردم دررعایت فاصله گذاری فیزیکی می‌گوید: «دربسیاری از موارد مردم با هم وارد بانک، فروشگاه یا مراکز خدماتی دیگر می‌شوند. باید به مردم آموزش داده شود که برای ورود به مراکزی که به آن‌ها خدمات ارائه می‌کنند با مشاهده جمعیت حاضر در محل، به گونه‌ای زمان را مدیریت کنند که در هنگام ورود به مراکز خدماتی حداقل تعداد افراد در محل حضور داشته باشند».

• زندگی با قاعده بهداشتی

با وجودمشکلاتی که کرونا برای کشور ایجاد کرده است، اما می‌توان از تهدید این ویروس به نفع کشور نیز استفاده کرد.بسیاری معتقدند درشرایط کنونی که عموم مردم به بهداشت عمومی توجه بیشتری کرده‌اند می‌توان ازاین فرصت به خوبی برای ارتقای سلامت جامعه استفاده کرد. جمشیدی می‌گوید:«باید زیرساخت‌های دورکاری درجامعه تقویت شود.مردم دراین مدت دربخش‌های مختلف دولتی وخصوصی یاد گرفته‌اند که چطور می‌توانند کارخود را درخانه وبه شکل دورکاری انجام دهند.این کاربه نفع افراد، اقتصاد جامعه وسلامت عمومی است.باید یاد بگیریم زندگی را با قاعده بهداشتی آن ادامه دهیم و توجه به آن را جدی بگیریم».